Pope Joan

9e Eeuw in Duitsland. Johanna (Johanna Wokalek) wordt in Ingelheim geboren uit een Engelse vader (Iain Glen) en een Saksische moeder (Jördis Triebel). Haar vader is speciaal uit Engeland gekomen om de Saksen te bekeren tot het Christendom en is streng gelovig. Hij is ervan overtuigd dat vrouwen niets kunnen en zich puur tot huishoudelijke taken moeten beperken. Johanna daarentegen blijkt te beschikken over een uitermate scherp verstand. Haar oudste broer leert haar in het geheim lezen en schrijven. Als haar intellect wordt opgemerkt door Aesculapius (Edward Petherbridge), leraar van de Scola (de school van de kerk), ziet zij zich genoodzaakt om weg te lopen om haar diepste wens van blijven leren te kunnen vervullen. Als zij samen met haar jongere broer Johannes (Jan-Hendrik Kiefer) bij de Scola aankomt wordt zij opgenomen in het gezin van graaf Gerold (David Wenham) op wie zij langzaam verliefd wordt. Nadat de graaf op oorlogspad is vertrokken en het dorpje door de Noormannen is verwoest gaat Johanna, vermomd als man, naar het klooster. Zij leert daar alles over medicijnen, maar moet vluchten als ze ontmaskerd dreigt te worden. Dan besluit ze naar Rome te gaan en krijgt grote bekendheid als heler. Paus Sergius (John Goodman) maakt van haar diensten gebruik en ze wordt zijn vertrouwenspersoon. Het aanzien van Johanna in Rome wordt steeds groter.

De Middeleeuwse legende over pausin Johanna is al eerder aanleiding geweest tot een film. In 1972 was er al een film van Michael Anderson over deze legende, met Liv Ullman in de rol van Johanna. De nieuwe verfilming, met als internationale titel Pope Joan (de originele Duitse titel is Die Päpstin), is geen re-make, maar is wel gebaseerd op dezelfde legende. Deze keer is het in 1996 verschenen gelijknamige boek van Donna Woolfolk Cross gebruikt als basis voor het verhaal. Woolfolk Cross kwam toevallig achter het bestaan van de legende en besloot die verder te onderzoeken. De katholieke kerk blijft erbij dat het verhaal slechts een legende is, Woolfolk Cross heeft daarentegen wel 500 oude geschriften ontdekt waarin melding wordt gemaakt van een als man verklede vrouw die het tot paus heeft geschopt. Er is geen bewijs dat het echt is gebeurd, maar het zou zomaar waar kunnen zijn. De Middeleeuwen, waarin dit verhaal zich afspeelt, was een zeer donkere tijd voor de meeste mensen, maar voor vrouwen helemaal. In het Engels wordt deze periode niet voor niets aangeduid als 'The Dark Ages'. Er was veel armoede en er waren veel ziektes en veel oorlogen. De katholieke kerk was nog niet zo lang geleden gesticht en er waren nog veel mensen in Europa die hun eigen heidense religie er op nahielden. De drift van de kerk om zieltjes te winnen was dus erg groot. Maar vrouwen hadden in die tijd absoluut geen zeggenschap. Ze mochten niet naar school, zelfs vrouwen van adel werden niet onderwezen, omdat men ervan uitging dat vrouwen gewoon geen logica hadden en dus te dom waren om iets te leren. Als je dan, zoals Johanna, geboren wordt met een uitmuntend stel hersens en je broers worden wel onderwezen en jij niet, dan gaat dat knagen. Gelukkig voor haar zag haar broer haar intelligentie en onderwees haar in het geheim. Met die basiskennis is ze verder gegaan.
Pope Joan is een grote Duitse produktie van internationale allure. De cast is ook internationaal, met enkele grote namen als John Goodman, Iain Glen (Kingdom of Heaven) en David Wenham (Lord of the Rings). De hoofdrol wordt gespeeld door Johanna Wokalek, een Duitse actrice die we kennen uit Das Baader Meinhof Complex. Zij speelt Johanna op volwassen leeftijd en doet dit naar behoren. Oorspronkelijk zou Franka Potente (Lola Rennt) de rol van Johanna vertolken, maar zij was uiteindelijk niet beschikbaar. Wokalek weet echter voldoende indruk te maken om Potente te doen vergeten. Wat de film vooral allure geeft zijn de indrukwekkende decors en de mooie aankleding. Hier is werkelijk veel aandacht aan besteed en het ziet er geweldig mooi uit. Het camerawerk van Tom Fährmann weet dit alles prachtig vast te leggen. Regisseur van de film is de Duitser Sönke Wortmann, die we het best kennen van de verfilming van het boek The Hollywood Sign van Leon de Winter. Wortmann heeft mooi en degelijk werk afgeleverd, al lijkt het er op dat hij John Goodman niet geheel in de hand wist te houden. Goodman speelt de rol van paus Sergius, maar hij lijkt meer op een karikatuur dan een echte paus. Regelmatig moet je lachen als Goodman in beeld is en een dialoog houdt, maar dat is niet de bedoeling. Gelukkig is Goodman de enige die niet echt in het geheel past. Over het algemeen worden er prima acteerprestaties neergezet, waarbij David Wenham sterk aan zijn rol van Faramir in Lord of the Rings doet denken.
Pope Joan is een interessante en bij vlagen indrukwekkende film, waarbij je je alleen afvraagt hoe het mogelijk is dat niemand in de gaten heeft dat Johannes een vrouw is. Zijn/haar bewegingen en haar stem zijn vaak zo vrouwelijk dat het bijna onmogelijk moet zijn om haar niet te herkennen als vrouw. Dat is een van de weinige punten van kritiek. Streng gelovige mensen kunnen mogelijk aanstoot nemen aan deze film, gezien het onderwerp en de invulling hiervan. Maar voor de gemiddelde kijker zal dit nauwelijks of geen belemmering zijn.

E1 Entertainment heeft Pope Joan uitgebracht op DVD en Blu-ray Disc. De navolgende bespreking betreft de DVD. De bespreking van de BD kun je hier lezen.

Beeldkwaliteit

Pope Joan heeft het originele beeldformaat van 2.35:1 behouden in deze transfer. De kwaliteit van het beeld op deze uitgave is uitstekend. Het camerawerk van Tom Fährmann is werkelijk prachtig en deze transfer doet zijn werk eer aan. Het beeld heeft een prima scherpte heeft, hoewel er wel een paar momenten zijn die wat minder scherp ogen. Het contrast en de detaillering zijn voortreffelijk. Donkere scènes, zoals in het huis van de familie van de jonge Johanna, blijven goed te volgen. Ook in scènes die vooral uit grijstinten bestaan blijft de detaillering goed overeind. De DVD heeft een solide zwartniveau. Het beeld heeft bijzonder mooie kleurschakeringen. Het leven van de jonge Johanna is kleurloos en grijs, terwijl het pauselijke Rome zeer kleurrijk is, waarbij vooral de gewaden van de bisschoppen en paus fel van kleur zijn. De huidtinten worden de gehele film door prima weergegeven. De film heeft een vaste bitrate van iets meer dan 6 MB/s, maar compressiefoutjes komen niet voor. De transfer staat op een dubbellaags disc, waarbij de laagwisseling nauwelijks merkbaar is. Een overtuigende transfer van deze film.

Geluidskwaliteit

De geluidstrack op deze DVD is een Dolby Digital 5.1 (384 kb/s) track in de oorspronkelijke Engelse taal. Het is een Duitse film, met veel Duitse acteurs en de film speelt zich voor een groot gedeelte in Duitsland af, maar men heeft bij de opnames gekozen om als taal het Engels te gebruiken. Dat is goed voor de internationale markt, maar het mist daardoor wel wat aan authenticiteit. De dialogen zijn ook het grootste "probleem" van deze geluidstrack. Bijna alles is nagesynchroniseerd en dat is te horen en te zien. Lang niet alle dialogen lopen lipsynchroon, al zijn de afwijkingen soms minimaal. Minder is dat alle dialogen zo sterk op de voorgrond staan. Ze hebben weinig diepte en perspectief, waardoor het geluid iets minder levendig wordt. De dialogen zijn wel uitstekend te verstaan. De rest van het geluid is over het algemeen prima in orde. Jammer is dat het geluid geen volledige Dolby Digital 5.1 bitrate heeft. Dat merken we toch wel in de details van het geluid, dat nu wat minder is. Het geluid heeft bij vlagen wel een mooi ruimtelijke beleving. Voorbeelden hiervan zijn de onweerscène aan het begin van de film en de veldslag van Keizer Lothar en Graaf Gerold bij Fontenoy. Op die momenten wordt ook actief gebruik gemaakt van het LFE-kanaal met een redelijk strak laag. Ook bij andere scènes zijn de surroundkanalen in gebruik, waar we dan voornamelijk atmosfeergeluiden, muziek en een incidenteel geluidseffect te horen krijgen. De muziek van de Zwitser Marcel Barsotti is prachtig en sfeervol, waarbij de Gregoriaanse gezangen erg authentiek klinken.

Extra's

De disc begint met een aantal trailers van andere E1 Entertainment releases. Daarna begint de film direct te spelen. Er is geen menu aanwezig en ondertiteling is alleen aan of uit te zetten via de afstandsbediening. Extra's staan er niet op deze uitgave, daarvoor moet je bij de Duitse uitgave zijn, die een audiocommentaar (in het Duits) en een zeer korte Making of bevat.

Johanna is een zeer intelligent meisje, dat echter van haar vader niet mag leren lezen en schrijven. In het geheim leert ze dit van haar oudere broer. Als ze onder de hoede komt van Aesculapius weet Johanna zich steeds verder te ontwikkelen. Ze heeft echter alleen een toekomst voor zich als ze als een man door het leven gaat. Pope Joan is een vertelling van de legende van de eerste en enige vrouwelijke paus. De film is een imposant epos die het leven van Johanna/Johannes vertelt. De DVD heeft een prima beeld- en geluidskwaliteit, maar het ontbreekt volledig aan extra's.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door E1 Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Pope Joan (Blu-ray)
• Volgende: Harry Brown (Blu-ray)