Rise of the Planet of the Apes

Will Rodman (James Franco) is een wetenschapper die op het spoor is van een medicijn tegen Alzheimer. Het betreffende medicijn, ALZ-112, is momenteel in de testfase. Daarbij worden onder meer chimpansees gebruikt als proefdieren. Na het toedienen van het medicijn blijken de hersens van de apen zich sterk te ontwikkelen, waardoor ze in staat zijn om razendsnel gebarentaal te leren, complexe puzzels op te lossen en emotionele omgang met mensen te tonen. Na een akkefietje op het laboratorium wordt de ontwikkeling van het medicijn echter gestaakt. Dit tot groot ongenoegen van Will. Maar hij legt zich er bij neer. Totdat blijkt dat Caesar, het jonge laboratorium-aapje dat Will van de dood redde, bijzondere gaven vertoont. In het geheim zet Will zijn onderzoek voort, daarbij onder meer gedreven door het willen redden van zijn door Alzheimer getroffen vader (John Lithgow). Caesar groeit op als een volwaardig lid van het gezin, maar is hij wel echt gelukkig? Wanneer de situatie ontspoort voelt Caesar zich verraden, wat hem aanzet tot acties die de hele wereld zullen veranderen.

In het in 1968 verschenen Planet of the Apes ("PotA") zie je hoe astronaut Taylor op een planeet belandt waar sprekende apen de dienst uit maken en mensen als slaven gebruikt worden. De ontknoping van deze klassieker, waarbij Taylor tot de ontdekking komt dat hij minder ver van huis is dan gedacht, staat ergens bovenaan het lijstje met Beste Plottwists. Het riep destijds wel een aantal vragen op. Waar kwam de intelligentie van de apen vandaan? En hoe lukte het ze om een complete planeet te veroveren? In de diverse vervolgen op Planet of the Apes, denk aan Escape from the Planet of the Apes (1971) en Conquest of the Planet of the Apes (1972), gaf men al een antwoord op deze vragen. Dat heeft regisseur Rupert Wyatt en schrijvers Rick Jaffa en Amanda Silver er echter niet van weerhouden om met een alternatieve variant van het "origine-verhaal" te komen. Het resulterende Rise of the Planet of the Apes, in feite dus een prequel, speelt zich af in de nabije toekomst. Wetenschapper Will Rodman is op het spoor van een medicijn tegen Alzheimer. Tijdens het testen van het medicijn op chimpansees blijkt dat deze een toegenomen intelligentie vertonen. Dit is het begin van een reeks ontwikkelingen die er uiteindelijk voor zullen zorgen dat Planet of the Apes werkelijkheid kan worden. Een serieuze film maken over intelligente, opstandige apen is geen eenvoudige klus. Om te beginnen is er het gevaar dat het allemaal ongeloofwaardig en/of lachwekkend wordt, en een ander risico is dat de film teveel op zichzelf staat en daardoor als prequel te gekunsteld overkomt. Beide valkuilen weet Wyatt prima te omzeilen. Dat je zonder in lachen uit te barsten naar de apen kunt kijken en daarbij ook nog echt gelooft in hun (r)evolutie is mede te danken aan de technische uitvoering. In de originele filmreeks werden de (al dan niet pratende) apen gerealiseerd door mensen in een apenpak te hijsen en te voorzien van allerlei make-up-effecten. Dat heeft zeker zijn charme, maar daar zou men tegenwoordig uiteraard niet meer mee weg kunnen komen. In deze moderne tijd heeft men dan ook dankbaar gebruik gemaakt van de computer en de wonderen van motion-capture (waarbij beweging en mimiek van de acteur worden opgenomen en later door de computer worden vervangen door een digitale tegenhanger). Zeg "motion-capture" en je zegt "Andy Serkis", de geprezen acteur die onder gestalte gaf aan digitale personages als Gollum en King Kong. In Rise of the Planet of the Apes speelt Serkis de rol van de volledig digitale chimpansee Caesar. De bijdrage van Serkis heeft tot gevolg dat Caesar in zijn houding en gezicht enorm veel emotie toont en daardoor prima weet te overtuigen. De meeste tijd heb je dan ook niet het idee dat je naar een digitaal personage aan het kijken bent. Slechts in een enkel geval weten de effecten minder te overtuigen en wordt de illusie verbroken. Maar dat zijn uitzonderingen. Qua geloofwaardigheid dus geen klachten. Hetzelfde kan gezegd worden over de link met de eerste PotA-film. Met diverse verwijzingen en een aangename portie "foreshadowing" krijgt de film een mooi plekje binnen de reeks. Minder sterk zijn de one-liners die letterlijk zijn overgenomen ("It's a madhouse!"). Dat komt namelijk nogal gemaakt over. Andere, meer en minder obscure verwijzingen zullen voor de liefhebber echter veel goed maken. Gepaard met goede vertolkingen van onder meer James Franco en het prima verhaal, waarbinnen plaats is voor zowel emotie als actie, is Rise of the Planet of the Apes een geslaagde prent geworden. Met de opmerking dat de film ook voor PotA-nieuwkomers prima te volgen is. Sterker nog, grote kans dat Rise of the Planet of the Apes het begin is van een nieuwe reeks films in het PotA-universum. De plannen voor het vervolg - met een prominente rol voor aap Koba - zijn in ieder geval in de maak.

Rise of the Planet of the Apes is verkrijgbaar op zowel DVD als Blu-ray Disc. Hieronder de recensie van de BD-uitgave, een combopack met bijgevoegde DVD.

Beeldkwaliteit

De BD-uitgave van Rise of the Planet of the Apes heeft de oorspronkelijke beeldverhouding van 2.35:1. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie. Dit betekent dat het beeld progressief is opgebouwd uit 1920*1080 beeldpunten en dat de beeldsnelheid 24 beelden per seconde is (de originele filmsnelheid). De BD-uitgave bestaat uit een 50GB dubbellaags disc. Voor de video-encoding is gebruik gemaakt van de MPEG-4 AVC codec.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de beeldkwaliteit is uitstekend, zoals je dat van een moderne film mag verwachten. De transfer levert dan ook een mooi, HD-waardig plaatje af. Zo zijn scherpte en detaillering dik in orde en ogen kleuren natuurgetrouw en goed verzadigd. Rise of the Planet of the Apes is geschoten op traditionele 35mm-film. De lichte grain die daarmee gepaard gaat is gelukkig intact gelaten, waardoor een mooi filmisch uiterlijk ontstaat. Een ander pluspunt is dat storende artefacting, bijvoorbeeld macro-blocking of posterisatie, geheel achterwege blijft. Tot dusver valt er dus helemaal niks te klagen over de beeldkwaliteit. Toch is er een klein minpuntje dat een perfecte score in de weg staat. We hebben het dan over de lichte edge enhancement die zo nu en dan zichtbaar is. Maar dat is dan ook de enige kanttekening bij deze verder uitstekende HD-transfer.

Geluidskwaliteit

Op geluidsgebied is de aanwezige DTS-HD Master Audio 5.1-track (24bit/48kHz) de belangrijkste track op de BD-versie van Rise of the Planet of the Apes. Deze lossless track zet een uitstekend ruimtelijk geluidsbeeld neer. Dat begint al direct bij de openingsscène, die zich afspeelt in de jungle. Omgevingsgeluiden en andere effecten komen op dat moment van alle kanten en plaatsen je meteen middenin de film. Maar ook verderop bevat de film genoeg gelegenheid om eens flink los te gaan. Met name de actiescène op de Golden Gate Bridge maakt wat dat betreft erg veel indruk. Het LFE-kanaal doet dan regelmatig een duit in het zakje: bij het gestomp van een enorme gorilla of de opmars van de apen dreunt de bas werkelijk door de huiskamer. Maar naast actie bevat de prent ook volop rustige momenten, waarbij meer de nadruk ligt op dialogen en subtiele ambiance. Op die momenten levert de track eveneens prima prestaties, met prima verstaanbare spraak uit het midden die aangevuld wordt door een mooie stereobeeld en licht surroundgebruik. Over de klank van onder meer de muziek (van componist Patrick Doyle) valt niks te klagen. Het geluid bevat dan ook veel detail en kent een goede dynamiek. Ruis en gekraak zijn - vanzelfsprekend, het gaat immers om een zeer recente prent - geheel afwezig. Resultaat is een track die uitstekend klinkt, zowel tijdens de actiescènes als op de rustigere momenten.

Extra's

In het Nederlandstalige (popup-)menu van de BD-uitgave van Rise of the Planet of the Apes kun je een nette hoeveelheid extra’s selecteren. Deze zijn in HD-resolutie, met DD 2.0-geluid en Nederlandse ondertiteling, tenzij anders vermeld.

Audiocommentaar
Indien gewenst kun je de film bekijken met commentaar van diverse betrokkenen. Je kunt daarbij de keus maken uit twee verschillende tracks. Op de eerste track hoor je regisseur Rupert Wyatt. Deze vertelt rustig over de productie en komt daarbij met enkele leuke feiten en weetjes. Tevens stipt hij de ideeën voor een eventueel vervolg op de film aan. Op de tweede commentaartrack zijn schrijvers Rick Jaffa en Amanda Silver de sprekers. Logischerwijs ligt de nadruk van hun toelichting op schrijverszaken, zoals het script, de plotthema’s en hoe het verhaal zich tijdens het schrijven ontwikkelde.

Mythologie achter “The Apes” (7 min)
Deze extra belicht de link tussen de film en rest van de PotA-reeks. Het gaat dan met name over de eerste film in de reeks. De regisseur en schrijvers vertellen onder meer hoe het verhaal tot stand kwam en welke verwijzingen men in de film stopte.

De Genialiteit van Andy Serkis (8 min)
Zoals je uit de titel wel kunt afleiden gaat het hier om de bijdrage van Andy Serkis. Het is vooral interessant om te zien hoe men op de set te werk ging. Ook de vergelijkingen tussen de opnames met Serkis en het digitale eindresultaat met Caesar zijn leuk om te zien. De interviews waarin men Serkis ophemelt zijn wat minder interessant.

Een nieuwe Generatie Apen (10 min)
De apen uit de film zijn het onderwerp van deze interessante featurette. Hierin kom je onder meer te weten hoe men tot het besluit kwam om volledig digitale apen te gebruiken. Verder kijk je mee bij de motion-capture-sessies en wordt het ontwerp van de digitale beesten belicht.

Scène-analyse (2 min)
Van een enkele scène kun je diverse ontwikkelingsfasen bekijken: de uiteindelijke versie, de vroege animatie en de opnames van de actie. Schakelen tussen de stadia gaat met behulp van de afstandsbediening.

De Grenzen van de Film Verleggen (9 min)
Deze featurette gaat over de grote actiescène aan het eind van de film, die op diverse fronten vernieuwend was. Je kijkt mee bij de opnames en krijgt een toelichting hoe een en ander tot stand kwam.

Het Samenstellen van de Filmmuziek (8 min)
Componist Patrick Doyle vertelt over zijn werk voor de film, waarbij hij onder meer de thema’s en inspiratie toelicht. Ook zie je hoe de orkestmuziek opgenomen wordt.

De Grote Mensapen (23 min)
Hoe gedragen chimpansees, orang-oetans en gorilla’s zich in de natuur, hoe is hun sociale structuur en hoe intelligent zijn ze? In deze extra krijg je de antwoorden, naast andere info over deze mensapen.

Verwijderde Scènes (12 min)
Hier zijn in totaal elf ongebruikte scènes te bekijken, afzonderlijk of via een “speel alles”-optie. Het effectwerk in de betreffende scènes is vaak nog in ruwe vorm, zo is Serkis vaak nog niet vervangen door zijn digitale alter-ego. Daarmee geven de scènes ook direct een goed beeld van de opnames.

Galerij met Concept-Art
Een galerij met conceptschetsen van de diverse apen die in de film te zien zijn.

Trailers
Drie bioscooptrailers van de film. Deze hebben DD 5.1-geluid en zijn niet Nederlands ondertiteld.

Film op DVD
De uitgave bevat naast een BD ook een DVD met daarop de film.

Rise of the Planet of the Apes gaat over wetenschapper Will, die met zijn medicijn tegen Alzheimer verrassende bijwerkingen bij proef-chimpansees veroorzaakt. Dit zet gebeurtenissen in gang die de hele wereld zullen veranderen. De film is in feite een prequel op het klassieke Planet of the Apes uit 1968. Desondanks is de film ook voor PotA-nieuwkomers het bekijken waard. Het verhaal bevat namelijk een goede en vermakelijke combinatie van actie en drama. Dat de film op het drama-vlak geen flater slaat is onder meer te danken aan de geloofwaardige digitale hoofdrol van Andy Serkis als chimpansee Caesar. De BD-versie van de film heeft een uitstekende beeld- en geluidskwaliteit. Een nette portie extra's, waaronder commentaartracks, featurettes en een de film op DVD, rond deze prima uitgave af.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Fox Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Bobby Fischer against the World (DVD)
• Volgende: Hangover Part II, The (Blu-ray)