Goldfinger

James Bond (Sean Connery) krijgt opdracht om de van goudsmokkel verdachte crimineel Auric Goldfinger (Gert Fröbe) te schaduwen. Dat Goldfinger ver gaat om zijn belangen veilig te stellen, merkt Bond in een Miami hotel, alwaar Jill Masterson (Shirley Eaton) van Goldfinger een speciale behandeling heeft gekregen. Bond probeert de organisatie van Goldfinger binnen te dringen. Helaas voor hem doorziet Goldfinger hem en komt Bond pijnlijk in aanraking met de dodelijke bolhoed van Golfinger’s chauffeur Oddjob (Harold Sakata). Als Bond in Geneve door Goldfinger gevangen wordt genomen, ontdekt hij welk duivels plan deze man met de grootste wereldvoorraad goud in Fort Knox in petto heeft om daarmee de wereldeconomie te ontwrichten.

Na het grote succes van From Russia with Love verscheen een jaar later al de derde 007 James Bond-film. En wederom nam Sean Connery de hoofdrol voor zijn rekening. Door velen wordt Goldfinger als een van de beste Bond films beschouwd. Net als beide voorgaande films lag het accent in de film nog niet zozeer op spectaculaire actiescènes en achtervolgingen, de bijzondere gadgets en fraai gevormde Bond girls. Neen, ook bij Goldfinger ligt de nadruk meer op het spionage aspect en het verhaal. Net als bij latere films hebben we hier wel te maken met een ‘bad guy’ die de toekomst van de wereld bedreigt. Ook Goldfinger is gebaseerd op een roman van schrijver Ian Flemming. Het script is van de hand van Richard Maibaum en Paul Dehn. Ook in deze film duidelijk aandacht voor relativerende humor dankzij de vele gevatte one-liners van James Bond. In deze film maakt acteur Desmond Llewelyn, na zijn eerste optreden in voorgaande film From Russia with Love zijn optreden als Q, die Bond van tal van moderne snufjes voorziet. De moderne snufjes zien er nu natuurlijk wat gedateerd uit, maar waren ruim 40 jaar geleden wel iets bijzonders. De rol van Q en daarmee van acteur Desmond Llewelyn is vanaf deze film niet meer uit de Bond film weg te denken. In 1999 overleed deze acteur. De ‘bad guy’ wordt in deze film gespeeld door de Duitse acteur Gert Fröbe. Omdat Fröbe niet fatsoenlijk Engels kon spreken, werd zijn stem gedubbed door stemacteur Michael Collins.
Goldfinger was de eerste Bond film die een Oscar won. De Oscar werd gewonnen voor de geluidseffecten van Norman Watstall. Regisseur van de film is Guy Hamilton, die het stokje van Terence Young overnam. Hamilton zou hierna in de jaren ’70 nog drie Bond films regisseren. Met de grote successen van beide voorgaande Bond films durfden producenten en studio ook een groter budget beschikbaar te stellen. Dat toont zich vooral in de special effects, die bij deze Bond film er weer wat fraaier uitzien. Uiteraard moet je hierbij in gedachten houden dat dit een film is die ruim 40 jaar geleden is gemaakt. Het geïnvesteerde bedrag verdiende de maatschappij trouwens binnen twee weken na release weer terug. Wederom tekende componist John Barry voor de filmmuziek. De openingssong “Goldfinger” gezongen door Shirley Bassey werd een wereldhit.

Twee jaar geleden zijn alle 20 ‘officiële’ James Bond films (gerekend tot 2006) opnieuw op DVD uitgebracht als een Ultimate Edition DVD uitgave met state of the art gerestaureerd beeld en geluid. Daarmee werd meteen de basis gelegd voor de High Definition uitgaven van de film op Blu-ray Disc. 20th Century Fox Home Entertainment / MGM heeft Goldfinger in High Definition op Blu-ray Disc uitgebracht. In deze recensie bekijken we de kwaliteit van deze Blu-ray Disc uitgave en maken we natuurlijk een korte vergelijking met de Ultimate Edition DVD uitgave. De DVD recensie kun je hier nog eens teruglezen.

Beeldkwaliteit

De Blu-ray Disc uitgave heeft de originele beeldverhouding van de Europese bioscoopvertoning, namelijk 1.66:1. Dit beeld is in een 1.78:1 (16x9) kader geplaatst. Omdat het 1.66:1 beeld iets smaller is, zie je links en rechts een kleine zwarte balk. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie, dus 1080 beeldlijnen progressief. Met 1920*1080 beeldpunten heeft de Blu-ray Disc vijf keer meer beeldpunten dan de DVD uitvoering. De beeldsnelheid is 24 beelden per seconde (de originele filmsnelheid). Dit laatste houdt in dat je geen last hebt van de vier procent versnelling, zoals die bij PAL DVD’s wordt toegepast. Deze Blu-ray Disc uitgave is een (volledig gevulde) 50 GB double layer disc. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van H.264 / MPEG-4 AVC (Advanced Video Coding) coderingsmethode.

Een paar jaar geleden heeft DTS Images (voorheen Lowry Digital Images) in opdracht van MGM alle 20 officiële James Bond films (gerekend tot 2006) volledig gerestaureerd. Onder supervisie van John Lowry is elke film vanaf het origineel frame voor frame digitaal gescand en opgeslagen. Hiervoor zijn 600 Apple computers gebruikt met een opslagruimte van 700 terabyte. Alle films zijn gescand met een zeer hoge resolutie van 4000 x 3000 pixels. Ter vergelijk: Blu-ray Discs hebben een resolutie van 1920 x 1080 pixels. Totaal is ruim 67 kilometer film gescand en vervolgens digitaal ontdaan van vuil en andere ongerechtigheden. Drie jaar heeft DTS Images gewerkt aan deze restauratie. Volgens John Lowry zijn op deze wijze ruim 37 miljoen stukjes vuil verwijderd. Ook de filmgrain is sterk geminimaliseerd en de kleurbalans is hersteld.

Evenals bij de eerste twee Bond-films, Dr. No en From Russia With Love, is de beeldkwaliteit van deze nu 45 jaar oude film fantastisch mooi. Niet helemaal perfect, maar gezien de leeftijd toch een bijzonder fraai beeld en zeker de beste presentatie die deze film tot nu toe heeft gehad. En in High Definition ziet alles er het nog mooier uit dan op de Ultimate Edition DVD. Mooi heldere kleuren, goede kleurverzadiging en prima contrast. Het schaduwdetail is iets beter dan op de DVD uitgave. Bij enkele erg donkere scènes is de detaillering iets minder goed. Het beeld is volledig vrij van ongerechtigheden. Filmgrain is nog wel aanwezig, zij het mimimaal. Ook bij deze High Definition uitgave oogt het allemaal scherper, meer gedetailleerd en rijker van kleur in vergelijking met de DVD uitgave. Wederom een zeer fraaie beeldpresentatie van deze Bond klassieker. De film is opgedeeld in 33 chapters. De optionele ondertiteling (wit) heeft een goed leesbaar, klein lettertype. De ondertiteling staat iets te hoog onder in het beeld geplaatst.

Onderstaande HD screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom niet representatief voor de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk.

Geluidskwaliteit

De originele (mono) soundtrack is door DTS Images ook onder handen genomen. De originele Engelstalige soundtrack is te beluisteren in DTS HD Master Audio 5.1 surround (48 kHz, 24 bit). Mocht je nog geen DTS HD MA audiodecoder hebben, dan wordt deze soundtrack gedecodeerd als een ‘gewone’ DTS 5.1 surroundtrack (bitrate 1509 kb/s).

Evenals bij eerste twee Bond-films verraadt de 5.1 surroundtrack nog wel het originele mono karakter van de film. Maar desondanks ook hier, wederom rekening houdend met de leeftijd van de film, een verbluffend mooi klinkende soundtrack. Het muziekgedeelte van de soundtrack, met het onmiskenbare Bond thema van componist John Barry, heeft een redelijk stereogeluidsbeeld. De surroundspeakers worden gebruikt om de muziek een beetje ruimtelijk te laten klinken. Het merendeel van de filmgeluiden beperkt zich tot de centerspeaker. Toch worden zowel front als surroundspeakers regelmatig gebruikt voor een speciaal geluidseffect. Het geluid is in het hoog iets beperkt, waardoor de soundtrack toch nog wat gedateerd aan doet. Er is redelijk wat laag in de soundtrack aanwezig, waarbij incidenteel het LFE kanaal wordt aangesproken. De dialogen komen meestentijds netjes uit de centerspeaker. Soms komt dialoog uit een van de frontspeakers, afhankelijk van de plaats van de spreker in het filmbeeld. De dialogen zijn als gevolg van het later inspreken (en dubben van acteur Gert Fröbe) soms niet perfect lipsynchroon. Dit is het gevolg van het film postproduction proces en dus niet te wijten aan de Blu-ray Disc transfer. Dankzij de hoog resolutie DTS HD MA codering klinkt de soundtrack meer levendig en natuurlijker dan op de DVD uitgave. Voor een film van deze leeftijd een zeer goed klinkende soundtrack.

Extra's

De bewegende menu’s zijn qua vormgeving gelijk aan de menuschermen van de eerdere Ultimate Edition DVD uitgave. Tijdens de film maakt de Blu-ray Disc gebruikt van een pop-up menu, dat wordt weergegeven zonder dat het afspelen van de film wordt onderbroken. Het keuzemenu ligt als een ‘overlay’ boven op het filmbeeld. Deze Blu-ray Disc uitgave biedt dezelfde extra’s als de Ultimate Edition DVD uitgave staan. De extra’s hebben MPEG-2 480i SD beeldkwaliteit (tenzij anders vermeld) en zijn Nederlands ondertiteld.

MI6 Audiocommentaar

Audiocommentaar van regisseur Guy Hamilton
Net als bij voorgaande films ook nu een audiocommentaar dat uit interviewfragmenten bestaat. Aan het woord zijn regisseur Guy Hamilton en verschillende acteurs en crewleden. Een en ander wordt aan elkaar gepraat door Lee Pfeiffer.

Audiocommentaar van acteurs en crewleden
Net als bij het andere commentaar bestaat ook dit commentaar uit interviewfragmenten. Hier is John Cork de gastheer voor onder andere John Barry en crewleden van de stunts en special effects. De commentaarstukken zijn trouwens afkomstig van eerder gemaakte bandopnames.

Vrijgegeven: Uit het archief van MI6
Met als vervolgkeuzen:

Sean Connery van de Goldfinger set (3 min)
Een BBC interview met Sean Connery op de set van Goldfinger. Beeld is zwart-wit.

Theodore Bikel’s screentest (5½ min)
Leuke screentest met een acteur die geen rol in de film heeft gekregen.

De screentest van Tito Vandis (4 min)
Idem als bovenstaand.

Op tournee met de Aston Martin DB5 (11 min)
Gastheer Mike Ashley geeft aandacht aan de Bond auto van de jaren ’60, de Aston Martin DB5.

Open interview met Honor Blackman (4 min)
Leuk fenomeen. Hier geeft de geïnterviewde Blackman antwoorden op vragen die nog gesteld moeten worden. Ofwel, het TV station voegt achteraf hun eigen interviewer aan het filmpje toe.

Aftiteling (1½ min)
Is een overzicht van namen die meegewerkt hebben aan deze Blu-ray Disc uitgave.

Controlecentrum 007
Een interactief gedeelte waarbij je een bepaalde scène in de film kunt bekijken gerelateerd aan een bepaalde keuze.

Missiedossier
Met drie featurettes:

Het maken van Goldfinger (25 min)
Patrick Macnee is de gastheer in deze documentaire over het fenomeen James Bond en specifiek de film Goldfinger. Met veel interviewfragmenten en archiefbeelden.

Het Goldfinger fenomeen (28 min)
Patrick Macnee is de gastheer in deze documentaire waarin dieper ingegaan wordt op de vele publiciteit rond de film en de verdere marketing (waaronder de hebbedingetjes) eromheen.

Originele Publiciteits featurette (2 min)
Korte stukje publiciteit rond de karakters Oddjob en Pussy Galore.

Ministerie van Propaganda

Originele Bioscooptrailer (3 min)
Met de bioscooptrailer van de film.

TV Uitzendingen (2 min)
Met keuze uit drie TV reclamespotjes.

Radiocommunicatie (33½ min)
Met onder andere een open ended radio interview met Sean Connery en veel radiospotjes.

Fotodatabase
Een imposant overzicht van foto’s en ander statisch beeldmateriaal. Verdeeld over meerdere thema’s. De foto’s worden in de vorm van een diashow gepresenteerd.

In Goldfinger kruipt acteur Sean Connery voor de derde keer in de huid van de charmante gentleman superspion James Bond. In deze Bond film neemt hij het op tegen de goudsmokkelaar Goldfinger die een plan heeft om de wereldeconomie te ontwrichten. Regisseur Guy Hamilton zet voort wat regisseur Terence Young met eerste tweede Bond film begonnen was. Vanwege het grote succes van voorgaande films had Hamilton een groter budget tot zijn beschikking.
Twee jaar geleden zijn de James Bond films opnieuw op DVD uitgebracht als een Ultimate Edition DVD uitgave met state of the art gerestaureerd beeld en geluid. Daarmee werd meteen de basis gelegd voor de High Definition uitgaven van de film op Blu-ray Disc. Fox Home Entertainment heeft Goldfinger met fraaie kwaliteit High Definition beeld en geluid op Blu-ray Disc gezet. De extra’s van de Ultimate Edition DVD uitgave zijn hierbij overgenomen. Een mooie HD kwaliteit van deze derde Bond-klassieker.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Fox Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Taken (Blu-ray)
• Volgende: Bottom Live – Weapons Grade Y-Fronts Tour (DVD)