Last Exorcism, The

Dominee Cotton Marcus (Patrick Fabian) kan in de geloofsgemeenschap op veel waardering rekenen. Zijn missen worden goed bezocht en met zijn bevlogen preken versterkt hij bij velen het geloof. De dominee is ook erg bedreven in de kunst van het uitdrijven van kwade demonen. Per dag ontvangt hij talloze brieven van mensen die menen dat ze bezeten zijn. Dominee Marcus is hen van dienst en komt graag langs voor een duivelsuitdrijving. Uiteraard tegen betaling. Wat de mensen niet weten is dat Cotton Marcus niets meer is dan een oplichter. Gewetensbezwaren zorgen er echter voor dat Marcus de wereld wil tonen dat een duivelsuitdrijving puur bedrog is. Hij nodigt een documentaireploeg uit om hem te filmen bij zijn meest recente uitdrijving. Daarbij zal hij de documentairemakers openhartig vertellen hoe hij te werk gaat. Hij kiest een willekeurige brief uit de stapel. Die blijkt van de familie Sweetzer te zijn. Dochter Nell (Ashley Bell) is schijnbaar bezeten door de duivel. Dominee Marcus, de cameraman en geluidsvrouw vertrekken naar de afgelegen boerderij van de familie Sweetzer. Wat begint als een routineklus groeit echter al gauw uit tot iets veel serieuzers…

Als het gaat om duivelsuitdrijvingen is er geen bekendere film dan The Exorcist uit 1973. Deze klassieker is de definitieve prent over dit onderwerp en staat bij menig horrorliefhebber hoog op het favorietenlijstje. Opvallend genoeg, gezien het succes van The Exorcist, zijn er daarna niet echt veel grote films gemaakt over duivelsuitdrijvingen. De bekendste soortgenoten zijn de twee vervolgen op The Exorcist (uit 1977 en 1990), prequels Dominion (2005) en The Beginning, en The Exorcism of Emily Rose (2005). Recentelijk kon dit rijtje aangevuld worden met The Last Exorcism (2010), geregisseerd door de relatief onbekende Duitse regisseur Daniel Stamm en mede-geproduceerd door regisseur Eli Roth (Hostel). Je zou je af kunnen vragen hoe je een film over een exorcisme origineel kunt maken. De basis van het verhaal is namelijk bekend: iemand is bezeten (niet zelden een jonge vrouw) en vervolgens wordt er een geestelijke bijgeroepen om de demonen te verjagen. Toch is men met The Last Exorcism er in geslaagd om een aardige draai aan het geheel te geven. Hier gaat het namelijk om een nep-documentaire, waarin een dominee gefilmd wordt bij zijn meest recente duivelsuitdrijving. De reden voor de medewerking van de dominee is opvallend: hij wil laten zien dat duivelsuitdrijvingen pure oplichting zijn. En inderdaad, aanvankelijk gaat hij bij zijn laatste klus als een oplichter te werk. We zien hoe hij met behulp van allerlei audiovisuele truukjes een overtuigende uitdrijving uitvoert. Dochter Nell meent dat ze genezen is en vader betaalt de rekening. Einde verhaal? Natuurlijk niet. Het zal geen verrassing zijn dat er uiteindelijk toch vreemdere dingen aan de hand blijken te zijn. De opzet van The Last Exorcism werkt prima, de handgefilmde documentaire-stijl resulteert in een passend claustrofobisch sfeertje. Vooral vanaf het moment dat duidelijk wordt dat er iets vreemds aan de hand is, werkt dit sfeerverhogend (à la The Blair Witch Project). Het duurt echter vrij lang voordat het écht spannend wordt. Aanvankelijk is het tempo laag en is de toon vrij luchtig. Als kijker weet je natuurlijk wel dat er meer aan de hand is in het gezin, anders zou het nogal een suffe film zijn. Het moment waarop letterlijk en figuurlijk de hel losbarst zou dan ook op ieder moment kunnen komen. Dit wachten op het onvermijdelijke - dat vrij lang blijkt te duren - zorgt wel voor enige spanning, maar die is vooral onderhuids. Degenen die een film verwachten die bol staat van horror en spanning zullen dan ook bedrogen uitkomen. Het grootste probleem van The Last Exorcism heeft echter te maken met de eindscène. Die is namelijk ontzettend flauw en vergezocht en doet sterk afbreuk aan de kracht van de film: tot vijf minuten voor het slot zijn de makers er in geslaagd om je te laten twijfelen over wat er nu precies aan de hand is, maar met het eind wordt die twijfel op onbevredigende wijze weggenomen (daarmee weer nieuwe vragen oproepend). Maar tot aan deze laatste scène is The Last Exorcism redelijk geslaagd, mede door het goede acteerwerk - vooral Ashley Bell maakt indruk als Nell - en het feit dat men een originele insteek heeft gevonden in een voorspelbaar subgenre. Daarmee scoort de film toch een voldoende, en is het een aardige prent voor de liefhebber. Wil je jezelf bij het bekijken echter een wrange nasmaak besparen, zet de speler dan vóór de laatste scène uit.

The Last Exorcism is verkrijgbaar op zowel DVD als Blu-ray Disc. Hieronder lees je onze recensie van de DVD-uitgave.

Beeldkwaliteit

Dat The Last Exorcism als een documentaire is opgezet, wil niet zeggen dat de beeldkwaliteit beroerd is. Het gaat hier immers niet om teruggevonden amateurbeelden van een simpel cameraatje, zoals bij The Blair Witch Project, maar (zogenaamd) om een professioneel opgenomen documentaire. Al heeft het beeld natuurlijk wel een documentaire-achtige uitstraling behouden, met een vrij steriele look, ietwat fletse kleuren en weinig bijzondere scherpte. De beoogde uitstraling wordt middels de anamorfe DVD-transfer, in de oorspronkelijke verhouding van 1.78:1, op prima wijze naar het scherm vertaald. Daarbij zijn zowel lichte als donkere scènes goed te volgen. Eveneens positief is dat het handgefilmde karakter, waarbij er veel beweging in het beeld zit, niet tot overmatige compressieartefacting heeft geleid. Waarmee niet gezegd is dat het beeld geheel vrij is van digitale verstoringen. Want regelmatig is enige posterisatie te zien en ook hebben shots met letters (bijvoorbeeld wanneer een krantenartikel in beeld verschijnt) veel last van Gibb-effecten. Op de overige fronten ziet het beeld er echter goed uit – rekening houdend met de opzet – zodat deze transfer een nette voldoende verdient.

Geluidskwaliteit

Het oorspronkelijke Engelstalige geluid van The Last Exorcism staat als Dolby Digital 5.1-spoor (448kbit/s) op het schijfje. De nadruk van dit spoor ligt op de voorkanalen. Dat is natuurlijk niet zo vreemd, gezien de documentaire-achtige opzet van de film. Toch zijn er ook een aantal momenten waarop het geluid een meer ruimtelijk karakter heeft. Bijvoorbeeld bij de kerkpreek van de dominee aan het begin van de film, waarbij je echo’s en de kerkbezoekers uit de surroundspeakers hoort. Ook richting het eind van de film zitten een aantal scènes met effectief surroundgebruik. Qua helderheid en dynamiek valt er niks te klagen, iets waar ook de sporadische filmmuziek profijt van heeft. De track bevat tevens redelijk wat laag, maar het had af en toe nog wel wat dreigender gemogen. Dialogen zijn altijd prima verstaanbaar en komen netjes uit het midden. Uitzondering is de stem van de cameraman, die in het linker- en rechterkanaal is gemixt. Een aardige vondst, waardoor je het idee krijgt dat de stem zich min of meer “achter” het gefilmde beeld bevindt. Resultaat van dit alles is een goed klinkende track, die de documentairestijl goed ondersteunt.

Extra's

De DVD-uitgave van The Last Exorcism bevat een klein uurtje aan extra’s. Vergelijken we de in Nederland verkrijgbare uitgave met bijvoorbeeld de Amerikaanse, dan zijn bij ons een drietal commentaartracks en auditietapes de voornaamste afwezigen. Het aanwezige materiaal heeft een beeldverhouding van 1.78:1 en DD 2.0-geluid. Alle extra’s zijn Nederlands ondertiteld.

Inleiding door Eli Roth (½ min)
Een korte inleiding op de film, door producer Eli Roth.

Interview met Daniel Stamm en Patrick Fabian (10 min)
Een kort interview met regisseur Daniel Stamm en acteur Patrick Fabian. Beide heren lichten onder meer toe wat hen aantrok in het project en wat de kracht van het genre is. Ze praten ook over de locaties en thema’s van de film.

Interview met Eli Roth en Ashley Bell (10 min)
Vergelijkbaar met de vorige extra komen hier producer Eli Roth en actrice Ashley Bell aan het woord. Ook hier begint het interview met de vraag hoe en waarom ze bij de film betrokken raakten. Daarna komen onder andere het acteerwerk, de locaties en de kracht van de regisseur aan bod.

The Devil You Know: The Making of the Last Exorcism (20 min)
Een aardige Making Of, die bestaat uit de gebruikelijke combinatie van interviews, filmfragmenten en een blik achter de schermen. De nadruk ligt op het acteerwerk en de personages, maar ook de manier van werken wordt besproken.

The Real Stories of Exorcism (14 min)
Deze korte documentaire begint met de waarschuwing dat er echte opnames van demonische stemmen gebruikt zijn, die na beluisteren ongewenst contact met kwade krachten kunnen veroorzaken. Men adviseert om het beschermingsgebed op te lezen dat op de DVD te vinden is. Helaas heeft Twin Pics dit gebed op de Nederlandse uitgave achterwege gelaten. Met gevaar voor eigen leven hebben we dus de documentaire bekeken. Deze behandelt echte (of “echte”, als je er niet in gelooft) gevallen waarin mensen bezeten waren. Daarbij komen ook kort de meer aardse verklaringen voor het verschijnsel aan bod.

In The Last Exorcism kijk je mee bij de laatste duivelsuitdrijving van dominee Cotton Marcus. Die heeft een documentaireploeg gevraagd om dit in beeld te brengen, omdat hij wil laten zien dat het pure oplichting is. Wat begint als een routineklus groeit echter al gauw uit tot iets veel serieuzers. The Last Exorcism is opgezet als een documentaire, resulterend in aangenaam claustrofobisch sfeertje en een acceptabele dosis (onderhuidse) spanning. Helaas is de laatste scène van de film, waarin men een onnodige draai aan het verhaal wil geven, bijzonder vergezocht en haalt deze de prent als geheel naar beneden. Laten we deze laatste scène echter even buiten beschouwing, dan is het een aardige, zij het vrij trage film met een goed gevonden opzet. De DVD-uitgave van The Last Exorcism heeft een nette beeldkwaliteit en goed geluid. Qua extra’s is een klein uurtje aan materiaal aanwezig, dat niet heel veel indruk kan maken.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Twin Pics.

Lees meer

• Vorige: Due Date (DVD)
• Volgende: Rapunzel (Blu-ray)