Recensie Rothwell Attenuators

[Herjan]

Velen zullen het gemerkt hebben. Zodra je de wereld instapt van HiFi en Home Theater en kennis maakt met de vele merken, modellen en kwaliteiten van apparatuur, interlinks en accessoires, steekt het beruchte upgrade-virus de kop op. Steeds weer andere (vaak ook duurdere) versterkers, cd-spelers, dvd-spelers, maar ook digitale en analoge interlinks, stroomkabels, etc. om maar weer het geluid te verbeteren of simpelweg eens iets anders te proberen. Degenen van ons die langer bezig zijn, zullen merken dat de verhouding tussen de prijs en de vooruitgang steeds kleiner wordt naarmate je in een hoger prijssegment komt. Je bent bezig met details die je zelfs in direct vergelijk nauwelijks meer hoort, laat staan na enkele dagen. Tenzij je ook de volledige inrichting van de kamer en daarmee de akoestiek aanpast, zul je op een gegeven moment nauwelijks meer vooruitgang vinden. Daarom is het soms wel fijn om weer eens iets tegen te komen dat betaalbaar is en toch een duidelijk hoorbaar effect oplevert. Zeker als het effect positief is! En zie daar mijn kennismaking met de Rothwell Attenuators.

Eén van de (naar mijn mening) fouten die ooit in de audiowereld gemaakt is, is het verhogen van de uitgangsspanning van CD-spelers naar 2 Volt. Dit is veel hoger dan de ingangsspanning van versterkers, waardoor het signaal vaak overstuurt wordt (pieken worden afgevlakt), ook clipping genoemd. Een bijkomend nadeel is dat je een versterker maar voor een klein deel kunt opzetten qua volume (op 'negen uur' is het volume al niet prettig meer) en het is vrijwel onmogelijk om de muziek zacht genoeg te zetten voor achtergrondmuziek bij het gezellig koffiedrinken met de buurvrouw. En hier komen dan de verzwakkers/spanningsdelers om de hoek kijken. Er zijn echter nauwelijks externe verzwakkers te koop. Kimber Cable en Chord hebben interlinks in hun assortiment met ingebouwde verzwakkers, maar ja... wat als je een ander merk kabel wilt gebruiken? Dan kun je gebruikmaken van Rothwell's In-Line Attenuators. Deze plaats je óf op de interlink vanaf je CD-speler (aan de kant van de versterker) óf op dezelfde wijze tussen pre- en power-amp. Ik heb het laatste gedaan.

De attenuators worden geleverd in een klein, sjiek doosje. In het doosje vind je twee attenuators en een klein briefje met het hoe & waarom van deze accesoires.
http://i19.photobucket.com/albums/b170/HerjansPhotos/kabels_acc/atteniators_complete.jpg
http://i19.photobucket.com/albums/b170/HerjansPhotos/kabels_acc/attenuators.jpg

Ik sloot ze aan op de interlink tussen CD (Harman Kardon FL8550) en versterker (NAD C320BEE) aan de zijde van de versterker (dus attenuators steken in de versterkeringangen). De interlink is een QED Qunex 3 van 50cm. Opvallend was dat de attenuators erg veel leken op de connectoren van de QED interlink.
http://i19.photobucket.com/albums/b170/HerjansPhotos/kabels_acc/attenuators_qunex3.jpg

De ervaring? Het geluid wordt analoger. Prettiger om naar te luisteren. De lage tonen worden nu lage noten. Of te wel: muzikaler. Stemmen worden natuurlijker en het hoog wordt minder snerpend. Er komt meer ruimtelijkheid in de muziek. Meer lucht om de instrumenten. Probleem blijft natuurlijk dat geluid en geluidsveranderingen moeilijk te beschrijven zijn. Maar concluderend kan ik zeggen dat er minder stress in het geluid komt en de digitale CD's meer als analoge LP's gaan klinken. De vinyl-enthousiasten zullen zeer te spreken zijn over deze verandering.

Is het allemaal rozengeur en manenschijn? Helaas niet. Doordat het geluid iets warmer gekleurd wordt, kan het in combinatie met warm gekleurde speakers (naar mijn ervaring speakers als Wharfedale en B&W 603) iets te veel worden. Ik heb zelf gelukkig erg analytische speakers (QUAD 22L) en daarop is het effect zeer welkom. En sowieso denk ik (en enkele reviewers op het internet met mij) dat veruit de meesten mensen de voordelen belangrijker zullen vinden en duidelijker aanwezig zullen ervaren dan de nadelen. Vooral het feit dat er geen pieken meer afgevlakt worden (clipping) is een hoorbaar effect.

Een ander klein nadeel is dat niet alle interlinks goed op de attenuators passen. Zoals mijn Van Den Hul's "The Bay C5" zal niet goed passen, aangezien behuizing van de connectoren van Van den Hul voor een deel over de aansluiting doorlopen. Mijn QED Qunex 3 past naadloos.

De vooruitgang in geluid vergelijk ik met een ISF-calibratie van een TV of projector. Veel groter en duidelijker dan een duurdere interlink of powercable/filter. Ook mijn vriendin vond hetzelfde. Ze zijn hun (toch al vrij lage prijs) meer dan waard!

De Rothwell Attenuators zijn niet in winkels te koop. Alleen op www.rothwellaudioproduct.co.uk zijn ze te bestellen in de Online Shop voor €56,16 (incl. verzenden). Bij mij zijn er echter twee pakketjes verdwenen in de post, dus wellicht is het verstandig om direct te vragen om 'registered mail'. De communicatie met Rothwell is snel en vriendelijk en verloopt via de oprichter zelf: Andrew Rothwell.

Recensie op Hifi.nl: http://www.hifi.nl/recensies.php?id=1574

[Rob Eric Blank]

Erg leuke recensie.....wil het nu net zijn dat ik v.d. Hul interlinks heb en straks Xindak waar deze dingen niet oppassen.

Ik ken het probleem van een te hoge uitgangs spanning van een cd-speler. Als ik mijn cd-speler laat spelen via mijn receiver begint het "PEAK" lampje te branden. Als ik dit via Source-Direct mode doen (gebruik ik niet het geluids management van mijn receiver) dan blijf ik onder de peak.

En het upgrade virus is mij niet bekend.....zou ik nooit aan meedoen......

[Seth__Gekko]

Leuke recensie Herjan.

Als ik eens een fatsoenlijke cd speler aanschaf neem ik gelijk deze mee in de upgrade!

[Rob Eric Blank]

Leuke recensie Herjan.

Als ik eens een fatsoenlijke cd speler aanschaf neem ik gelijk deze mee in de upgrade!Moet je zeker doen, als je het over zeer goed hoorbare upgrades hebt dan is een cd-speler wel een artikel in dat rijtje!

[Sicco]

leuke review Herjan.
voorlopig nog geen aparte cd-speler voor mij, maar als deze er komt zal ik er eens op gaan letten!

[Johan van den D.]

Mooi omschreven en ik zie wederom mogelijkheden tot een powerbuy.......

Maar inderdaad, het verhogen van de uitgangs spanning hoef niet altijd voordelen te hebben zoals weer blijkt en dan is dit een mooie optie.

[hstadman]

Attenuater is in het engels een volume knop ofwel iets dat het volume regelt. Dit is dan ook een ingangsverzwakker. Het zorgt ervoor dat als je een TE sterke ingangssignaal hebt(Bijv. niet gewoon 2 volt maar bijv. 4 volt, die cd's spelers zijn er ook) dat je een groter instelbereik krijgt via je volumeknop op je versterker, het verzacht dus het ingangssignaal van je dvdspeler naar je versterker waardoor het signaal beter in te schalen is via je volume knop.

Het werkt waarschijnlijk via een weerstand, die ook zijn eigen klankeigenschappen heeft, vandaar de verandering in het klankbeeld. Dit is bijv, ook gemakkelijk te doen door je volumepot te shunten, en er een weerstand tussen te zetten. Zelfde effect, of zelfs nog beter.

Of ze meer effect hebben dan een interlink of goede powerfilter durf ik ook niet te beweren. wacht maar eens af als het filter ingespeeld is, een groot deel van het meer lucht en betere plaatsing e.d. is namelijk ook terug te brengen aan het filter! Goede interlinks en filters hebben namelijk ook een erg grote invloed op het geluid.

Het is een leuke review Herjan en ik zal ook zeker niet betwijfelen dat het bij jouw een mooi effect teweeg heeft gebracht.

Nadeel is dus ook dat je power een stuk minder wordt, het wordt met een factor 3 verzwakt en betekend dus ook dat je minder hard kunt spelen en je volumeknop veel hoger moet draaien. Goede cd spelers klinken al goed analoog en hebben hier geen of minder baat bij.


Aan de andere kant, het is "slechts" 60 euro, een keer uitproberen schaadt nu ook weer niet. :wink:

Clipping ontstaat pas als een signaal nabij of over de + 12 db komt, dit is het eikpunt bij de opname, komt het eroverheen, dan wordt het afgekapt, wat je hoort als hard clipping, een duidelijk vervormen van het signaal. Dit ontstaat ofwel je je volumeknop heel ver open zet, ofwel je ingangssignaal echt VEELS te hard is, bijv. 4 volt. Bij veel versterkers ontstaat pas clipping als je over 3/4 van het volume zit.

Wel is het zo dat veel nieuwe cd's erg dicht bij de grens van +12 db worden opgenomen en vrij hard klinken. Goede cd spelers hebben hier nauwelijks problemen mee, maar minder goede kunnen dan al snel te hard of schel gaan klinken, ik denk dat met name in dit segment een groot voordeel geboekt zou kunnen worden.

[hstadman]

Eén van de (naar mijn mening) fouten die ooit in de audiowereld gemaakt is, is het verhogen van de uitgangsspanning van CD-spelers naar 2 Volt. Dit is veel hoger dan de ingangsspanning van versterkers, waardoor het signaal vaak overstuurt wordt (pieken worden afgevlakt), ook clipping genoemd.
Is dat spanningsniveau dan niet gestandaardiseerd? Ik kan bij mijn receiver instellen wat de ingangsspanning is voor een specifieke aansluiting, maar default staan deze allemaal op 'Reference 2V'. (en volgens spec is uitgangsspanning van de DVD speler 2.2V op 0dB).

Zouden dergelijke attenuators in dit geval nog een bijdrage kunnen leveren? (en moet ik dan de ingangsspanning op 2V laten staan, of aanpassen naar 1V?)

Dat zou het wel moeten zijn, ideaal gezien zou zowel je versterker alsook je amp een ingang en respectievelijk een uitgang van 2 volt moeten hebben. Dan verwacht ik ook echt geen problemen. Is dit niet zo, heb je een versterker met een lagere ingangsspanning of een cd speler die 4 volt uitgangsspanning heeft, heb je wel een probleem en zou de verzwakker waarschijnlijk wel nut hebben.

[hstadman]

Dat zou het wel moeten zijn, ideaal gezien zou zowel je versterker alsook je amp een ingang en respectievelijk een uitgang van 2 volt moeten hebben. Dan verwacht ik ook echt geen problemen. Is dit niet zo, heb je een versterker met een lagere ingangsspanning of een cd speler die 4 volt uitgangsspanning heeft, heb je wel een probleem en zou de verzwakker waarschijnlijk wel nut hebben.
Thanks for the info :). De door Herjan genoemde symptomen (clipping, lastige volumeregeling e.d.) doen zich ook niet voor in mijn setup, maar een eventueel klankverschil zou ik natuurlijk pas echt kunnen beoordelen door eens een setje attenuators te plaatsen. Het lijkt me in dit geval echter een oplossing voor een (in mijn situatie) niet bestaand probleem ;).

De AVR350 biedt via de configuratie overigens zelfs nog compensatie voor bronnen met een 4V uitgangsspanning, dus wat dat betreft kan het apparaat al behoorlijk wat zelf opvangen.

Wil je klankverschillen, zet een weerstand tussen je interlink en je ingang, elk merk weerstand zal je een geluidsverschil geven. Tantalum weerstanden zijn erg goed. Ook het gebruiken van andere interlinks kan een geluidsverandering teweeg brengen.

Daarom zeg ik ook dat een attenuator met beleid ingezet moet worden en niet echt geschikt lijkt voor een algemene powerbuy.

[Johan van den D.]

Een attenuator is naar mijn idee ook niets meer dan een weerstand. :wink:

ps.. dat van die powerbuy was overigens meer als grapje bedoeld

[hstadman]

Een attenuator is naar mijn idee ook niets meer dan een weerstand. :wink:

ps.. dat van die powerbuy was overigens meer als grapje bedoeld

Johan, het probleem is dat het Engelse woord attenuator ook voor volume meter wordt gebruikt, ok in theorie is dat ook een verzwakker, niets meer en minder dan een regelbare weerstand. In mijn idee heb je helemaal gelijk, gewoon een weerstand die het ingangssignaal verzwakt en elke weerstand heeft zijn eigen klankeigenschappen dus no big deal dat die rothwells een klankverschil teweeg brengen. Kun je ook allemaal zelf doen, en zelfs zo, dat je toch met je volume pot nog kunt regelen, namelijk het shunten van je volume meter.

Volgens mij hetzelfde effect als een rothwell plaatsen tussen je signaal en een bijkomend voordeel is dat je zelf nu de weerstand kunt kiezen, een tantalum of een vishay weerstand zal anders klinken. Deze mod zou een groot invloed hebben op het klankbeeld. Transparanter en schoner. :wink: En het kost je niets, een weerstand, zelfs een dure kost maar een paar euro. :wink:

[Johan van den D.]

We begrijpen elkaar in ieder geval juist maar inderdaad, je kunt met zeer weinig kosten aardig wat experimenteren op die manier.

[Olivier vd D.]

Goede review Herjan, ik heb weer wat bijgeleerd.