Pawn Sacrifice

Het is de tijd van rond de Koude Oorlog. De wereld is hierin betrokken en in het bijzonder natuurlijk de Verenigde Staten en aartsvijand de Sovjet Unie. Bobby Fischer (Toby Maguire) is echter niet geïnteresseerd in politiek. Hij is een natuurtalent in schaken en speelt al sinds hij nog een klein jongetje was. Hij traint bijna continu en er is weinig ruimte voor andere zaken in zijn leven. Hierdoor is hij opgeklommen tot in de hoogste regionen. Dit succes komt echter tegen een forse prijs. Hij is mentaal bijzonder instabiel en kampt met een heel scala aan problemen. Fischer mag deelnemen aan het wereldkampioenschap en moet daarvoor de huidige kampioen Boris Spassky (Liev Schreiber) verslaan. Deze komt uit de Sovjet Unie. Sowieso een land dat veel van de beste schaakspelers ter wereld levert. Hierdoor wordt Fischer ongewild onderdeel van grotere politieke krachten. Het verslaan van de Sovjet Unie in het schaakspel is symbool komen te staan voor superieur Amerikaans intellect. Fischer krijgt zelfs telefoontjes vanuit het Witte Huis, die geïnteresseerd is geraakt in zijn strijd. Zijn strijd is als het ware ook hun strijd geworden. Hierdoor neemt de druk op Fisher meer en meer toe en steken zijn mentale problemen ook steeds meer de kop op. Lukt het Fisher uiteindelijk om zijn plaaggeesten te overwinnen en de concentratie te vinden om de wereldtitel op zich te nemen?

Regisseur Edward Zwick kiest er met Pawn Sacrifice voor om een verhaal te verfilmen dat gestoeld is op de realiteit. Fisher en Spassky zijn echte schakers geweest en genoemde wedstrijd heeft ook echt plaatsgevonden, inclusief politieke belangen. Om te voorkomen dat de kijker twee uur lang naar schakende mensen zit te kijken, zijn er uiteraard de nodige dramatische elementen toegevoegd. Hierbij ligt de focus sterk op hoofdpersoon Fischer en dan vooral zijn mentale (on)gesteldheid. Hierbij is voldoende ruimte voor de bijrollen, maar deze zijn vooral bedoeld ten dienste van het personage Fischer en om deze meer diepgang te geven. Tobey Maguire doet zijn best in de rol, maar weet niet geheel te overtuigen. Hij gaat soms net wat teveel over the top, al is dat misschien wel hoe de makers het bedoelt hebben. Verder volgt Pawn Sacrifice het stramien zoals je dat in de meeste Amerikaanse sportfilms ziet. De politieke dimensie lijkt aanvankelijk iets toe te voegen, maar word uiteindelijk maar beperkt gebruikt. Toch is het een hele prestatie dat Zwick en zijn team erin geslaagd zijn om schaken boeiend te maken om naar te kijken. Wellicht heeft dit iets te maken met hoe fascinerend het is om te zien hoe iemand zo op kan gaan in een spel, er zoveel voor kan trainen en er daardoor bijna onmenselijk goed in wordt. Uiteindelijk bouwt de spanning steeds verder op en weet Pawn Sacrifice te boeien tot de laatste minuut. Het is geen originele of echt bijzonder film geworden, maar wel vakkundig gemaakt en over een sport die we nog niet zo vaak in films hebben gezien. De wedstrijd van destijds zorgde ervoor dat grote groepen mensen deze sport opeens oppakten. Het is echter maar de vraag of de film Pawn Sacrifice ook een dergelijke beweging op gang kan brengen.

Lees meer

• Vorige: Ruth & Alex / 5 Flights Up (DVD)
• Volgende: Pixels (Blu-ray)