Indiana Jones – The Complete Adventures

Raiders of the Lost Ark (1981)
Dr. Indiana Jones (Harrison Ford) is een alom gerespecteerd archeoloog, verbonden aan een grote Amerikaanse universiteit. Dr. Jones is echter geen man die alleen in de boeken zit, ook voor avontuurlijk veldwerk draait hij zijn hand niet om. We schrijven midden jaren dertig wanneer de Amerikaanse overheid Dr. Jones vraagt om de Ark des Verbonds op te sporen en uit de handen van de Duitsers te houden. Maar de Duitsers geven zich uiteraard niet zonder slag of stoot gewonnen.

Indiana Jones and the Temple of Doom (1984)
Indiana Jones belandt in India een dorp waar de inwoners radeloos zijn omdat zowel de kinderen van het dorp als ook een magische steen verdwenen zijn. Indiana belooft de dorpelingen om de kinderen en de steen terug te halen en stort zich daarbij in een avontuur vol voodoo-rituelen, slavernij en bovenaardse krachten.

Indiana Jones and the Last Crusade (1989)
Als Indiana Jones het verzoek krijgt om de zoektocht naar de Bijbelse Heilige Graal te vervolgen, omdat de vorige onderzoeker plotseling is verdwenen, heeft hij daar aanvankelijk geen interesse in. Totdat hij hoort dat de verdwenen onderzoeker niemand minder is dan zijn vader (Sean Connery). Aldus gaat hij de uitdaging aan, waarbij hij het met een oude vijand aan de stok krijgt.

Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull (2008)
Het is inmiddels 1957 en Indiana Jones wordt door de Russen gedwongen om een mysterieus voorwerp te lokaliseren. Indy kan niet anders dan toestemmen en dus weten de Russen het voorwerp te bemachtigen. Indy weet ternauwernood te ontsnappen. Na dit avontuur komt Indy in contact met Mutt (Shia LaBeout), die een brief heeft van Indy’s oud-collega Oxley. De twee volgen het spoor van Oxley.

Indiana Jones. Het noemen van de naam zal voldoende zijn om bij iedere filmliefhebber het beeld op te roepen van Harrison Ford met de iconische gleufhoed/zweep-combi. De oorspronkelijke trilogie, bestaande uit Raiders of the Lost Ark (1981), Indiana Jones and the Temple of Doom (1984) en Indiana Jones and the Last Crusade (1989), zal dan ook hoog op menig favorietenlijstje staan. Het fenomeen Indiana Jones is vaak geïmiteerd – denk aan producties als The Mummy, Tomb Raider en National Treasure – maar nooit geëvenaard. Zelfs geestelijke vaders Steven Spielberg (regie) en George Lucas (script) lukt het niet meer om de succesformule te herhalen, getuige het in 2008 verschenen vierde deel. Maar daarover later meer. Allereerst de oorspronkelijke trilogie, beginnend met Raiders of the Lost Ark. Deze aftrap bevat veel van waar de Indiana Jones-reeks inmiddels om bekend staat, zoals de uitstekende mix van goed gemaakte actie en humor, en het weten oproepen van een gevoel van avontuur. Ook de combinatie van de jaren ’30-setting en het occulte – een race tegen de nazi’s om wie als eerste een Bijbels voorwerp weet te vinden – blijkt een boeiende keus. Raiders wordt een aantal jaar later opgevolgd door The Temple of Doom. Op zichzelf staand een aardige avonturenfilm, maar als onderdeel van de trilogie toch duidelijk het zwakste deel. Neem nu de humor. In The Temple of Doom moeten vooral side-kick Short Round en blok-aan-het-been/love-interest Willie Scott voor de komische noot zorgen, maar de kans is groter dat ze irritatie in plaats van een glimlach op weten te roepen. Sowieso is het een erg donkere film, een bewuste keus van George Lucas, met een tweede helft waarin bar weinig te lachen valt. Ook de opzet van het vervolg is minder sterk. Een Bijbelse queeste vol beproevingen spreekt toch meer tot de verbeelding dan Indiase sekten, magische stenen en kind-slaven. Daarom is het maar goed dat Spielberg met het derde deel weer terug wilde naar de toon van het eerste deel. En dus gaat Indy in zijn derde avontuur, The Last Crusade, weer gewoon vertrouwd op zoek naar een legendarisch object uit de Bijbel, met de hulp van oude bekenden en de tegenwerking van oude (en nieuwe) vijanden. Zo kennen we Indy weer. Ook qua humor is het derde deel een uitblinker, niet in de laatste plaats door de briljante toevoeging van Sean Connery als de vader van Indiana. De uitstekende chemie, het komische onderlinge gesteggel en de scherpe dialogen zorgen voor een bijzonder vermakelijke vader/zoon-relatie. Gepaard met het hoge avonturen-gehalte (wie herinnert zich niet de beproevingen in de slotakte) is The Last Crusade een van de betere, zo niet de beste film uit de oorspronkelijke trilogie. Lange tijd was het een waardige afsluiting van de reeks. Totdat in 2008 de langlopende geruchten werkelijkheid werden, en er met Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull een vierde deel in de reeks verscheen. Maar wat een waardige aanvulling op de succesvolle trilogie had moeten zijn, bleek een grote tegenvaller. In plaats van legendarische voorwerpen uit de oudheid kregen we aliens, in plaats van een sterke Last Crusade-achtige vader/zoon-relatie kregen we een irritante Shia LaBeouf en in plaats van indrukwekkend stunt- en effectwerk kregen we een gigantische hoeveelheid teleurstellende CG. Resulterend in een film die vrijwel nergens het Indiana Jones-gevoel op weet te roepen. Dus hoe sneller je de vierde Indy vergeet, hoe beter. Wat dat betreft is er geen betere manier om de vervelende bijsmaak van Kingdom of the Crystal Skull weg te spoelen dan het herkijken van de originele trilogie. In HD welteverstaan, iets wat met de onlangs verschenen BD-uitgave nu mogelijk is.

De oorspronkelijke Indiana Jones-trilogie was al lange tijd op DVD verkrijgbaar, in een goed verzorgde boxset en later ook nog eens als losse uitgaven (met andere extra’s). Het vierde deel is zowel op DVD als Blu-ray Disc verschenen. In de hier besproken BD-boxset vind je zowel de oorspronkelijke trilogie – zoals gemeld voor het eerst in HD – en het vierde deel, waarbij elke film op een afzonderlijke schijf staat. De uitgave bevat tevens een vijfde disc met extra’s.

Beeldkwaliteit

De BD-versies van de vier Indiana Jones-films hebben hun oorspronkelijke verhouding. Voor de eerste drie delen is dat 2.35:1, voor het laatste deel 2.39:1. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie. Dit betekent dat het beeld progressief is opgebouwd uit 1920*1080 beeldpunten en dat de beeldsnelheid 24 beelden per seconde is (de originele filmsnelheid). De BD-uitgave bestaat uit vijf 50GB dubbellaags discs. Voor de video-encoding is gebruik gemaakt van de MPEG-4 AVC-codec.

Dat men een filmreeks als deze niet af zou doen met een benedenmaatse HD-transfer was duidelijk, maar het blijft toch indrukwekkend om te zien wat een HD-opknapbeurt met een oude film kan doen. Te beginnen met Raiders of the Lost Ark. Een film van meer dan dertig jaar oud, maar dat is werkelijk nergens terug te zien. Er wordt namelijk een zeer solide HD-plaatje neergezet, waarin details te zien zijn die in de DVD-transfer onzichtbaar waren. Ook qua kleurweergave valt er niks te klagen; kleuren ogen mooi vol en goed verzadigd, van een gedateerde uitstraling is totaal geen sprake. Er is een variërende hoeveelheid grain aanwezig, men heeft deze gelukkig niet digitaal weggepoetst. Uitstekend dus. De transfer is echter niet helemaal zonder minpuntjes. Zo is in scènes met een bovengemiddelde hoeveelheid grain, zoals in delen van de openingsscène, in donkere delen van het beeld wat onopvallende, lichte compressie-artefacting aanwezig. Verder heeft het beeld in enkele shots last van een soort interlacing, waarbij een aantal frames een dubbel beeld te zien is. Een voorbeeld van deze ongebruikelijke artefacting – die ook in de eerdere DVD-transfer te vinden is, en waarschijnlijk dus afkomstig is van het bronmateriaal – vind je aan het begin van de film, rond 4:30 (gedurende circa een halve minuut). Gelukkig gebeurt dit slechts zelden en doet het weinig af aan de hoge kwaliteit van deze HD-transfer.

De overige films in de oorspronkelijke trilogie laten eenzelfde opgepoetste beeldkwaliteit zien. De HD-transfer van The Temple of Doom bevat een prima kleurweergave (het rood in de diepten van Pankot spat van het scherm) en ook in dit geval wordt een flinke verbetering van de DVD-versie neergezet. Datzelfde kan gezegd worden over The Last Crusade. Dit is wederom een perfect voorbeeld van een oudere film die er in HD als nieuw uitziet, met een uitstekende scherpte, goede zwartwaarden en indrukwekkende kleurverzadiging (kijk maar eens naar het glas-in-lood in het vijfde screenshot). Al bespeurden we ook hier sporadisch de eerder genoemde “dubbelbeeld-artefacting”, bijvoorbeeld rond 1:23:15 (zie het vierde screenshot). Maar ook in dit geval geldt dat het zelden optreedt, en ook al in de DVD-transfer zat.

Het laatste deel in de reeks, Kingdom of the Crystal Skull, is natuurlijk nog maar een paar jaar oud, dus het zal niemand verbazen dat deze film op BD een perfecte beeldkwaliteit laat zien. Op alle fronten oogt het beeld uitstekend, of het nu om scherpte, helderheid of zwartniveau gaat. Zoals je dat feitelijk van een moderne big budget-productie mag verwachten.

Geluidskwaliteit

Voor het geluid van de BD-uitgave van de Indiana Jones-reeks geldt, net als voor het beeld, dat dit totaal niet de leeftijd van de eerste drie delen verraadt. Het geluid, in alle gevallen in DTS-HD Master Audio 5.1-formaat (24bit/48kHz), klinkt namelijk kraakhelder, zonder enige vorm van dofheid. In de eerste film is heel af en toe een scherp randje hoorbaar bij hard geluid (bijvoorbeeld het geschreeuw in de slotscène met de Ark), maar dat mag onder de noemer “muggenzifterij” geschaard worden. Hoe dan ook, in alle gevallen komt de herkenbare muziek van John Williams vol detail en dynamiek uit de luidsprekers. Het Indy-theme heeft nog nooit zo overtuigend geklonken. Wat klank betreft zit het dus wel snor. Hoe zit het met het kanaalgebruik? Wees gerust, ook dat is dik in orde. Er zijn dan ook tal van voorbeelden van scènes waarbij alle luidsprekers volop actief zijn. Zoals het bargevecht in Raiders of the Lost Ark, of de mijnkar-achtervolging in The Temple of Doom, of het gevecht op het schip aan het begin van The Last Crusade. Wat betreft het vierde deel valt er eveneens niks te klagen over de geluidskwaliteit. Dat zal echter niemand verbazen, gezien het feit dat het om een recente film gaat. Maar dat maakt het geluid van Kingdom of the Crystal Skull niet minder een plezier om naar te luisteren. De film zit namelijk barstensvol met demonstratiemateriaal, zoals de beginscène in de hangar of de jungle-achtervolging. Al met al dus een viertal uitstekende tracks, waarbij moeilijk denkbaar is dat de films ooit beter zullen klinken.

Extra's

Voor de meeste extra’s van de BD-uitgave van de Indiana Jones-reeks moet je bij de vijfde disc zijn. Op de filmdiscs tref je namelijk alleen trailers aan. Nagenoeg alle extra’s zijn afkomstig van eerdere uitgaven, dat wil zeggen de DVD-boxset, losse DVD-uitgaven en de BD-versie van het vierde deel. Er zijn tevens extra’s van de eerdere uitgaven die men hier niet heeft overgenomen, zoals fotogalerieën en storyboards, en – in het geval van het vierde deel – diverse Making Of-featurettes. Qua extra’s is dit dus niet de uitgave die alle andere versies overbodig maakt. De zaken die van DVD zijn overgenomen hebben hier een SD-resolutie, terwijl de extra’s afkomstig van het vierde deel in HD zijn (1080i). Het geluid is in DD 2.0-formaat en vrijwel alle extra’s (de trailers zijn de uitzondering) zijn Nederlands ondertiteld.

On Set with Raiders of the Lost Ark
Deze menu-optie herbergt de enige twee nieuwe extra’s op deze uitgave, dus extra’s die niet op een eerdere uitgave te vinden zijn. Beide hebben de eerste film als onderwerp.

- From Jungle to Desert (30 min, HD): Dit is een goed gemaakte compilatie van achter-de-schermen-materiaal, interviews op de set, verwijderd materiaal, bloopers en filmfragmenten. Het geheel bevat het nodige zeldzame, niet eerder vertoonde materiaal en geeft een uitstekend beeld van de opnames.

- From Adventure to Legend (28 min, HD): Deze documentaire gaat verder waar de vorige extra ophield en toont je op eenzelfde manier onder meer de opname van de “Well of Souls”-scène en de slotakte. Ook in dit geval krijg je een goed idee van hoe het er op de set aan toe ging.

Making the Films
Onder deze optie tref je voor elk van de vier films een Making Of aan (voor Raiders zelfs twee stuks):

- The Making of Raiders of the Lost Ark (1981) (58 min, SD): Een documentaire uit 1981 over de eerste film, met tal van interviews en beelden van achter de schermen. Het geheel biedt een gedateerde, maar interessante blik op de productie.

- The Making of Raiders of the Lost Ark (51 min, SD): Een recentere Making Of over het eerste deel, gemaakt voor de eerdere DVD-boxset. Betrokkenen als Steven Spielberg, George Lucas, Harrison Ford en Karen Allen praten over allerlei aspecten van de productie, zoals de casting, de opnames en de kostuums. Tevens krijg je achter-de-schermen-materiaal te zien, zoals een proefopname met Tom Selleck als Indiana Jones (Selleck zou de rol gekregen hebben, als hij niet vast zou hebben gezeten aan Magnum P.I.).

- The Making of The Temple of Doom (41 min, SD): Ook deze documentaire, over het tweede deel in de reeks, werd opgenomen voor de DVD-release. In interviews met de betrokkenen kom je veel te weten over de productie, zoals het feit dat het vervolg tot stand kwam door het pakken van ongebruikte ideeën uit Raiders en daar een verhaal omheen te verzinnen. Ook de donkere toon, de casting en de montage komen aan bod.

- The Making of The Last Crusade (35 min, SD): In deze extra, eveneens gemaakt voor de DVD-boxset, praten cast en crew over het laatste deel van de oorspronkelijke trilogie. Zoals de voorgaande documentaires zit ook deze derde vol met productie-info en leuke weetjes. Wist je bijvoorbeeld dat een van de eerste versies van het script over een spookkasteel ging?

- The Making of The Kingdom of the Crystal Skull (29 min, HD): Beginnend met het antwoord op de vraag waarom er überhaupt na bijna twintig jaar nog een Indy-film gemaakt moest worden, vervolgt deze documentaire (afkomstig van de BD-uitgave) met interessante info over onder andere de bewust B-film-achtige opzet, het reünie-aspect, de stunts en de sets.

Behind the Scenes
Deze keuze herbergt een aantal kortere featurettes over uiteenlopende onderwerpen. Hier en daar is er wat overlap met de eerder besproken Making Of-documentaires.

- The Stunts of Indiana Jones (11 min, SD): Zoals de naam doet vermoeden krijgen we een blik in de keuken bij het plannen en opnemen van de stunts van de eerste drie delen.

- The Sound of Indiana Jones (13 min, SD): Hier gaat het vooral om het maken van de geluidseffecten voor de oorspronkelijke trilogie. We krijgen te zien hoe de geluiden van bijvoorbeeld de zweep en geweerschoten in de studio werden nagemaakt.

- The Music of Indiana Jones (12 min, SD): Voor de muziek van de films tekende de bekende componist John Willams. Dit filmpje bevat naast informatie over de muziek ook interviews met Williams, Lucas en Spielberg.

- The Light and Magic of Indiana Jones (12 min, SD): Special effects waren er in de jaren tachtig uiteraard ook al, zij het op een ander niveau en op een andere manier dan we vandaag de dag gewend zijn. Deze featurette laat zien hoe een aantal van de grote special effects uit de oorspronkelijke trilogie tot stand zijn gekomen.

- Raiders: The Melting Face! (8 min, SD): Hoe kwam het smeltende gezicht uit Raiders tot stand? Je ziet het hier.

- Indiana Jones and the Creepy Crawlies (12 min, SD): Onderwerp hier is het ongedierte – onder meer slangen, ratten, spinnen en insecten – waarmee Indy in de eerste drie films te maken kreeg. Indien gewenst kan er een trivia-track ingeschakeld worden (de ondertiteling komt dan te vervallen).

- Travel with Indiana Jones: Locations (10 min, SD): De locaties van de films staan hier centraal. Het gaat met name om de eerste drie delen, het vierde deel komt slechts heel kort aan bod. Ook hier is een optionele trivia-track beschikbaar.

- Indy’s Women: The American Film Institute Tribute (9 min, SD): Samenvatting van een gesprek dat actrices Karen Allen, Kate Capshaw en Alison Doody in 2003 hadden met Jean Firstenberg van het Amerikaanse Filminstituut. De actrices praten over het personage dat ze vertolkten.

- Indy’s Friends and Enemies (10 min, SD): Het is niet alleen Indiana Jones die de films succesvol maakt. Ook de bijrollen, denk aan Indy’s vrienden, zijn “love interests” en natuurlijk zijn vijanden, dragen hier veel aan bij. Deze extra gaat over deze rollen.

- Iconic Props (10 min, HD): In deze extra staan de bekende rekwisieten van de films centraal. De nadruk ligt daarbij op het vierde deel.

- The Effects of Indy (22 min, HD): Medewerkers van ILM vertellen het een en ander over de effecten van Kingdom of the Crystal Skull.

- Adventures in Post-Production (13 min, HD): Een featurette over de post-productie-fase van het vierde deel. Daarbij gaat men onder meer in op de geluidseffecten en de muziek.

Trailers
Zoals in de inleiding vermeld bevatten de vier filmdiscs diverse trailers, in 1080p-resolutie. Bij de eerste drie delen kun je een teaser- en bioscooptrailer bekijken, bij het vierde deel drie bioscooptrailers. Bij het eerste deel is tevens een trailer van een heruitgave aanwezig.

De Indiana Jones-reeks behoeft weinig toelichting. Oorspronkelijk een trilogie, met Raiders of the Lost Ark (1981) als sterke aftrap, het donkere The Temple of Doom (1984) als vreemde eend in de bijt, en The Last Crusade (1989) als glorieuze terugkeer in vorm. In 2008 werd de trilogie met Kingdom of the Crystal Skull een vierluik. Het bleek helaas geen waardige toevoeging. Onlangs is vierdelige reeks in zijn geheel op Blu-ray Disc verschenen. Middels uitstekende HD-transfers en -audiotracks oogt en klinkt de oorspronkelijke trilogie als nieuw. Dat dit ook voor het recente vierde deel geldt is logisch. Met de aanwezige extra’s ben je bovendien uren zoet. Wel jammer is dat alleen voor Raiders of the Lost Ark nieuwe extra’s aanwezig zijn. De overige films moeten het doen met het materiaal van de eerdere uitgaven. En voor het vierde deel geldt helaas dat diverse featurettes van de losse BD-versie ontbreken. Laat dat je er echter niet van weerhouden om deze box in huis te halen, want de opgepoetste beeld- en geluidskwaliteit van de oorspronkelijke trilogie rechtvaardigen alleen al de aanschaf.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Paramount Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Safe (Blu-ray)
• Volgende: What to Expect When You’re Expecting (Blu-ray)