Schindler's List

In 1939 worden de Joden in Polen gedwongen te leven in het getto van Krakau. De Duitse zakenman Oskar Schindler (Liam Neeson) profiteert hiervan, want hij heeft één doel voor ogen, rijk worden. Schindler begint zijn fabriek Deutsche Email Fabrik, waarin hij potten en pannen maak voor het Duitse leger. De Joden zijn hiervoor goed bruikbaar, want het zijn goedkope werknemers. De stille Itzhak Stern (Ben Kingsley) is een Joodse boekhouder die de financiële kant van de fabriek toegeschoven krijgt. Hij weet een hoop Joden uit het getto aan het werk te krijgen door ze de status ‘belangrijke werker’ te geven, waardoor deze niet gedeporteerd worden. Als de Nazi-commandant Amon Goeth (Ralph Fiennes) in Krakau arriveert om daar een Joods werkkamp te stichten, weet Schindler al gauw een goede relatie met hem op te bouwen om zo de toekomst van zijn fabriek veilig te stellen. Op last van Goeth worden alle Joden uit het getto overgeplaatst naar zijn werkkamp, maar Schindler weet Goeth toch zover te krijgen dat de mensen in zijn fabriek mogen blijven werken.

In ruim drie uur tijd vertelt regisseur Steven Spielberg in de film Schindler’s List bovenstaand waargebeurd oorlogsverhaal over de Duitse zakenman Oskar Schindler. De verfilming is gebaseerd op het gelijknamige boek van de Australische schrijver Thomas Kenneally. Bij toeval kwam Kenneally in 1980 in Amerika in de winkel van Poldek Pfefferberg, één van de ‘Schindler-joden’. Pfefferberg vond in Kenneally eindelijk iemand om het verhaal over zijn redder, Oskar Schindler, te vertellen. Schindler’s List werd daarmee de persoonlijke vertelling over de oorlog van Poldek Pfefferberg. Twee jaar later verscheen het boek en Sid Sheinberg, hoofd van Universal Studios, kocht direct de rechten voor verfilming. Daarbij had hij Spielberg als regisseur voor ogen, die op zijn beurt Roman Polanski vroeg voor de film. Voor Polanski, zelf overlevende van de Poolse getto’s, was dit onderwerp nog te pijnlijk en te persoonlijk om ermee aan de slag te gaan. Polanski maakte twintig jaar later zijn film over het Poolse getto, The Pianist (2002). Uiteindelijk is Spielberg in 1991 begonnen met de voorbereidingen van de verfilming. Hijzelf zag af van elke vorm van salaris en royalty’s, wat hij zag als het ontvangen van ‘bloedgeld’. In plaats daarvan liet hij het geld ten goede komen aan de Shoah Visual History Foundation. Deze stichting richtte Spielberg ten tijde van het maken van Schindler’s List op om zo, voordat het te laat was, de getuigenissen van de overlevenden en ooggetuigen van de Holocaust op video te laten registreren en te bewaren.
Schindler’s List is meer een historische documentairefilm dan een gewone speelfilm, hoewel alles natuurlijk wel gedramatiseerd is. Spielberg heeft de film bijna geheel in zwart-wit gemaakt. Dit omdat, zo zegt Spielberg zelf, het beeld dat hij over de Holocaust heeft gezien in documentaires en boeken allemaal in grimmige zwart-wit beelden is. De eerste minuut van de film is in kleur, evenals de epiloog. Ook het meisje in het getto, dat voor een ommekeer in de houding van Schindler zorgde, is in de film geaccentueerd door een rode kleur. Hoewel sommigen Spielberg betichtten van overdreven sentiment, oogstte de film wereldwijd grote bewondering en werd overladen met prijzen, waaronder zeven Oscars, inclusief die voor Beste Film en Beste Regie. En het is een terechte winnaar, want dit epos – de film duurt meer dan drie uur – is imponerend en verveelt geen moment. Vooral de realistische manier waarop de razzia’s en de behandeling van de Joden in de kampen in beeld zijn gebracht maken diepe indruk. Spielberg wilde met Schindler’s List het publiek opnieuw bewust maken van de verschrikkelijke Holocaust. “Niemand kan het verleden veranderen, het is al gebeurd. Maar een film als deze kan invloed op ons uitoefenen, ons duidelijk maken dat dit nooit meer mag gebeuren”, aldus Spielberg.

Universal heeft Schindler’s List in 2004 al uitgebracht op DVD, nu dus ook op Blu-ray Disc, ter gelegenheid van de 20e verjaardag van de film. De bespreking hieronder betreft de digibook BD-uitgave van de film. Beeld en geluid zijn speciaal voor deze release gerestaureerd, onder auspiciën van Steven Spielberg zelf. Elders op de site kun je de DVD-bespreking uit 2004 nog eens nalezen.

Beeldkwaliteit

Schindler’s List staat in een beeldformaat van 1.85:1 op deze Blu-ray Disc-uitgave, wat gelijk is aan het originele beeldformaat. De film staat op een 50 GB dubbellaags disc, die voor ruim 43 GB is beschreven. Het beeld heeft een resolutie van 1080/24p, dus 1080 beeldlijnen progressief met 1920*1080 beeldpunten en een beeldsnelheid van 24 beelden per seconde. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van de MPEG-4 AVC videocodering.

Het grootste deel van Schindler’s List is in zwart-wit gedraaid. Het draaien in zwart-wit stelde cameraman Janusz Kaminski voor nieuwe uitdagingen. Belangrijk is om een goed contrast met verschillende grijstinten te maken. Zo werd onder andere de kleur groen op de set verboden, omdat dit zich niet goed vertaalt in zwart-wit. Veertig procent van de film werd met handcamera’s gedraaid, om zo het realistische gehalte te verhogen. Het camerawerk leverde Kaminski een Oscar op. Maar komt dat ook goed over op deze Blu-ray Disc-uitgave? Gelukkig kunnen we dat met een volmondig ‘ja’ beantwoorden. Steven Spielberg heeft zich persoonlijk bemoeid met de restauratie van de film. Naast de overwegend uitstekende scherpte zijn ook contrast, schaduwdetail en zwartniveau dik in orde. Soms zijn beelden wat overbelicht en soft, maar dat heeft puur te maken met de manier van opnemen. Het is een bewuste keuze geweest van de makers om beelden te laten overstralen. Over de gehele linie is dit een uitstekende transfer. De enige minpuntjes zijn de heel lichte ruisonderdrukking (DNR) en moiré, die in enkele scènes erg aanwezig is. Dat betreft voornamelijk jassen met een hele fijne ruit-structuur. Dat geeft op film geen problemen, maar op DVD en Blu-ray Disc wel. Gelukkig is de korrelstructuur van de originele film behouden gebleven, waardoor de ruisonderdrukking slechts incidenteel opvalt. Het beeld zag er op DVD al heel goed uit, maar op Blu-ray Disc komt het geheel nog beter tot z’n recht.

Geluidskwaliteit

Er staan drie geluidstracks op de Blu-ray Disc van Schindler’s List, maar de belangrijkste is het lossless DTS-HD Master Audio 5.1 (24bit/48kHz) geluid in de Engelse taal. Qua geluid hebben we weinig tot niets te klagen. Spielberg heeft zich ook met de restauratie van het geluid bemoeid. We krijgen een kraakhelder, ruisvrij en dynamisch geluid te horen. Dialogen zijn goed te volgen en klinken natuurlijk en helder. Je kunt merken dat veel dialogen van de originele setopnames afkomstig zijn. Alle beschikbare kanalen worden volop gebruikt. Front- en surroundspeakers krijgen vooral omgevingsgeluiden en effecten te verwerken, waardoor je soms midden in de aktie zit. De scènes in de treinwagons en de fabriek zijn daarvan mooie voorbeelden. Het LFE-kanaal is niet heel dominant aanwezig, maar weet het geheel waar nodig met een gedoseerd laag te ondersteunen. De muziek van John Williams behoort tot het beste wat hij ooit gemaakt heeft en won terecht een Oscar.

Extra's

De Blu-ray Disc heeft een eenvoudig menu in 1.78:1 beeldformaat, met de themamuziek als achtergrondgeluid. De extra’s staan op een tweede schijf, die een DVD is. Deze zijn gelijk aan de Special Edition DVD-uitgave uit 2004. Het betreft twee extra’s, die beide in 1.33:1 beeldformaat met DD5.1 geluid zijn. Ze zijn voorzien van Nederlandse ondertiteling.

Voices From the List (78 min)
Een emotionele documentaire, ingeleid door Steven Spielberg, waarin ‘Schindler-Joden’ die betrokken zijn bij de Shoah-stichting, hun eigen oorlogservaringen over het kamp en over Oskar Schindler vertellen. De interviews in deze documentaire komen uit de Shoah-archieven en worden afgewisseld met historische zwart-wit beelden. Duidelijk komt naar voren dat Schindler zeker geen heilige was, maar voor deze mensen iets buitengewoon bijzonders heeft gedaan.

The Shoah Foundation Story With Steven Spielberg (12 min)
Een soort promotiefilmpje voor deze stichting, waarin het doel van de stichting naar voren wordt gebracht. Desalniettemin zeker de moeite waard met diverse emotionele interviewfragmenten. Als voice-over hoor je Morgan Freeman.

Schindler’s List vertelt het verhaal van de Duitse zakenman Oscar Schindler, die Poolse Joden uit het getto van Krakau laat werken in zijn fabriek. Ze worden daardoor niet naar een concentratiekamp getransporteerd. Als er een nieuwe commandant in het werkkamp komt, worden de werknemers naar dit nieuwe kamp verplaatst, wat voor Schindler mogelijk het einde van z’n fabriek betekent. Schindler’s List is een indrukwekkend epos, gebaseerd op ware feiten, over een bijzonder mens tijdens de Holocaust. Schindler ging vooral voor eigen gewin, maar besefte later ook dat hij het leven van veel Joden kon redden. Regisseur Steven Spielberg heeft dit op imponerende wijze weten te vertalen naar film. De Blu-ray Disc-uitgave is verkrijgbaar in twee edities; als een hier besproken digibook, maar ook als Limited Edition met een andere verpakking en extra posters en kaarten. Qua uitvoering van de BD zelf is er geen verschil. Die heeft een uitstekende beeld- en geluidskwaliteit. Het is wel uitermate jammer dat er geen nieuwe extra’s aanwezig zijn. Deze zijn namelijk identiek aan de tweede disc van de DVD-uitvoering.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Universal Pictures Benelux.

Lees meer

• Vorige: Amour (DVD)
• Volgende: Barbara (Blu-ray)