Planet of the Apes (2001)

In het jaar 2029 worden nog genetisch gemanipuleerde chimpansees gebruikt als testpiloot op het ruimtestation Oberon. Captain Leo Davidson (Mark Wahlberg) heeft ook zo’n aap genaamd Pericles onder zijn hoede. Als plotseling het ruimtestation wordt geconfronteerd met een naderende elektrische storm, wordt geheel tegen de zin van Davidson Pericles gebruikt voor een proefvlucht om de wolk te onderzoeken. Maar men verliest het contact met deze shuttle. Leo Davidson gaat vervolgens, tegen alle regels in, met een andere shuttle achter Pericles aan. Wanneer hij in de elektrische storm terecht komt, verliest hij alle contact met het ruimtestation. Alvorens hij neerstort op een onbekende planeet, ziet Davidson dat zijn jaarteller met honderden vooruit schiet.
Kort na zijn crash komt Leo in aanraking met andere mensen, die tot zijn verbazing op de vlucht zijn voor … mensapen. Hij en deze vluchtelingen worden door de mensapen, die onder leiding staan van de brute generaal Thade (Tim Roth), gevangen genomen. Tot Leo’s verbazing is hij terecht gekomen op een planeet waar de beschaving wordt geregeerd door sprekende apen en de mensen slechts primitieve slaven zijn. Leo probeert zo snel mogelijk weer te ontsnappen en met hulp van Karubi (Kris Kristofferson) en zijn gezin lukt dat. Ook worden ze geholpen door Ari (Helena Bonham Carter), dochter van senator Sandar (David Warner). Ari is van mening dat apen en mensen op gelijkwaardige basis naast elkaar zouden kunnen leven.
Ze vluchten naar de plaats Calima, een verboden plaats waar volgens Ari alles ooit begonnen is. Onderweg haalt Leo nog een zendertje uit zijn neergestorte shuttle, waarmee hij zijn eigen mensen kan vinden. Op hun reis naar Calima worden ze achterna gezeten door generaal Thade. Thade is er op uit om alle mensen uit te roeien. Eenmaal aangekomen bij Calima wachten zowel Leo als de apen een grote verrassing.

Deze nieuwe versie van Planet of the Apes van regisseur Tim Burton is zonder meer een bijzondere film te noemen. Het bijzondere zit hem niet in het verhaal. Het is gewoon een lekkere sciencefiction actiefilm voor 2 uur heerlijk vermaak. De verfilming heeft zeker overeenkomsten met de verfilming uit 1968. De acteerprestaties zijn niet zozeer gericht op uitwerking van karakters, maar vooral gericht op actie en de bijzondere motoriek van de mensapen.
Het bijzondere van deze versie zit in de aankleding, de gebruikte grime, schmink, decors, kleuren en special effects. Want dat is allemaal bijzonder mooi geworden, dat is Tim Burton wel toevertrouwd. Alle mensapen zien er ontzettend mooi en echt uit. En ze bewegen ook op een bijzondere manier. Niet voor niets moesten de acteurs lessen volgen om deze andere wijze van lopen in te studeren. En niet voor niets werden de acteurs ’s morgens vroeg gedurende 3 tot 4 uur opgeschminkt en aan het eind van de dag weer bijna één uur afgeschminkt. Onvoorstelbaar wat een werk. Maar het resultaat is echt mooi geworden. Ook de muziek van componist Danny Elfman is fantastisch. Deze muziek past er gewoon als van nature bij. Er zijn wat dat betreft een paar uitzonderlijke filmmuziek componisten die dat kunnen en Elfman is daar zeker één van.
Acteur Charlton Heston is in deze versie van Planet of the Apes ook nog even te zien, nu weliswaar als aapmens. Heston wordt overigens niet in de aftiteling genoemd (zijn rol is dus ‘uncredited’). In 1968 speelde hij de hoofdrol, toen gewoon als mens. Niet iedereen vindt deze film goed, getuige de nominaties voor de Razzie Awards, waaronder eentje voor Charlton Heston.

Beeldkwaliteit

Het oorspronkelijke filmbeeld heeft een beeldverhouding van 2.35:1 en staat ook zo anamorf op de DVD. De beeldkwaliteit is uitstekend. Kleuren zijn mooi en natuurlijk. Zowel de scherpte van het beeld als de detaillering zijn prima. Het contrast en het zwartniveau zijn ook uitstekend. De film is overwegend vrij donker gekleurd, maar de details blijven altijd goed zichtbaar. Uiteraard is bij deze nieuwe film geen sprake van ongerechtigheden in het beeld. Edge-enhancement en filmruis is in sommige scènes wel zichtbaar, zij het niet storend. De film staat eigenlijk twee keer op de schijf (zie bij de extra’s), maar ondanks de daardoor toegepaste wat lage bitrate zijn compressiefouten nauwelijks aan de orde (heel soms iets te zien). Een uitstekend beeld.
De film is verdeeld in 36 tracks. De laagwisseling heb ik niet ontdekt, uitstekend gedaan. De ondertiteling (wit) is duidelijk, heeft een net lettertype, maar had lager in beeld mogen staan.

Geluidskwaliteit

De Engelstalige soundtrack staat in Dolby Digital 5.1 (bitrate 348 kb/s) en in DTS 5.1 (bitrate 754 Kb/s) op de DVD. Met een uitstekende dynamiek komt de zeer mooie soundtrack uit de speakers. Er wordt veel gebruik gemaakt van alle beschikbare kanalen. De nadruk van de soundtrack ligt op de drie voorkanalen, met name de mooie filmmuziek heeft hier de nadruk liggen. De achterkanalen worden zeer actief in split-surround (stereo) gebruikt voor de ambiance en speciale effecten. Daardoor ontstaat een mooie en bijzonder ruimtelijke soundtrack. Het laag is goed strak en diep, waarbij veelvuldig gebruik wordt gemaakt van de subwoofer. Het hoog is goed gedetailleerd.
Het verschil tussen de DD5.1 en DTS 5.1 is goed hoorbaar. De DTS track klinkt opener met een grotere ruimtelijkheid. Ook de detaillering is beter en zowel het laag als het hoog is beter gecontroleerd.
De dialogen blijven te allen tijde goed hoorbaar en komen, zoals gebruikelijk, uit de centerspeaker. Een uitstekende soundtrack.

Extra's

De breedbeeldmenu’s zijn mooie driedimensionale animaties en zijn voorzien van achtergrondgeluid. Op beide discs zijn extra’s terug te vinden. Bijna al deze extra’s zijn Nederlands ondertiteld.

De extra’s op disc 1 zijn:

‘Enhanched Viewing Mode’, een bijzonder optie waarmee je additionele filminformatie krijgt tijdens het kijken naar de film. Deze informatie wordt op twee manieren gegeven:
a) af en toe verschijnt er een klein schermpje (zoals picture-in-picture bij televisie) waarin de acteur iets verteld over zijn rol op dat moment of een stukje achter de schermen of andere info;
b) of de film stopt en je krijgt een stukje film te zien in standaard 4x3 beeldformaat met DD2.0 – 192 Kb/s geluid. Dezelfde soort informatie als hierboven maar nu op een andere manier getoond. Daarna vervolgt de film weer automatisch.
Er zit veel speeltijd tussen de ‘informatieblokken’ en je kunt deze niet apart selecteren zodat je ‘gedwongen’ bent de film nogmaals helemaal te zien. De geboden informatie is leuk, maar deels ook te vinden in de extra’s op disc 2.

‘Commentaries’, de audiocommentaren van:
- Regisseur Tim Burton (DD2.0 surround – 96 Kb/s), hij voorziet de film van leuk en informatief commentaar;
- Componist Danny Elfman, (DD2.0 surround - 192 Kb/s), die veel vertelt over zijn filmmuziek.
De beide commentaren zijn NIET voorzien van ondertiteling.

‘Cast & Crew Profiles’, in 16x9 breedbeeld tekstschermen zonder geluid. Een uitgebreid biografie en filmoverzicht van de vele betrokken acteurs en crewleden. Bij drie acteurs (Estella Warren, Erick Avari en Luke Eberl) wordt ook een foto getoond. Als je deze foto selecteert, krijg je een stukje screentest van deze persoon te zien.

‘DVD-Rom’, aanvullende filminformatie die met behulp van een PC-DVD speler en de bijgeleverde InterActual DVD speler bekeken kan worden. Er is alleen keuze voor de storyboard informatie tijdens het kijken naar de film. Het DVD-Rom materiaal van de tweede disc, zoals dat op het scherm staat en dat op disc 2 onder menukeuze 6 zou staan, is niet op onze versie gekomen (wegens ruimtegebrek).

De vele extra’s op de tweede disc zijn verdeeld over 5 verschillende menu’s. Via een 3D animatie kun je deze 5 menu’s selecteren. De 6de keuze die op het scherm staat is niet geactiveerd.

Menu 1: The Making of the Apes
‘Simian Academy’, in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een 24 minuten durende documentaire waarin we zien hoe de ‘choreografie van de apen’ is ingestudeerd. Met Nederlandse ondertiteling.

‘Face Like a Monkey’, in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een bijna 30 minuten durende documentaire over de zeer speciale make-up van de aapgezichten. En laten we wel zijn, alleen het opmaken van een acteur kostte elke keer 4 uur, dat is toch geen pretje. Met Nederlandse ondertiteling.

‘Ape Couture’, in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een 6½ minuten durende documentaire over het ontwerp en de vormgeving van kleding en kostuums. Met Nederlandse ondertiteling.

‘Screen Tests’, in 2.35:1 anamorf beeld met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een vervolgmenu met een vijftal korte featurettes:
- Make-Up Test (3½ minuten)
- Group Tests (2½ minuten)
- Movement Tests (2 minuten)
- Costume Tests (1½ minuut.)
- Stunts Tests (4 minuten).
Elk van deze filmpjes laat zien hoe bepaalde situaties filmtechnisch vooraf werden getest.

‘Chimp Symphony Op. 37’, in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een bijna 10 minuten durende documentaire waarin we componist Danny Elfman met het orkest aan het werk zien. Elfman vertelt tussenduur over zijn muziek. Met Nederlandse ondertiteling.

‘On Location - Lake Powell’, in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een 12 minuten durende documentaire over de filmlocatie Laeke Powell waar een deel van de film is opgenomen. Met Nederlandse ondertiteling.

‘Swinging From The Trees’, in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een 9½ minuten durende documentaire met aandacht voor de stunts en het specifieke ‘liaanslingeren’ van de apen. Met Nederlandse ondertiteling.

Menu 2: Multi-Angle Featurettes
Een achttal korte scènes, elke ongeveer 3 minuten, verdeeld over vier menu’s. Bij elke scène heb je keuze uit een viertal verschillende onderdelen:
- ‘Play Multi-Angle Segment’, in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 – 192 Kb/s geluid. De scènes zijn te zien vanuit een B-rol opname, met keuze uit 2 verschillende camerastandpunten (angle toets afstandbediening). Ook is keuze uit een ‘angle’ waarbij de twee verschillende shots naast elkaar in splitscreen worden getoond. Engelstalig zonder ondertiteling.
- ‘Production Art’, 16x9 breedbeeld tekstschermen met productiefoto’s en tekeningen die gebruikt zij bij het ontwerpen van de scènes;
- ‘Scene In Film’, in 1.85:1 letterbox beeldformaat met DD2.0 – 192 Kb/s geluid. De uiteindelijke definitieve versie van de scène. Met Nederlandse ondertiteling
- ‘Script’, in 16x9 beeldformaat zonder geluid. Het geschreven script (Engelstalig) van de bewuste scènes.

Menu 3: Extended Scenes
Een menu met keuze uit 5 korte scènes, elk ongeveer 1 minuut, die anders of langer zijn dan in de definitieve versie van de film. Geen verdere uitleg over hoe of wat. Alle scènes zijn in 2.35:1 letterbox formaat met DD2.0 – 192 Kb/s geluid en zijn voorzien van Nederlandse ondertiteling. De beeldkwaliteit is beduidend minder.

Menu 4: Promotional Works
‘HBO Special’, in 1.85:1 letterbox beeldformaat met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een bijna 27 minuten durende kijk achter de schermen met acteur Michael Clark Duncan. Vanaf het moment dat hij wordt gewekt (4 uur ’s ochtends!), waarbij zijn dag start met het urendurende opbrengen van het apenmasker tot ’s avonds het afschminken weer begint. Deze ‘homevideo’ opname is gemaakt in zwart/wit. De beelden worden afgewisseld met scènes uit de film, beelden van achter de schermen en interviewfragmenten met andere acteurs en betrokkenen. Nederlands ondertiteld.

‘Paul Oakenfold - Rule the Planet remix’, in 1.85:1 letterbox beeldformaat met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een muziekvideo van bijna 3 minuten.

‘Trailers & TV-Spots’, met keuze uit een tweetal trailers (1 en 2 minuten) en zes televisiespotjes (allemaal 30 seconden). Alles in 1.85:1 letterbox beeldformaat met DD2.0 – 192 Kb/s geluid. Geen ondertiteling. Daarnaast nog een drietal promotionele trailers voor Planet of the Apes Saga, Moulin Rouge en Dr. Dolittle 2.

‘Posters & Press Kit’, 16x9 breedbeeldschermen zonder geluid. Een viertal filmposters en verder een groot aantal Engelstalige pagina’s met informatie over de film.

‘Music Promo’, in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 - 192 Kb/s geluid. Een 34 seconden durend reclamespotje voor de soundtrack van de film.

Menu 5: Gallery
Een enorme grote collectie tekeningen en foto’s van de diverse stadia van de film. Verdeeld over een aantal keuzes gerelateerd aan Scenes (scènes) en Props (attributen). Alles in 16x9 breedbeeldschermen zonder geluid.

Deze nieuwe versie van Planet of the Apes van regisseur Tim Burton is zonder meer een bijzondere film te noemen. Het bijzondere zit hem niet in het verhaal. Het is gewoon een sciencefiction actiefilm. Het bijzondere zit wel in de aankleding, de gebruikte grime, schmink, decors, kleuren en special effects. Ook de muziek van componist Danny Elfman is fantastisch.
FOX heeft de film op een dubbel DVD uitgebracht met uitstekende beeld- en geluidskwaliteit. Bij het geluid is zowel een goede DD als een uitstekende DTS track voorhanden. De extra’s zijn indrukwekkend in aantal en bieden vele uren van prima informatief vermaak. En deze extra’s zijn bijna allemaal voorzien van Nederlandse ondertiteling. Met recht een DVD.nl TOPPER voor deze kwaliteitsuitgave van FOX. En natuurlijk een echte aanrader.

Opmerking:
Deze recensie is gemaakt aan de hand van een pre-release test disk. Helaas heb ik op deze disk in de DTS track veel drop-outs (korte haperingen) in het geluid geconstateerd. Met FOX hebben we hierover contact gehad. Deze drop-outs zijn geconstateerd bij het afspelen van de DVD op een Toshiba DVD speler. Ook onze Engelse collega’s van R2 Project hebben deze drop-outs geconstateerd, ook met een Toshiba DVD speler. Afspelen op een andere DVD speler, in dit geval een Denon, gaf dit probleem niet. FOX zoekt uit waardoor het probleem wordt veroorzaakt.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Fox Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Paul McCartney & Friends – The PETA concert for Party Animals (DVD)
• Volgende: Cape Fear (1991) (DVD)