Shockumentary Box, The

The Shockumentary Box bestaat uit 3 zogenaamde “shockumentary’s” verspreid over 2 DVD’s (Mondo Cane en Mondo Cane 2 staan op disc 1, Africa Addio op disc 2). Een kort overzicht van deze documentaires:

Mondo Cane - 1962 (99 min.)
De wereld is een plaats waar veel schokkende gebeurtenissen plaatsvinden. Althans, dat is wat de makers van deze documentaire uit 1962 ons willen vertellen. Diverse schokkende dingen zijn vastgelegd voor de camera, waarvan dierenleed het meest schokkende is. De makers hebben ons verder vooral het verschil willen voorschotelen tussen de “barbaarse” culturen (uit o.a. Zuid-Amerika en Afrika) en de onze. Verder komen er dronken Duitsers aan bod, een Tsjechische schilder die naakte vrouwen gebruikt als kwasten en rijke, oude Amerikanen die naar Hawaï gaan. Het mag duidelijk zijn dat wat schokkend was in 1962, anno nu overkomt als kinderspel of compleet gedateerd is (screenshot 1 en 2).

Mondo Cane 2 - 1963 (95 min.)
Na het succes van het eerste deel kon een vervolg niet uitblijven. Dit tweede deel bevat voornamelijk niet gebruikte beelden uit het eerste deel, aangevuld met nog meer (dieren)leed. Deze “shockumentary” komt tammer over als het eerste deel en biedt voornamelijk veel van hetzelfde. Ook deze film heeft de tand des tijds niet doorstaan (screenshot 3 en 4).

Africa Addio - 1966 (119 min.)
Mondo Cane in Afrika zo kan deze film het beste omschreven worden. Deze keer worden ons verschrikkelijke beelden getoond van een continent in groei. Een continent dat een mooie natuur kent, maar ook mooie dier. Ook is het een oord waar men verschrikkelijke gebruiken kent, zeker als we de voice-over mogen geloven die hier en daar zeer racistisch overkomt. Dit laatste zal ook een beetje met de tijdsgeest te maken hebben. Toch is deze documentaire de beste van de drie. Het geheel geeft een goed beeld van een gebied wat eens stoer en onverslaanbaar leek, maar nu door de inmenging van de Westerse mens een hulpbehoevend oord (screenshot 5 en 6).

Toen in 1962 de film Mondo Cane (wat hondse wereld betekent) uitkwam, ging er een schok door filmland. Deze documentaire liet immers ongecensureerd en zonder gene beelden zien vanuit de hele wereld waaruit bleek tot welke vreselijke dingen de mens in staat is. Dat de “zwarte barbaren” (zoals men Afrikanen indertijd nog zag) wrede monsters waren, wekte geen verbazing, maar dat ook de “gewone Westerse mens” tot gruwelijkheden in staat was, leek nog wel het ergste. Mondo Cane werd hierdoor de moeder van de “shockumentary’s” en opende zo de paden voor filmseries als Faces of Death en Shocking Asia. Ook een vervolg op het origineel kon niet uitblijven en daarom creëerden Franco E. Prosperi en Gualtiero Jacopetti in 1963 een vervolg, simpelweg getiteld Mondo Cane 2, vol met nieuwe, gruwelijke beelden, maar ook met materiaal dat over was gebleven van het eerste deel. In 1963 kwamen de heren nog met Women of the World, wat ook in het straatje thuis hoort. Hun “meesterwerk” maakten de heren echter in 1966 met Africa Addio, een documentaire die ons een wereld laat zien die ver afstaat van de onze. Een wereld boordevol prachtige flora en fauna, mooie tradities, maar ook een hard bestaan. Een hard bestaan wat meer de inbreng lijkt van de bemoeienissen van de Westerse mens. Het enige wat echt schokkend blijft in de documentaires zijn vooral de beelden van dierenleed. Niet dat het mensenleed tam is, maar dat wordt voornamelijk veroorzaakt door de mens zelf, bovendien komt hier het één en ander nogal gedateerd over. Feit blijft dat Mondo Cane en zijn opvolgers, een voorbeeld waren voor de latere “shockumentary’s”. In de jaren ’80 verschenen nog Mondo Cane 3 en 4 van andere makers. Deze laatste vervolgen probeerden niets anders als een graantje mee te pikken van de hype die was ontstaan door Faces of Death.

Beeldkwaliteit

Alledrie de documentaires staan in de verhouding 1.33:1 op de schijf. De originele verhoudingen van de twee Mondo Cane-delen waren echter 1.78:1 en van Africa Addio 2.35:1. Dit heeft als gevolg dat er een groot gedeelte van het beeld niet te zien is, wat vooral opvalt bij de openingscredits en de aftiteling waar niet alles te lezen valt. Het beeld komt in het algemeen vrij onscherp en flets over. Het beeld van de drie films zit vol met filmgrain en ook vuiltjes en krasjes zijn continu aan de orde. Africa Addio heeft hiernaast ook nog eens last van telecine problemen, d.w.z. het beeld wiebelt van links naar rechts. De drie vertellingen zijn ieder verdeeld in zeven hoofdstukken wat aan de zeer magere kant is voor films met deze speelduur. Eén van de weinige pluspunten ligt in de optionele Nederlandse ondertiteling die duidelijk leesbaar wit en goed in het beeld is geplaatst.

Geluidskwaliteit

Mondo Cane 1 en 2 hebben allebei een origineel Italiaanse Dolby Digital 2.0 track (224 kbit/s) meegekregen. De kwaliteit van deze twee tracks is nagenoeg hetzelfde en dat is niet iets om trots op te zijn. Het geluid piept en kraakt en komt erg dof over. Gelukkig wordt er voor het grootste gedeelte gebruik gemaakt van een voice-over, want als er gesproken of gezongen wordt, dan loopt het beeld absoluut niet synchroon met het geluid. In Mondo Cane zit trouwens een enorme fout qua geluid. Na zo’n 53 minuten klinkt er op de achtergrond een andere Franse track! Dit ongewenste achtergrondgeluid werkt enorm irritant en dan vooral omdat er veelvuldig een mondharmonica te horen is die absoluut niet bij de beelden past.
Africa Addio heeft een nagesynchroniseerde Engelstalige Dolby Digital 2.0 track (224 kbit/s). Ook deze track klinkt ver onder de maat. Verwacht ook hier nogal veel gekraak en ruis. Deze track heeft wederom een enorme fout. Na ongeveer de helft lopen de geluiden niet meer synchroon met het beeld, wat irritant is bij bijvoorbeeld het gebruik van geweren, muziekinstrumenten of andere gebruiksvoorwerpen.

Extra's

De menuschermen worden statisch gepresenteerd in 1.33:1 met als achtergrondmuziek één van de muzikale thema’s uit Mondo Cane in Dolby Digital 2.0 (224 kbit/s). De DVD’s bevatten verder geen extra’s. Wel is er een kartonnen sleeve over de gewone hoes heen gedaan.

De wereld zit vol gruwelijkheden, tenminste als we de drie documentaires uit deze Shockumentary Box mogen geloven. In ruim 5 uur qua tijd krijgen we de meest schokkende en ranzige beelden van allerlei plekken uit de wereld op onze ogen afgevuurd. Beelden die absoluut niet geschikt zijn voor tere zieltjes en die je vooral een onbehagelijk gevoel bezorgen. Toch zijn er liefhebbers voor dit soort films en dan is het maar goed dat ze op DVD verschijnen. Alleen is het dan ontzettend jammer dat technisch gezien de DVD’s deze films verschrikkelijk te kort doen.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Dutch FilmWorks.

Lees meer

• Vorige: Ballad of Jack & Rose, The (SCE) (DVD)
• Volgende: Broken Flowers (DVD)