Clockwork Orange, A

Schoppen, aftuigen, stelen, zingen, tapdansen, verkrachten. Niets is Alexander ‘met bolhoed’ DeLarge (Malcolm McDowell) en zijn vrienden Dim (Warren Clarke), Georgie (James Marcus) en Pete (Micheal Tarn) te gek. Zij houden er hun eigen manier van plezier maken op na, ten koste van het leven van anderen. Maar de groep is niet blij met de wijze waarop Alex zich manifesteert. En wanneer zij zich weer op een avond uitleven, slaan zij Alex neer en laten hem achter zodat de politie hem zal vinden.
Alex wordt veroordeeld tot 14 jaar gevangenisstraf. In de gevangenis doet hij zijn best een modelgevangene te zijn, in de hoop eerder vrij gelaten te worden. Alex wordt het hulpje van gevangenisdominee.
Dan hoort Alex van een speciale hervormingstechniek, de Ludovico techniek. Een experimentele techniek waarmee in slechts enkele weken de criminele handelingen worden afgeleerd en je zodoende snel uit de gevangenis kunt komen. Als Alex hoort dat de techniek nog wordt uitgeprobeerd op proefpersonen, regelt hij het zo dat hij gekozen wordt als proefpersoon. En zo begint voor Alex een indringende behandeling, met als resultaat dat hij als modelburger terug kan keren naar de maatschappij. Maar wordt Alex wel zo’n modelburger en wil de maatschappij hem nog wel?

Het overgangsproces van amoreel boefje tot gehersenspoelde deftige burger en terug vormt de dynamische boog in deze shockerende toekomstvisie die Kubrick maakte van de gelijknamige roman van Anthony Burgress. Wat vooral opvalt is de verrassende en tegenstrijdige combinatie van klassieke muziek en het ten toon spreiden van excessief geweld en expliciet taalgebruik. De klassieke muziek, waarbij met name de 9e symfonie van Ludwig van Beethoven een speciale rol speelt, wordt deels echt klassiek weergegeven en deels in een synthesizerachtige bewerking.
Malcolm McDowell speelt een bewonderswaardige rol, vooral wanneer je de scènes ziet tijdens de Ludovico behandeling.
A Clockwork Orange kreeg van de NewYork Filmcritics onderscheidingen voor beste film en beste regisseur. De film was verder ook goed voor 4 Oscar® nominaties, waaronder voor de beste film.

Beeldkwaliteit

Kubrick heeft zijn films op 35 mm film vastgelegd, waarbij het negatief een beeldverhouding heeft van 1.37:1. Kubrick gaf er voorkeur aan een om zijn films full frame te draaien, de film is in de bioscoop verschenen met een ‘matted’ beeld (boven- en onderzijde iets afgedekt) in een beeldverhouding van 1.66:1.
Op deze DVD staat de film zoals vertoond in de bioscoop met een 1.66:1 beeldverhouding. De film staat niet anamorf op de DVD, dit staat onjuist op de hoes weergegeven. Het beeldmateriaal is door Kubrick’s assistent Leon Vitali digitaal gereconstrueerd en heropgenomen. Het beeld ziet er dan ook uitstekend uit. Het contrast en het zwartniveau zijn beide erg goed. De kleuren zijn vol en natuurlijk. Ook de scherpte en detaillering zijn uitstekend. De film is totaal vrij van vuil of beschadigingen. Op sommige momenten is wel iets van aliassing zichtbaar, dit is echter niet echt storend. Kortom, een prima beeld.
De film is ook erg goed verdeeld in 36 tracks. Op deze dual layer DVD (type DVD-9) is de laagwisseling goed geplaatst, de laagwisseling is kort waarneembaar maar niet storend. De ondertiteling is wit en staat met een mooi klein lettertype onder in het filmbeeld.

Geluidskwaliteit

Ook deze film is met mono geluid uitgebracht. Kubrick heeft alleen het grootse epos 2001: A Space Odyssey een stereo track gegeven, en later nog Eyes Wide Shut. Al zijn ander films zijn met monogeluid uitgebracht, gewoon omdat Kubrick geen vertrouwen had in de geluidskwaliteit van de installatie in de diverse filmhuizen.
Maar evenals het beeld, is het oorspronkelijke geluid van de film opgeknapt en opnieuw gemixt in Dolby Digital 5.1 (bitrate 384 kb/s). Hierdoor is de soundtrack enorm opgeknapt. Het is vooral de gebruikte muziek die mooi en ruimtelijk uit alle speakers komt, wel met nadruk op de voorkanalen, de achterkanalen zorgen voor het ruimtelijke karakter. De dialogen en alle overige filmgeluiden komen uit de centerspeaker, waardoor het oorspronkelijke monokarakter van de soundtrack nog wel merkbaar is. Ik vind de stemmen wel iets te schel klinken, vooral wanneer er geschreeuwd wordt. Maar verder is het een mooie soundtrack..

Extra's

De breedbeeld menuschermen op de DVD zijn statische plaatjes, met achtergrondmuziek. Op de DVD staat één extra; een bioscooptrailer van 1½ minuut, ook in full frame beeld en met Dolby Digital 1.0 – 192 kb/s geluid.

‘A Clockwork Orange’ is een erg controversiële film, waar Kubrick met sommige scènes duidelijk probeert te shockeren. Beeld en geluid zijn digitaal gereconstrueerd en heropgenomen en door Warner met uitstekende kwaliteit op de DVD gezet. Ook deze film komt daarmee in al zijn intensiteit op het scherm. En als extra moeten we het met een bioscooptrailer doen. De film is een aanrader.

Deze DVD is onderdeel van de Stanley Kubrick Collection box waarin alle belangrijke werken van Kubrick zijn opgenomen

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Warner Home Video.

Lees meer

• Vorige: Rock, The (SE) (DVD)
• Volgende: Children Of The Corn I (DVD)