Aladdin (SE)

Ah… ik zie dat u alleen maar geïnteresseerd bent in iets heel bijzonders. Laat ik u dan het verhaal vertellen van deze bijzondere lamp. Dit verhaal speelt zich af in het koninkrijk Agrabah, in het mythische Arabië, waar het altijd zinderend warm is. Het begint in een donkere nacht. Jafar (Jonathan Freeman / Gees Linnebank), de duistere raadsheer van de sultan, bijgestaan door zijn grappenmakende, cynische metgezel papegaai Iago (Gilbert Gottfried / Bram Biesterveld), probeert toegang te krijgen tot de Grot der Wonderen. In deze grot ligt een wonderlamp verborgen, die Jafar nodig heeft om zijn duivelse plannen uit voeren; de sultan van de troon stoten en zelf heerser worden van het koninkrijk. Maar helaas, alleen iemand die veel waarde in zich heeft, als een ruwe diamant, kan deze lamp bemachtigen.
In Agrabah woont de dappere en slimme straatjongen Aladdin (Scott Weinger / Bart Bosch) samen met het ondeugende aapje Abu (Frank Welker/ Frank Welker). Hun eten moeten ze bij elkaar ‘stelen’, wat hen dan ook constant in problemen brengt. Aladdin droomt van een rijk leven in het prachtige paleis van de sultan. In dat paleis droomt prinses Jasmine (Linda Larkin / Laura Vlasblom) van een vrij leven buiten het paleis. Volgens de wet moet zij trouwen met een prins, maar alle kandidaten wijst zij resoluut af. Zij wil trouwen met iemand van wie zij houdt. Ondernemend als ze is, besluit ze op een avond in eenvoudige kleren over de paleismuren te klimmen, de vrijheid tegemoet. Als zij Aladdin ontmoet, springt de spreekwoordelijke vonk over. Groot is dan ook haar verdriet als Aladdin wordt opgepakt en korte tijd later blijkt dat Aladdin, op last van Jafar, is onthoofd wegen het ontvoeren van de prinses. Jafar heeft echter andere duistere plannen met Aladdin, die de ‘ruwe diamant’ blijkt te zijn. Via een list laat Aladdin zich overreden de Grot der Wonderen binnen te gaan. Als Abu in de grot per ongeluk aan de verboden schat komt, stort alles ineen. Jafar is de wanhoop nabij als hij bemerkt wederom de wonderlamp niet in zijn bezit te hebben. Aladdin zit opgesloten in de grot, tezamen met Abu en een vliegend tapijt. Als hij per ongeluk over de lamp wrijft, komt met veel kabaal de bijdehante, vrolijke Geest (Robin Williams / Pierre Bokma) tevoorschijn, die al eeuwen in de wonderlamp opgesloten zit. Aladdin mag van de Geest drie wensen doen. Aladdin’s grootste wens gaat in vervulling, als hij verandert in een rijke prins. Nu kan hij zijn grote liefde Prinses Jasmine ten huwelijk vragen. Maar dan heeft hij buiten de eigenzinnige Jasmine gerekend en de duivelse Jafar.

Aladdin en de Wonderlamp is één van de verhalen uit het bekende Duizend-en-een-Nacht, een verzameling van ongeveer 200 volksvertellingen en sprookjes uit de Indiase, Perzische en Arabische cultuur. Ze gaan terug tot ± 850 jaar voor Christus. Aan het begin van de 18e eeuw verschenen ze voor het eerst op schrift. De Franse professor in de Arabische talen Antoine Galland vertaalde de vertellingen en maakte sommige verhalen ook spannender en mooier.
John Musker en Ron Clements realiseerden in 1992 Disney’s 31ste avondvullende tekenfilm versie van Aladdin. Zij deden de regie en schreven, samen met anderen, het script. Aladdin was het 6e klassieke sprookje dat als animatiefilm tot leven werd gebracht. In 1937 was Sneeuwitje en de Zeven Dwergen, van de gebroeders Grimm, de eerste ‘sprookjes’ animatiefilm. Aladdin was direct een groot succes en werd daarmee één van Disney’s hoogtepunten in de zogenaamde Disney Classics serie. Begin jaren negentig scoorde Disney grote successen met haar tekenfilm klassiekers. Deze succesreeks begon min of meer in 1989 met de tekenfilm De kleine Zeemeermin, waar ook Musker en Clements voor verantwoordelijk waren. Andere hoogtepunten in deze periode zijn Belle en het Beest (1991) en De Leeuwenkoning (1994).
Voor de realisatie van het sfeervolle artwork van Aladdin hebben de Disney animatoren uitgebreid de Perzische miniaturen en de Arabische schrijfkunst bestudeerd en verwerkt in de film. Zoals bij veel Disney films zijn de kleuren bijzonder. Ook in Aladdin heldere en contrastrijke kleuren, waarbij het accent vooral ligt op het speciale rood, blauw en groen en het antieke Perzische goud. Het succes van Aladdin was ook te danken aan de muziek en liedjes in de film. De liedjes en de muziekscore zijn gecomponeerd door Alan Menken. Liedteksten waren van Howard Ashman. Tijdens de productie van Aladdin in 1991 overleed Ashman. Ondanks de grote verslagenheid in het team, is men doorgegaan en heeft Tim Rice het werk afgemaakt. Ashman en Menken hadden ook al succesvol Belle en het Beest (1991) en De kleine Zeemeermin (1989) voor muziek en liedjes voorzien. Het leverde hen diverse Oscar en Golden Globe prijzen en nominaties op. Bij Aladdin kreeg het liedje ‘A Whole New World’ de Oscar voor Beste Lied en won de muziekscore de Oscar in de categorie Beste Muziek. De sprookjesachtige melodieën, waarin de Arabische harmonie gecombineerd werd met de muziekstijl van de jaren ’30 en ’40 kreeg ook drie Golden Globes.
In 1994 verscheen Disney’s eerste zogenaamde direct-to-video vervolg Aladdin en de Wraak van Jafar. Door meningsverschillen tussen Disney en Robin Wiliams deed Williams hierin niet de stem van de Geest. Twee jaar later in 1996 verscheen Aladdin en de Dievenkoning, hierin heeft Williams wel weer de Geest gedaan.

Aladdin is de 4e film, na Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen, Belle en het Beest en De Leeuwenkoning, die als ‘Milestone’ is uitgekomen. Kenmerkend voor deze releases is de bijzondere aandacht voor de kwaliteit van het beeld en het geluid en de toevoeging van vele extra’s. Ook nu heeft Disney de film volledig beeldje voor beeldje opgeknapt. Niet alleen is het beeld schoongemaakt, maar ook is de detaillering van het beeld verhoogd. Dit heeft men bereikt door de film in High Definition (HD) formaat te digitaliseren. Op het gebied van kwaliteit en extra’s is op deze release van Aladdin weinig aan te merken, zoals je hieronder kunt lezen. Maar wat magie betreft, het sterke punt van Disney, scoort deze release niet. Belle en het Beest werd nog zeer mooi uitgebracht in een bijzonder digipack verpakking. De Leeuwenkoning kreeg nog een nette slipcase om een verder gewone keepcase verpakking. Bij Aladdin is dit alles verdwenen en zit deze bijzondere release in een hele gewone keepcase.

Beeldkwaliteit

De film staat uiteraard in de oorspronkelijke beeldverhouding van 1.66:1 anamorf op de DVD. Het zal geen verrassing zijn dat het beeld nagenoeg perfect is. Prachtige heldere kleuren, uitstekende scherpte en veel detail, resulterend in een schitterend plaatje. Je zult in het beeld totaal geen ongerechtigheden ontdekken. Alleen heel soms is in egale vlakken miniem wat compressiefoutjes te zien. Op een normale breedbeeld televisie zal dit niet opvallen, bij grootbeeld projectie alleen als je er echt op gaat letten. Verder straalt het prachtige scherpe en kleurrijke beeld.
De film is netjes verdeeld in 26 chapterstops. Een kritiekpunt blijft de te hoge plaatsing van de ondertiteling, onder in het beeld. Positief is dat ook alle liedteksten Nederlands ondertiteld zijn. De laagwisseling in de film is nauwelijks merkbaar geplaatst.

Geluidskwaliteit

Ook het geluid weet te imponeren met de bijzondere Disney Enhanced Home Theatre (DEHT) geluidsmix. Aladdin stamt uit de begintijd van het gebruik van surround geluid. De originele mix van de film was enigszins conservatief, waarbij de surrounds vrij terughoudend werden gebruikt en ook het LFE kanaal spaarzaam werd gebruikt. De originele soundtrack is opnieuw digitaal geremasterd en staat op de DVD in Dolby Digital 5.1 (bitrate 448 kb/s) formaat. Het is een goed klinkende, maar weinig spectaculaire soundtrack. Nadruk van deze soundtrack ligt op de voorste kanalen, de surround worden gebruikt voor de omgevingsgeluiden en het ruimtelijke karakter. Het merendeel van het laag zit in de frontkanalen, het LFE kanaal wordt beperkt aangesproken.
De Nederlandse nasynchronisatie (Dolby Digital 5.1 – 384 kb/s) is uiteraard van een zeer hoog kwaliteitsniveau. De soundtrack klinkt vergelijkbaar met zijn Engelse origineel. Qua stemmen weten vooral Pierre Bokma (de Geest) en Gees Linnenbank (Jafar) te imponeren.
Maar het echte spektakel komt toch vooral van de nieuwe Disney Enhanced Home Theatre (DEHT) geluidsmix, op de DVD geplaatst in Dolby Digital 5.1 (bitrate 448 kb/s). Feitelijk heeft men de originele geluidsmix opnieuw gemixt, waarbij agressiviteit van de surrounds en dynamiek sterk zijn verhoogd. Resultaat is een indrukwekkend ruimtelijke surroundmix met een actief gebruik van alle luidsprekers en een zeer nadrukkelijk aanwezig LFE laag. Evenals bij De Leeuwenkoning zijn de surrounds zo nadrukkelijk aanwezig, dat deze af en toe iets te veel overheersen. Ook is het algehele geluidsniveau van deze DEHT geluidstrack hoger dan bij de originele geluidstrack.
Bij De Leeuwenkoning was de DEHT mix alleen in DTS formaat op de DVD is gezet, waar het nu alleen een Dolby Digital mix is. Gezien de hoge kwaliteit van de Dolby track is de afwezigheid van de DTS track niet direct een groot gemis.

Extra's

De 2-disc Speciale Uitvoering staat bol van uitstekende extra’s. Ook nu een mooie combinatie van extra’s die recht doen aan de nieuwsgierigheid van de film enthousiast en zorgen voor vermaak van de jeugd. Minpunt is dat de eerste DVD start met de gebruikelijke reclametrailers. In dit geval maar liefst negen (!) stuks met een totale lengte van ruim 11 minuten. Je kunt ze overslaan door op de menutoets te drukken.

De geanimeerde breedbeeldmenu’s zijn naar keuze in het Engels of Nederlands en zijn voorzien van achtergrondmuziek in DD5.1 geluid. De extra’s staan verdeeld over beide discs en zijn zo uitgebreid dat een gedetailleerde en uitputtende opsomming te veel van het goede zou worden. In deze recensie volstaan we derhalve met een beknopt overzicht. Tenzij anders vermeld zijn alle extra’s in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 surround (192 kb/s) geluid en voorzien van Nederlandse ondertiteling. De gebruikte filmfragmenten zijn in 1.85:1 niet anamorf formaat. Voor de beschrijvingen in deze recensie is gekozen voor de Nederlandstalige menu’s.

Disc 1

Niet gebruikte liedjes (14 minuten).
Een viertal niet gebruikte songs, met bij ieder liedje een korte uitleg. Onder andere het overlijden van Howard Ashman komt hier ook ter sprake. Het beeldmateriaal bestaat uit ruwe schetsen. De liedjes zijn Proud Of Your Boy (originele demo-opname), You Can Count On Me, Humiliate The Boy en Why Me.

Niet eerder vertoonde scènes ( 6 min).
Twee niet gebruikte scènes met uitleg van regisseurs Ron Clements en John Musker.

Muziek en meer, met twee vervolgkeuzen:

Muziekvideo’s
Twee liedjes krijgen hier de aandacht:
- Proud Of Your Boy, gezongen door Clay Aiken
- A Whole New World, gezongen door Jessica Simpson en Nick Lachey
Van beide kun je een nieuw opgenomen muziekvideo zien, met het geluid in DD5.1 DEHT of DD2.0 Surround. Dan van beide ook nog stukjes ‘achter de schermen’ over de realisatie van het liedje. Van het eerste liedje is ook nog een conceptversie te bekijken. Het liedje ‘A Whole New World’ kun je daarnaast ook bekijken en beluisteren in de versie van Regina Belle en Peabo Bryson, zoals ook te horen is bij de aftiteling van de film.

Disney Liedjesselectie (11 min)
Met directe keuze voor de vijf filmfragmenten met de songs. En er is een optie om de film te bekijken waarbij alleen de liedteksten zijn ondertiteld. Dit is een Engelse ondertiteling.

Achter de schermen bij Disney
Met drie opties om tijdens de film meer over de film te weten te komen.

Gesproken toelichting van de filmmakers
Een informatief commentaar van John Musker, Ron Clements en Amy Pell. Geluid is DD1.0 (96 kb/s).

Gesproken toelichting van de animators
Nu zijn Glen Keane, Eric Goldberg, Andreas Deja en Will Finn aan het woord. Ook interessant. Geluid DD1.0 (96 kb/s).

Geestige weetjes
Een bijzondere ondertiteling die in blauwe tekst op gezette tijden wat toelichting geeft op de film. Uiteraard vervalt dan de gewone ondertiteling.

Onder Set-up is nog de THX Optimizer, testprogramma voor optimale instelling beeld en geluid, te vinden. Verder nog een korte preview op disc 2 met Disc twee vooruitblik.

Disc 2

Hier twee keuzemogelijkheden: Spellen en activiteiten vooral bedoeld voor het vermaak van de jeugd en Achter de schermen bij Disney die tegemoetkomt aan de nieuwsgierigheid van de filmenthousiast.

Spellen en activiteiten
Met keuze uit een viertal vermaaksonderdelen. Deze extra’s zijn Nederlands of Engels gesproken, zonder ondertiteling.

Vlieg met me mee
Een leuk 3D avonturenspel met Aladdin op het vliegende tapijt op zoek naar Jasmine. Met DD5.1 geluid.

In de wonderlamp
Een interactieve rondleiding in het huis van de Geest, de lamp. Je kunt zelf rondkijken of rondgeleid worden.

Drie Wensenspel
Waarbij Jafar je wensen in vervulling kan laten gaan.

De Geest op wereldtournee
Zowaar een stukje educatie.

Achter de schermen bij Disney

Een ruwe diamant: achtergrondreportage van Aladdin The Making Of (110 min)
Na een korte introductie van Leonard Maltin kun je een bijzonder uitgebreide documentaire bekijken over werkelijke alle aspecten van de realisatie van Aladdin. Je hebt keuze om de documentaire als één geheel te bekijken of zelf de verschillende onderdelen te selecteren. Bijzonder informatieve documentaire.

Alan Menken: een muzikaal genie (20 min)
Documentaire over componist Alan Menken die ondertussen al heel wat Disney Classics van Oscar winnende muziek heeft voorzien. Uiteraard hier ook weer aandacht voor het overlijden van zijn tekstschrijvende vriend Howard Ashman.

Artwork van Aladdin
Met twee vervolgkeuzes;
- Artwork met gesproken toelichting van de filmmakers ( 9 min)
Waarbij je verschillende tekeningen ziet met toelichting van John Musker en Ron Clements
- Beeldengalerij
Een uitgebreide collectie van allerhande beeldmateriaal van Aladdin. Netjes gegroepeerd onder verschillende opties.

Publiciteit
Met hier keuze uit:
- Originele bioscooptrailer (3 min)
- Publiciteitsgelarij, met posters, tekeningen en schetsen en beelden van themaparken.
- Originele trailer: Aladdin en de Dievenkoning (1½ min)
- Originele trailer: De Wraak van Jafar (½ min).

In het rijtje ‘Milestones’ is Disney’s 31ste klassieker Aladdin uitgekomen met topkwaliteit beeld en geluid en een weelde aan extra’s. Alles gevat in een 2-disc Speciale Uitvoering DVD set. Aladdin is de succesvolle Disney animatie van de bekende 1001 nacht vertelling \'Aladdin en de Wonderlamp\'. Met veel bravoure, humor en actie hebben regisseurs John Musker en Ron Clements dit verhaal fantasierijk in getekende beelden omgezet. Alan Menken en Howard Ashman zorgden wederom voor Oscar winnende muziek en liedjes.
De beeldkwaliteit is nagenoeg perfect. Het geluid is zowel in het Engels als in het Nederlands in de originele DD5.1 mix beschikbaar. Daarnaast is de Engelse track ook beschikbaar als een DD5.1 Disney Enhanced Home Theater mix, een zeer dynamische en agressieve nieuwe geluidsmix. Toegevoegd is een grote hoeveelheid extra’s die zowel jong als oud zullen aanspreken. Enig kritiekpuntje op deze release is de saaie gewone keepcase verpakking die elke vorm van magische uitstraling mist. Verder een zeer geslaagde uitgave met maar één advies: direct kopen!

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Walt Disney Studios Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Big Fish (DVD)
• Volgende: Taking Lives (DVD)