Publieke Werken

Het is 1888. Het Centraal Station in Amsterdam is in aanbouw. De Duitse architect Henkenhaf (Leon Voorberg) wil een nieuw hotel bouwen, vlak tegenover het nieuwe station. Hij wil dit het Victoria Hotel noemen. Op die plek staan nu een aantal huisjes en werkplaatsen, waaronder dat van vioolbouwer Walter Vedder (Gijs Scholten van Aschat) en zijn buurman, kleermaker Carstens (John Leddy). Vedder ziet een mogelijkheid om snel rijk te worden en vraagt een astronomische prijs voor zijn pand en dat van Carstens. Vedder vertelt het trots aan zijn neef Christiaan Anijs (Jacob Derwig) en diens vrouw Martha (Rifka Lodeizen) uit Hoogeveen als hij bij hen op bezoek is om een oude viool op te halen. Anijs is apotheker en heeft daardoor veel contact met de arme turfstekers uit het veengebied. Daar treedt hij ook als arts op, wat hem door de notabelen van het dorp niet in dank wordt afgenomen. Anijs zoekt naar een mogelijkheid om de turfstekers te helpen en het geld dat Vedder voor zijn huis krijgt komt daarbij goed van pas. De zaken lopen echter anders dan gepland.

Regisseur Joram Lürsen maakte met Alles is Liefde uit 2007 een van de meest succesvolle Nederlandse films sinds de eeuwwisseling. Diens opvoller Alles is Familie deed het ook zeker niet slecht in de bioscopen. De verwachtingen zijn dan ook hoog voor Publieke Werken, gebaseerd op het gelijknamige boek van Thomas Rosenboom uit 1999. Dit dikke boek van Rosenboom moet in een film van twee uur verpakt worden en dat is niet eenvoudig. Dan is het de kunst van het weglaten. Qua verhaal is dat helaas niet helemaal gelukt. Men heeft veel facetten uit het boek in de film willen verwerken en soms zit de kijker daar helemaal niet op te wachten. Lürsen heeft daarmee van Publieke Werken een geëngageerd drama gemaakt dat bij vlagen boeit, maar op momenten stroperig aanvoelt. De cross-montage tussen enerzijds Amsterdam en anderzijds het Drentse platteland werkt niet altijd even goed. Juist in de meest dramatische momenten wordt je letterlijk heen en weer geslingerd tussen twee verhalen. En daardoor raakt geen van beide de diepere ziel van de kijker. En dat is jammer, want het materiaal is er. Men probeert het nog wel door de muziek extra aan te zetten en er een flinke onweersbui aan toe te voegen als het moment van drama het hoogst is, maar dat werkt eerder averechts. Toch is dit helemaal geen verkeerde film en de twee uur zijn zo voorbij. Dat is vooral te danken aan de uitstekende vertolkingen van de twee hoofdrolspelers: Gijs Scholten van Aschat (Walter Vedder) en Jacob Derwig (Christiaan Anijs). Zij geven voldoende diepgang aan hun beider rollen. De overige karakters zijn erg oppervlakkig. John Leddy (Zeg 'ns AAA) komt niet veel verder dan nietszeggende teksten als  "Echt waar, meneer Vedder? Echt waar? Zeker?". Maar Gijs Scholten van Aschat en Jacob Derwig hebben zoveel kwaliteit dat ze de hele film met gemak kunnen dragen.
Visueel is de film sterk, mede door de fraaie cinematografie en de decors. Het is alweer een tijd geleden dat er een periodefilm van deze omvang in Nederland is uitgebracht. Vooral de opnames van het Amsterdam aan het eind van de 19e eeuw zijn indrukwekkend. De moderne technieken maken het mogelijk om een reëel beeld te creëren van het Amsterdam van toen, waar het Centraal Station nog in aanbouw was. Het zorgt ook een beetje voor een hernieuwd historisch besef. En als je in Amsterdam het station aan de voorkant verlaat zul je altijd met andere ogen naar het Victoria Hotel kijken. Vanaf nu zul je in gedachten Walter Vedder op het dak van het door het Victoria Hotel omgeven pandje zien staan.

Walter Vedder denkt rijk te worden van de verkoop van zijn pandje, recht tegenover het in aanbouw zijnde Centraal Station van Amsterdam. Een architect wil op die plek namelijk een groot hotel bouwen. Voordat Vledder een cent heeft gezien is hij al bezig met allerlei plannen om de arme bevolking van de Drentse turfgronden te helpen. Publieke Werken is een bij vlagen boeiende, op andere momenten erg stroperige film van regisseur Joram Lürsen. Twee uitstekende hoofdrolspelers en het bijzonder fraaie uiterlijk van de film maken deze film tot twee goed bestede uren.

Lees meer

• Vorige: Ted 2 (Blu-ray)
• Volgende: Extant Seizoen 1 (Blu-ray)