Black Gold

Koffie is het op één na grootste handelsproduct ter wereld. In een land als Ethiopië is koffie goed voor tweederde van het bruto nationaal product. Toch hebben de koffieboeren in Ethiopië (en eigenlijk in heel Afrika en Midden-Amerika) het heel zwaar, omdat de prijs voor koffie zeer laag is. Deze wordt bepaald op de beurs van New York. Tadesse Meskela is exporteur van Ethiopische koffie. Hij doet dit namens een coöperatie van boeren. Hij reist de wereld rond om hun koffie voor een eerlijke prijs te verkopen, maar slechts weinigen zijn bereidt om een hogere prijs te betalen. De boeren verdienen steeds minder en zijn soms genoodzaakt om andere gewassen te gaan verbouwen. Maar dat is niet voor elke koffieboer weggelegd.

Twee jonge filmmakers maken hun debuut met Black Gold. Het zijn de broers Marc en Nick Francis uit Groot Brittannië. Zij hebben drie jaar gewerkt aan hun documentaire, waarin ze de moeilijke omstandigheden van koffieboeren in Ethiopië laten zien sinds de ineenstorting van de koffiemarkt in 1990. Het is een degelijke documentaire, die via een subtiele manier stelling neemt voor de koffieboeren. De lage prijs heeft namelijk grote gevolgen voor de bevolking van Ethiopië (en veel andere landen). Zo heerst er hongersnood, omdat de opbrengst van koffie te laag is om van te leven. De WTO (Wereld Handels Organisatie) doet ondertussen weinig tot niets aan de situatie. Amerika en Europa hebben een te grote vinger in de pap en kiezen altijd voor hun eigen boeren. De makers brengen dit allemaal duidelijk in beeld, maar ze komen niet echt met iets nieuws. Ze laten zien wat velen al weten, maar vaak niet willen zien. De broers Francis zetten alles keurig op een rij en verpakken het met mooie beelden en de aimabele man Meskela weet de sympathie van de kijker te wekken. Maar of zijn dappere strijd kans van slagen heeft is maar zeer de vraag. Iets meer pit zou de documentaire niet misstaan hebben, maar het werd de makers ook niet makkelijk gemaakt. Geen van de vijf grootste koffiemakers in de wereld wilden meewerken met deze film. Dus moeilijke vragen over de situatie die zij gecreëerd hebben kunnen niet worden gesteld. Wel doen twee medewerkers van Starbucks uit Seattle (in de allereerste vestiging van de keten) enthousiast verslag van hun succes. Maar als je dan ziet waar Starbucks hun koffie vandaan haalt, blijkt daar voornamelijk hongersnood te heersen vanwege de lage omzet van de koffieboon. Dan ben je als kijker snel geneigd om de volgende keer in de supermarkt toch maar Max Havelaar koffie te kopen. En als dat het resultaat is na het bekijken van deze film, dan is de opzet van de twee broers voor een deel geslaagd.

Beeldkwaliteit

De documentaire is gedraaid op DV-video en voor de vertoning in de bioscoop overgezet naar 35mm film. Het beeld staat anamorf in 1.78:1 beeldformaat op de DVD. Voor een film die gedraaid is op DV ziet het er zeer behoorlijk uit. Het beeld is voldoende scherp, heeft een goed contrast en de kleuren zijn mooi verzadigd. Enkele zeer lichte delen (ramen, luchten) bleken soms uit en bevatten dan nauwelijks detail. Er is een lichte beeldruis aanwezig en ook zijn er enkele compressiefoutjes te zien. Ook is er op sommige plaatsen edge-enhancement toegepast.
De film is onderverdeeld in 10 hoofdstukken. De optionele ondertiteling is van een vrij dun lettertype, maar over het algemeen goed leesbaar. Soms staat de ondertiteling precies over tekstinformatie in beeld, waardoor beide lastiger te lezen zijn.

Geluidskwaliteit

De DVD heeft een Dolby Digital 2.0 (192 kb/s) geluidstrack. Deze is goed verzorgd, zonder veel poeha. De meeste informatie wordt overgebracht via dialogen en deze zijn over het algemeen goed verstaanbaar. In enkele scènes draagt de hoofdpersoon een zendermicrofoon, waardoor deze goed op de voorgrond staat, maar omstanders slechts met moeite zijn te verstaan. Het meeste geluid heeft een mono karakter. De muziek zorgt voor het stereodeel van het geluid. Enkele atmosfeergeluiden zijn ook stereo, maar deze staan behoorlijk zacht in de mix. Veel extra geluiden zijn niet toegevoegd. Voor een documentaire is dit een ruim voldoende geluidstrack.

Extra's

De DVD heeft een statisch menu met de standaard Idfa’s Delicatessen structuur in 1.33:1 beeldformaat. Er zit geen achtergrondgeluid bij. De DVD heeft geen extra’s.

De koffieboeren in Ethiopië hebben het zeer zwaar sinds het ineenstorten van de koffiemarkt. Deze wordt gedicteerd door de beurs in New York en de prijs voor een kilo koffie is zeer laag. Koffie-exporteur Tadesse Meskela probeert voor een coöperatie van boeren de koffie voor een eerlijke prijs te verkopen aan onafhankelijke koffie-inkopers.
Black Gold geeft een overzichtelijk beeld van de koffiehandel zoals die al jaren plaatsvindt. De makers Marc en Nick Francis geven op een subtiele manier de situatie weer, maar de documentaire ontbeert een beetje een vurig statement. De beeld- en geluidskwaliteit zijn ruim voldoende. Extra’s heeft deze DVD, die is uitgegeven in de reeks Idfa’s Delicatessen, niet.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Filmfreak Distributie.

Lees meer

• Vorige: Thin Lizzy - Live and Dangerous (DVD)
• Volgende: Stomp The Yard (DVD)