Tous les Matins du Monde

Monsieur Sainte-Colombe (Jean-Pierre Marielle) is een begenadigd viola da gambaspeler. Als op een dag zijn vrouw plotseling overlijdt kan hij dat niet verwerken. Hij zondert zich af in een houten schuurtje achter zijn huis, waar hij alleen maar viola da gamba speelt. Hij verwaarloost daarbij ook zijn twee dochters. Het enige wat hij met hen doet is kamerconcerten geven voor kleine groepen mensen. Het spel van het trio wordt opgemerkt door de mensen aan het hof van de koning, maar Sainte-Colombe slaat een uitnodiging af. Hij blijft zich afzonderen. Tot op een dag de jonge Marin Marais (Guillaume Depardieu) zich komt melden en vraagt om privéles van Sainte-Colombe. Die wil eerst horen wat Marais kan, voordat hij lessen wil gaan geven. Heel erg succesvol verloopt dat niet, maar Marais blijft wel in de buurt en raakt in verrukking van het spel van Sainte-Colombe. Tegen de tijd dat Marais kapelmeester is aan het hof van de koning speelt Sainte-Colombe echter nog steeds in het schuurtje achter z’n huis.

De Franse componist en musicus Sainte-Colombe was een bijzonder persoon. Niet alleen was hij een begenadigd viola da gambaspeler, hij perfectioneerde het instrument ook. Hij voegde een zevende (bas)snaar toe aan het instrument. Hij leefde erg teruggetrokken en er is maar weinig over hem bekend (zo weet niemand zeker of Jean zijn echte voornaam is). Hij componeerde veel, maar tijdens zijn leven is er weinig of niets op papier gezet. Pas na zijn dood is er werk gepubliceerd. Mede daardoor bleef zijn bekendheid beperkt tot Frankrijk, in het buitenland kende bijna niemand zijn werk. Toch is er over hem de film Tous le Matins du Monde gemaakt door regisseur Alain Corneau. Het scenario is geschreven door Pascal Quignard in samenwerking met Corneau. Quignard had al eerder gepubliceerd over de viola da gamba en Sainte-Colombe. De derde persoon die nauw bij de film betrokken werd is componist Jordi Savall. Aan hem de zware taak om niet alleen de muziek van Sainte-Colombe, maar ook diens unieke manier van spelen over te brengen op het grote doek. En dat lukt hem uitstekend.
Het verhaal in de film wordt verteld door Marin Marais, een leerling en bewonderaar van Sainte-Colombe. De rol van Marais wordt gespeeld door vader en zoon Depardieu. Gérard speelt de oude Marais, een musicus die inmiddels kapelmeester is aan het hof van koning Louis XIV. Gérard’s zoon Guillaume speelt de jonge Marais, die in lange flashbacks te zien is als hij bij Sainte-Colombe om viola da gamba-les komt vragen en de omgang met diens dochters. De film begint met een lange close-up van de oude Marais (Gérard Depardieu dus), waarin hij via voice-over zijn bewondering voor Sainte-Colombe uitspreekt. Zonder deze musicus zou Marais nooit zover hebben kunnen komen als waar hij zich nu in de maatschappij bevindt. De teksten die Marais orakelt balanceren vaak op de grens van poëzie en pathetiek. Ze zijn op zich wel mooi, maar soms is het wat overdreven. Ook zonder deze teksten zou de film overeind blijven. Vooral ook door het goede acteren van de belangrijkste karakters. Jean-Pierre Marielle (The Da Vinci Code) speelt op zeer overtuigende wijze de rol van Sainte-Colombe. Het is niet te merken dat Marielle zelf geen viola da gamba speelt. Vol overgave speelt hij de muziek van Saint-Colombe in de kleine hut dat hij tot zijn privéterritorium heeft gemaakt. Diens leven bestaat uit de liefde voor muziek en de rouw om zijn overleden vrouw. Het leven is voor hem niet gemakkelijk. Hij zondert zich af om alleen te zijn met zijn instrument en zijn muziek. Alleen op die manier weet hij zich staande te houden na het overlijden van z’n dierbare vrouw.
Tous le Matins du Monde is een dramafilm, maar het is tevens een historisch document. Het biedt inzicht in het leven van een voor velen onbekende, maar daarom niet minder briljante musicus en componist. Er is ruim aandacht voor de muziek, maar ook voor het leven van Sainte-Colombe en zijn twee dochters. Dat is voor geen van allen echt makkelijk geweest. Lijden was een naar het blijkt een belangrijk onderdeel van hun bestaan. Sainte-Colombe maakt die keuze voor afzondering en eenvoud zelf, maar zijn dochters hebben die keuze niet zelf gemaakt. De uitvoering is dermate interessant dat Tous le Matins du Monde voor een breed publiek geschikt is en niet alleen voor liefhebbers van klassieke (Barok) muziek.

Beeldkwaliteit

Het beeld op de DVD heeft een anamorf formaat van 1.66:1. Ondanks dat de film al ruim 15 jaar oud is, is de print, op een paar vlekjes in het begin na, geheel schadevrij. De scherpte is nog prima, maar de detaillering is vrij matig. In de donkere scènes is veel filmgrain aanwezig, wat de detaillering nog meer nadelig beïnvloed. Een hele enkele keer is edge-enhancement toegepast. Het contrast en zwartniveau zijn goed. De kleuren ogen wat onderdrukt, maar dat past wel goed bij de sfeer van de film. De beeldkwaliteit is zeker niet perfect, maar wel ruim voldoende.
De film heeft twaalf hoofdstukken. De ondertiteling is goed verzorgd met een duidelijk lettertype. Deze staat ook op een goede hoogte in beeld geplaatst.

Geluidskwaliteit

De DVD heeft de beschikking over twee geluidstracks: een Dolby Digital 5.1 (448 kb/s) en een full bitrate PCM 2.0 (1536 kb/s) track. Het Dolby Digital 5.1 kanaal is echter een veredeld 2.0 kanaal, omdat het surroundgeluid nauwelijks iets voorstelt. Het is gecreëerd uit het oorspronkelijke stereogeluid en bevat niets extra’s. Bovendien staat het erg zacht in de mix. Het LFE kanaal laat ook niet echt van zich horen.
Het gebruik van PCM is in dit geval wel begrijpelijk voor een dramafilm. Er komt namelijk erg veel (klassieke) muziek in de film voor. Het PCM spoor klinkt erg gedetailleerd in vergelijking met het DD5.1 kanaal. De muziek klinkt prachtig. De rest van het geluid is ook goed verzorgd met mooie details en duidelijke, helder en vol klinkende dialogen. Soms hadden de atmosferen wat harder in de mix mogen staan. Omdat beide kanalen niet veel van elkaar verschillen qua ruimtelijkheid geniet het PCM spoor duidelijk de voorkeur, vooral ook omdat de muziek hier werkelijk prachtig klinkt.

Extra's

De DVD heeft een geanimeerd menu, gemaakt van korte fragmenten uit de film, in 1.78:1 anamorf beeldformaat en Dolby Digital 2.0 geluid, dat bestaat uit een fragment uit de filmmuziek. De DVD heeft een paar extra’s.

Making Of (10 min)
Een eenvoudige making of, die niet zo heel veel voorstelt. Het geeft een indruk van enkele opnames op de set, waarin we een zeer melige en ontspannen Gérard Depardieu zien. Het beeld is een matige, vol met drop-outs zittende videoband. Dit item heeft Nederlandse ondertiteling.

Trailer (1½ min)
De trailer van de film, die voor een groot gedeelte bestaat uit een ingekorte scène uit de film. Het beeldformaat is 1.66:1 niet anamorf en er is Nederlandse ondertiteling beschikbaar.

De viola da gambaspeler Sainte-Colombe komt niet over het verlies van zijn vrouw heen en sluit zich op in z’n schuurtje, waar hij al zijn tijd besteed aan het bespelen van z’n instrument.
Tous le Matins du Monde is een mooie film, die soms balanceert op de grens tussen poëzie en pathetiek. Het acteerniveau is bovengemiddeld en vooral de (klassieke) muziek is prachtig. Deze komt ook erg mooi over in het PCM geluidspoor. De beeldkwaliteit is voldoende, ondanks z’n beperkingen. De extra’s stellen helaas niet veel voor, dit in tegenstelling tot de regio 1 versie van deze film. Maar voor liefhebbers van klassieke muziek in het algemeen en dan viola da gamba in het bijzonder moeten deze film zeker een keer bekijken.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Video Film Express.

Lees meer

• Vorige: Ten, the (DVD)
• Volgende: Perfect Creature (Blu-ray)