IMAX - Destiny In Space

Destiny In Space is een documentaire waarbij je als toeschouwer een indruk krijgt van de onmetelijke ruimte van het heelal. De makers van deze documentaire nemen je mee op een ontdekkingsreis in de ruimte. Aan de hand van de satelliet Magellan werd het landschap van de planeet Venus middels computeranimatie gereconstrueerd en vlieg je op 18.000 meter boven de oppervlakte van deze planeet die zich het dichtst bij moeder Aarde bevindt. Je vliegt over de ijskoude planeet Mars en wordt er ingegaan op de gedachte of er ooit leven op deze planeet heeft bestaan. En wat zou er moeten gebeuren om dat wel mogelijk te maken? Je bent getuige van de lancering van de Discovery en je vliegt mee met deze Space Shuttle die de "Hubble" ruimtetelescoop in de ruimte installeert. Je ziet hoe drie jaar later dezelfde telescoop door astronauten wordt gerepareerd en hoe de telescoop wordt voorzien van nieuw instrumentarium. Je leert hoe het leven is aan boord van een shuttle als je op ruimtereis bent samen met de astronauten. Gastheer tijdens deze prachtige ruimtereis is Leonard Nimoy (Dr. Spock uit Star Trek) die de door de astronauten gemaakte beelden van commentaar voorziet. De astronauten hebben van tevoren 25 uur geoefend met de IMAX camera's om zodoende de gewenste ervaring op te doen. Wat mij betreft zijn ze cum laude geslaagd want deze documentaire is heel mooi gemaakt. De beelden van Aarde en de plaatjes van de reparatie van de Hubble telescoop zijn een lust voor het oog. De IMAX beelden zijn natuurlijk bedoeld voor projectie op de daarvoor bestemde projectieschermen die ongeveer 4500 keer groter zijn dan het gemiddelde televisiescherm. Maar dat neemt niet weg dat ook op een "normaal" scherm dit materiaal een onvergetelijke indruk achterlaat.

IMAX is afgeleid van Maximum Image. En dat is niet voor niets want IMAX wordt gefilmd op 15/70 mm film met speciaal daarvoor ontworpen camera's. Het 15/70 film frame dat bij IMAX projectiesystemen wordt toegepast is qua oppervlakte drie keer zo groot als dat van een standaard 70mm frame en ongeveer 10 keer groter dan dat van een standaard 35mm frame. Er bestaan vier typen IMAX projectie systemen. Dit zijn IMAX Standard, IMAX 3D, IMAX HD en IMAX Dome. Gemeenschappelijk voor deze vier typen is dat de films worden geprojecteerd op enorm grote "doeken". De vier typen hebben hun eigen specifieke karakteristieken waar tijdens het filmen en het afspelen rekening mee moet worden gehouden. Zo zal bijvoorbeeld bij IMAX 3D de film worden geschoten met twee identieke camera's die volledig synchroon filmen en wordt er derhalve gebruik gemaakt van twee projectors om de film in 3D weer te kunnen geven. Bij IMAX Dome wordt de camera uitgerust met een zogenaamde "fish eye" lens om ervoor te zorgen dat tijdens de weergave de focus van het gepresenteerde beeld op de koepel overal even goed is ingesteld. De oppervlakte van een IMAX Dome frame (2665mm2) is iets kleiner dan dat van standaard IMAX 70mm (3376mm2). IMAX projectors zijn de meest precieze en meest geavanceerde die er ooit zijn gebouwd. Er wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde "Rolling Loop Film Movement System" waarbij de film, in tegenstelling tot bij standaard projectiesystemen, horizontaal met een schoksgewijze beweging door de projector wordt gevoerd. Tijdens het projecteren wordt elk frame vacuüm tegen het achterste element van de lens "gekleefd" waardoor het geprojecteerde beeld haarscherp en met de hoogst haalbare helderheid wordt weergegeven. Bij het IMAX HD systeem wordt de film bovendien met 48 frames per seconde gefilmd en geprojecteerd. Dat is twee keer zo snel als de standaard frame rate waarmee film wordt vastgelegd en afgespeeld. Dit leidt tot nog grotere diepte en helderheid van het toch al zo fraaie IMAX beeld. Een ander belangrijk aspect bij IMAX is de ongeëvenaarde geluidsweergave. Het geluid wordt apart van de film vastgelegd en wordt tegenwoordig afgespeeld via een speciaal door IMAX ontworpen CD systeem. Maar ook wordt nog steeds gebruikt gemaakt van een speciaal harddisk systeem waarop het geluid is vastgelegd. Bovendien bevindt zich in elk IMAX theater nog een zelden gebruikt tapesysteem dat nog steeds als referentie dienst doet. IMAX geluid maakt gebruik van een geavanceerd digitaal 6.1 kanaals multi-luidspreker systeem waarbij alle afzonderlijke kanalen zonder compressie zijn vastgelegd. Het "IMAX Proportional Point Source" luidsprekersysteem is speciaal ontworpen voor IMAX theaters en produceert een geluid waarvan men beweert dat het drie maal krachtiger is dan dat van een conventioneel bioscoopgeluid. In Nederland bevindt zich één IMAX theater en dat is het Omniversum dat zich in Den Haag bevindt. In Brussel is het IMAX Kinopolis te bezoeken. Dit theater heeft een zilverkleurig geverfd "doek" dat is gemaakt van PVC. Het doek heeft een hoogte van wel zeven verdiepingen hoog. Het Omniversum maakt gebruik van het IMAX Dome principe wat betekent dat de beelden worden geprojecteerd op een koepel die van aluminium platen is gemaakt. In de koepel bevinden zich ruim 60 miljoen (!) gaatjes zodat de geluidsgolven vanuit de luidsprekers, die zich achter de koepel bevinden, ongehinderd worden doorgelaten. De oppervlakte van de koepel bedraagt 840m2. De projector heeft een 15.000 Watt Xenon lamp aan boord die na 1000 branduren vervangen moet worden. Een waterkoelsysteem zorgt ervoor dat de lamp niet oververhit raakt. Het Omniversum is één van de "droogste" bioscopen van Nederland waardoor het geluid middels 36 onzichtbare luidsprekers en 4 onzichtbare subwoofers met fenomenale precisie wordt weergegeven. Als je liefhebber bent van grootbeeldprojecties, en wie is dat nu niet, dan is een bezoek aan een IMAX theater een ware belevenis die je gewoon een keer moet ervaren.

Beeldkwaliteit

Het beeld wordt gepresenteerd in het Academy Standard formaat. Dat wil zeggen dat de beeldverhouding 1.33:1 (4:3) bedraagt. Dit betekent dat er iets "geknipt" is in het oorspronkelijke IMAX formaat dat ongeveer overeenkomt met 1.44:1. Het gepresenteerde beeld is indrukwekkend en overweldigend. De kleuren worden feilloos en natuurgetrouw met enorme diepte op het scherm gereproduceerd. De helderheid, de beeldscherpte en het contrast zijn uitmuntend. Edge-enhancement is hier en daar wel aanwezig maar valt in het geheel nauwelijks op. Grain is niet aanwezig voor wat betreft de met IMAX apparatuur gemaakte beelden. In de documentaire is wat ouder materiaal verwerkt dat niet middels IMAX camera's is vastgelegd. En dit is dan ook duidelijk te zien aan bijvoorbeeld de aanwezigheid van grain in plaatjes. De print is verder prachtig schoon en bevat geen beschadigingen. Heel af en toe zien we fragmenten waarin niet storende aliasing zichtbaar is. Digitale compressiefouten zijn op één hand te tellen. De Nederlandse ondertiteling is optioneel en is voldoende laag in het beeld geplaatst. Van een laagwisseling is geen sprake omdat deze DVD een enkele layer heeft (DVD-5). Een prima transfer.

Geluidskwaliteit

Helaas moeten we voor wat het geluid betreft het doen met gecomprimeerd geluid in de vorm van een Engelstalige Dolby Digital 5.1 track. Ik zeg met nadruk "helaas" want het oorspronkelijke geluid in een IMAX omgeving is ongecomprimeerd. Echter, dit neemt niet weg dat we getrakteerd worden op een mooie audiotrack. Ondanks de lage bit rate van 384 kb/s is de dynamiek uitstekend. Alle kanalen worden discreet aangestuurd waarmee een "explosief" ruimtelijk beeld wordt gecreëerd. De bemanning van de Space Shuttle en NASA medewerkers die we dan weer van linksachter of rechtsachter horen spreken, de algehele ambiance met daarbij de filmmuziek, als ook de lancering van de Space Shuttle zelf, klinken uitermate goed. De stem van Leonard Nimoy is netjes in het midden van het frontkanaal gemixt en klinkt onberispelijk zuiver. Met name de lanceringen van de shuttles gaan gepaard met een lekker diep laag dat via het wooferkanaal ten gehore wordt gebracht. Puike track!

Extra's

Wat betreft de extra's bij deze DVD worden we niet echt verwend. Op zich is dit niet zo vreemd want het onderwerp van de DVD is op zich reeds een documentaire. Naast een IMAX promo trailer is de trailer van Destiny In Space te bekijken. Als extra achtergrondinformatie krijgen we een 10 minuten durende "Behind The Scenes" voorgeschoteld waarin we een aantal mensen zien die wat vertellen over de productie van de documentaire. Het bonusmateriaal is niet voorzien van een ondertiteling.

Destiny In Space is een adembenemende en leerzame ervaring. Natuurlijk krijg je niet het effect wat je in een IMAX theater ervaart bij het zien van deze documentaire. Desondanks ervoer ik een geweldige sensatie tijdens het aanschouwen van deze film. Het beeld en het prima geluid geven je de illusie dat je deel uitmaakt van de film. Echter, ik beweer dat niet iedereen dit zal ervaren, want de meeste HT sets zoals die voor thuisgebruik zijn ontwikkeld, zullen niet toereikend zijn om hetzelfde gevoel te ervaren. Een groot formaat scherm en een goed afgestelde geluidsinstallatie zijn onontbeerlijk. IMAX materiaal leent zich het beste om aanschouwd te worden bij grote beeldformaten. Echter, dit neemt niet weg dat met een kleiner formaat scherm je deze documentaire niet hoeft te zien want je krijgt prachtige en nimmer vertoonde beelden op je netvlies geprojecteerd. Het bonusmateriaal dat op deze DVD is vastgelegd is niet bijzonder en ik vraag me werkelijk af waarom Warner deze karige extra's niet heeft voorzien van ondertiteling. Helaas duurt deze informatieve ruimtereis slechts 38 minuten, waarna je weer met beide benen op Aarde bent belandt.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Warner Home Video.

Lees meer

• Vorige: Intersection (DVD)
• Volgende: Project A (Platinum Edition) (DVD)