Brakhages Boek Besprekingen

[Brakhage]

Omdat er vanaf nu dus verschillende topics geopend gaan worden over allerlei boeken, lijkt het me dat het algemene ‘Filmboeken’ topic enigszins zijn functie heeft verloren. Ik ben dan ook maar zo brutaal geweest om een eigen topicje te openen waar ik mijn frutseltjes over allerlei boeken zal plaatsen. De aftrap:

http://ecx.images-amazon.com/images/I/41ERAMZC5JL._SS500_.jpg

Alexander Nemerov - Icons of Grief: Val Lewton's Home Front Pictures

Val Lewton krijgt de aandacht die hij verdient in dit opmerkelijke boek, waarin Nemerov gekozen heeft voor een bijzondere aanpak. Hij neemt uit vier films een bijzonder kort moment van een bijrolacteur om aan de hand van dat ene piepkleine fragment de film als geheel en Lewton’s oeuvre te analyseren. We spreken hier dus over een moment dat voorbij kan zijn als je even met je ogen knippert maar waar Nemerov een enorme waarde hangt. Hiertoe bedient hij zich van theorieën uit onder meer de literatuur en kunstgeschiedenis, zoals bijvoorbeeld de functie van de bijrol in fictie en het gebruik van Russische iconen. De aanpak is even onconventioneel als verfrissend en hoewel ik vooraf de nodige scepsis had, wist Nemerov me toch enorm te overtuigen – er zitten enkele momenten in het boek die grenzen aan het ongelooflijke. Centrale theorie is min of meer dat Lewton met het gebruik van stilstaande beelden of figuren de aandacht vestigt op de Tweede Wereldoorlog en dat die oorlog, ondanks dat deze in geen van zijn films direct genoemd wordt toch bepalend is geweest voor de wijze waarop Lewton zijn films construeerde. Het boek is behoorlijk academisch geschreven zonder overigens overdreven moeilijk te zijn, maar ik vermoed dat de bijzondere aanpak niet bij iedereen in de smaak zal vallen en wellicht zelfs als vergezocht bestempeld zal worden. Ik vond het een vreselijk fascinerend boek in ieder geval, een dikke aanrader voor de wat avontuurlijke lezer.

[Coen P.]

Maikel,

kan je vertellen welke films en welke momenten onder de loep worden genomen?

[Brakhage]

Maikel,

kan je vertellen welke films en welke momenten onder de loep worden genomen?
Maar natuurlijk:

Simone Simon die het liedje in de tuin zingt van 'Curse of the Cat People'.
De opening van 'Ghost Ship' met de blinde man en de matroos
De zombie Carre-four in het veld in 'I Walked with a Zombie'
The Gilded Boy in 'Bedlam'

[Coen P.]

De opening van 'Ghost Ship' met de blinde man en de matroos
De zombie Carre-four in het veld in 'I Walked with a Zombie'

Deze heb ik zelf gezien en kan ze me zo voor de geest halen!

Bedankt! (y)

[Brakhage]

http://daily.greencine.com/archives/signs-meaning.jpg

Peter Wollen - Signs and Meaning in the Cinema

Dit boek uit 1969 is een van de meest gelezen en besproken boeken uit zijn tijd, een tekst die David Bordwell een exemplar noemt. Het heeft nu natuurlijk veel van zijn glans verloren omdat veel van wat Wollen zegt inmiddels gemeengoed geworden is. Het boek bevat drie essays: een over het werk van Eisenstein, een over de auteur theorie en een essay over semiologie in cinema. Hoewel de eerste twee zeker leuk zijn om te lezen, berust de reputatie van het boek hoofdzakelijk op het laatste essay. Het was ook de reden voor mij om het boek aan te schaffen, aangezien Wollen's inzicht om Josef von Sternberg een iconisch filmmaker te noemen uit dit essay komt. Het is typisch een boek dat enkel voor de diehard filmstudent interessant is, niet omdat het te technisch is of geen interessante inzichten bevat, maar omdat het in zekere zin door de tijd 'ingehaald' is.

[Brakhage]

http://www.readinkbooks.com/shop_image/product/3617.jpg

Scorsese on Scorsese

Die Faber & Faber reeks waarin regisseurs over hun eigen werk vertellen (X on X) is altijd de moeite waard en deze entry van Scorsese is daarop geen uitzondering. Het leuke is altijd dat je een combinatie krijgt van achter de schermen feitjes en mogelijke interpretaties, hoewel de intentie van een filmmaker lang niet altijd als gospel beschouwd moet worden. Ik vond deze oorspronkelijke versie ooit eens bij de Slegte voor een paar euro en daarin wordt Scorsese's carriere t/m The Last Temptation of Christ behandeld - er is geloof ik een herziene versie waarin zijn werk t/m Casino aan bod komt. Voor de Scorsese liefhebber een essentieel boekje: veel informatie en leest erg makkelijk weg.

[Brakhage]

http://www.film.queensu.ca/images/Books.gif

Peter Baxter (red.) - Sternberg (BFI, 1980)

Toen ik mijn interesse voor Josef von Sternberg wilde vertalen naar leesvoer over de beste man, kwam ik aanvankelijk nogal bedrogen uit, want vrijwel alles wat ik op Amazon vond waren oude boeken die out of print waren en waar weinig informatie over te vinden was. Gelukkig wist ik dankzij leeswerk over andere onderwerpen toch nog wat informatie over Sternberg boeken te vinden en middels de bibliografieen hier en daar heb ik inmiddels een kleine Sternberg bibliotheek aan weten te leggen. Een van die boeken is deze verzameling essays, uitgebracht door BFI in 1980. De essays verschillen enorm in opzet en lengte maar geven als geheel toch aardig wat interessante inzichten in Sternberg. Bijzonder interessant vond ik bijvoorbeeld enkele filmrecensies die ten tijde van de filmreleases geschreven zijn omdat je hiermee een beeld krijgt van hoe mensen in de jaren '30 over Sternberg dachten. Het stuk van Siegfried Kracauer (nog steeds een van de beroemdste figuren rondom de Duitse de cinema) over The Blue Angel vond ik ronduit fascinerend, omdat Kracauer eigenlijk al exact datgene wat Sternberg zo bijzonder maakt in zijn stuk wist te vatten. Dat hij dat vervolgens gebruikt om de film af te kraken maakt dan nauwelijks meer uit, want alle punten die hij negatief uitlegde worden nu als Sternberg's positieve kanten geinterpreteerd; dus waar Kracauer (die film vrijwel altijd vanuit een sociaal oogpunt interpreteert en in zijn wereldberoemde boek 'From Caligari to Hitler' claimt hij bijvoorbeeld dat de opkomst van het Nazisme reeds in de Duitse films van de jaren '20 terug te lezen is) het feit dat The Blue Angel zich in een volledig sociaal vacuum afspeelt en niet in staat is om de sociale realiteit onder ogen te zien als negatief punt aanvoert, is dat exact waar ik en anderen Sternberg zo om waarderen.

De essays zijn zo gekozen dat ze een beeld geven van Sternberg's gehele carriere, dus van Salvation Hunters tot Anatahan en sommigen vond ik vreselijk sterk, anderen (zoals bijvoorbeeld de collectieve tekst van Cahiers du Cinema over Morocco) genzen aan het onleesbare. Ik denk niet dat dit boek geschikt is voor mensen die weinig tot niets over Sterberg weten, maar het bevat zeker wel bijzondere inzichten.

[Brakhage]

http://images.barnesandnoble.com/images/20820000/20820464.JPG

David Bordwell - Making Meaning: Inference and Rhetoric in the Interpretation of Cinema

Dit is een beetje het broertje van Bordwell's 'Film History', maar dan gaat dit boek niet zozeer over films maar de interpretatie van films. Daarbij geeft hij een overzicht van de ontwikkeling van verschillende interpretaties/theorieen en de bijbehorende scholen, trends etc door de jaren heen. Verder analyseert hij de wijze waarop filmcritici en wetenschappers films interpreteren en poogt hij bloot te leggen dat dergelijke interpretaties toch hoofdzakelijk bepaald worden door praktische overwegingen en institutionele gewoontes. Op het einde van het boek geeft hij een vurig pleidooi voor een andere manier om films te benaderen en mensen die de academische wereld een beetje kennen zullen niet verbaasd zijn dat Bordwell vurig strijdt voor een analystische benadering van stijl/vorm/historie in plaats van echte interpretatie - wat hij noemt poetics. Het mag duidelijk zijn dat dit boek vooral gericht is op de wat al te enthousiaste filmstudent, gezien het hoofdzakelijk theoretisch is en feitelijk dus een analyse van analyses is. Het was veruit het moeilijkste boek dat ik tot op heden van Bordwell gelezen heb en dat komt natuurlijk door de wat abstracte materie, verder weet hij het in zijn kenmerkende heldere proza neer te pennen. Het bracht niet veel nieuws voor me, maar toch was het interessant om te lezen, waarbij het gigantische notenapparaat (het bevat een waanzinnige 50 pagina's aan uitgebreide voetnoeten) voor mij vreselijk interessant was aangezien ik hier weer een belachelijk aantal nieuwe boeken vond om aan te schaffen.

[Brakhage]

http://www.royalbooks.com/pictures/10715.jpg

Andrew Sarris - The Films of Josef von Sternberg

Andrew Sarris is de grootvader van de Amerikaanse auteurtheorie. In 1968 importeerde hij de Franse politique des auteurs naar Amerika met zijn beroemde boek 'The American Cinema: Directors And Directions 1929-1968', een van de meest invloedrijke boeken van de filmliteratuur, waarin Sarris de Amerikaanse regisseurs in categorieen van kwaliteit. indeelde. Josef von Sternberg behoorde tot het selecte groepje van Pantheon regisseurs, naast figuren als Hitchcock, Welles, Lubitsch, Chaplin, Griffith, Lang etc. Twee jaar voor dat boek, in 1966 dus schreef Sarris reeds een boek over Sternberg, waarmee hij een van de eerste Amerikaanse critici was die Sternberg volledig serieus nam. Het boek is al jaren OOP, maar gelukkig nog gemakkelijk tweedehands verkrijgbaar op Amazon. Een boek is het met zijn 55 pagina's nauwelijks te noemen, vooral omdat er ook nog eens veel foto's inzitten. Maar toch, ondanks zijn kortheid is het een subliem boek. Sarris besteedt slechts enkele pagina's aan iedere film maar zegt in die pagina's ontzettend veel interessante dingen, die vandaag de dag nog steeds relevant zijn. Dit boek lijkt me dan ook de perfecte introductie voor iedereen die wat meer wil weten over Sternberg.

[Brakhage]

http://ecx.images-amazon.com/images/I/51YP7WFPWEL._SS500_.jpg

Lucy Fisher - Designing Women: Cinema, Art Deco, and the Female Form

Ik had toch wel iets meer van dit boek verwacht eigenlijk, een boek dat de relatie tussen onderzoekt tussen de Art Deco stijl in architectuur/decor/aankleding/kleding en de manier waarop dat in film gebruikt wordt. Het mag duidelijk zijn dat dit boek ergens tussen filmgeschiedenis en kunstgeschiedenis in zit, maar het bleef allemaal wat oppervlakkig. Het begon nog vrij sterk met een uitwijding over Art Deco, wat ik allemaal erg interessant vond omdat ik er niet zo heel veel van wist, maar daarna wordt het allengs minder. Twee hoofdstukken beschrijven de manier waarop Art Deco en de moderne vrouw door elkaar beinvloed werden, om vervolgens hoofdstukken aan Greta Garbo, de jaren '30 musical, exotisme in film, de Art Deco picture palaces en de Art Deco femme fatale te wijden. Het zijn op zich allemaal interessante onderwerpen, maar het is allemaal wel heel erg beschrijvend - na de eerste paar bladzijden van het hoofdstuk weet je eigenlijk al wat er in de rest van dat hoofdstuk komen gaat. Al met al vond ik het geen onaardig boek en ik heb er zeker wel het een en ander uit opgestoken, maar het is een boek dat je gemakkelijk diagonaal kunt lezen.

[Brakhage]

http://www.divasthesite.com/images/Marlene_Dietrich/Marlene_Dietrich_book_37.jpg

Peter Baxter - Just Watch!: Sternberg, Paramount and America (BFI, 1993)

Ik had eigenlijk toch wel iets meer verwacht van dit boek. De flap belooft dat Baxter 'Blonde Venus' vanuit iedere invalshoek gaat bekijken, maar dat is wat overdreven, het zijn slechts enkele invalshoeken waarvan de productiegeschiedenis, de sociale context en de situatie binnen Paramount de belangrijkste zijn. Grootste probleem vond ik dat het boek een duidelijke focus mist, het is vaak erg onduidelijk waar Baxter nu precies heen wil met de vele zijwegen die hij inslaat. Het is dus een beetje de krenten uit de pap vissen in dit rommeltje, maar gelukkig zijn er zeker wel een paar krenten te vinden. Waar het boek echt de mist in gaat is de uitgebreide analyse van scenes uit de film zelf, waar Baxter erg snel verzand in onbegrijpelijk geneuzel. Enkel voor de diehard Sternbergians onder ons dus.

[Brakhage]

http://ecx.images-amazon.com/images/I/7124RWNGX1L.gif


Steven Bach - Final Cut : Art, Money, and Ego in the Making of Heaven's Gate, the Film That Sank United Artists

Het mag bekend zijn dat Michael Cimino's 'Heaven Gate' bepalend geweest is voor de filmgeschiedenis: veel filmgeschiedenissen noemen deze gigantische financiele flop verantwoordelijk voor het einde van de New Hollywood periode van de jaren '70, het moment waarop de auteurscinema die de Amerikaanse cinema in de jaren '70 domineerde definitief plaatsmaakte voor de veiligere mega blockbusters die sinds de jaren '80 het filmlandschap zouden bepalen (en nog steeds doen). De grote vraag is natuurlijk: hoe heeft het zover kunnen komen? Hoe is het mogelijk dat een budget van 11 miljoen explodeerde naar 45 miljoen en de film een opbrengst kende van ongeveer 3 miljoen? Hoe is het mogelijk geweest dat een enkele film het einde zou betekenen voor een gehele filmstudio, United Artists? De schrijver van dit boek, Steven Bach, was hoofd productie voor UA toen 'Heaven's Gate' daar gemaakt werd en dit beroemde boek (het was een bestseller) is zijn visie op de gehele zaak. Hoewel het natuurlijk een eenzijdige visie blijft, neemt Bach moedig ook deels de schuld op zich en wijst hij niet enkel met de vinger naar anderen. Het beschrijft het gehele proces rondom HG, plus ook nog de beslommeringen daarom heen - het duurt bv 100 pagina's voordat HG uberhaupt ter sprake komt. Het is erg bijzonder om eens naar de filmindustrie te kijken door de ogen van een commercieel producent en niet vanuit de puur artistieke visie, hoewel Bach ook niet volledig blind is voor kunst. Toch moet zijn mening over kunstgerelateerde zaken met een korreltje zout genomen worden; zo heeft hij bijvoorbeeld ook een biografie over Marlene Dietrich geschreven en hoewel dat boek boordebol interessante informatie staat grenst zijn persoonlijke over individuele films vaak aan het ludieke - zo zijn vrijwel alle films die Dietrich met Sternberg maakte in Bach's ogen volstrekt waardeloos. Als men deze caveat in het achterhoofd houdt heb ik niets anders dan vreselijk veel lof voor dit boek. Bach heeft een vreselijk fijne schrijfstijl met ontzettend veel humor, ook al is vaak een intieme kennis van Hollywood nodig om deze humor op zijn waarde te kunnen schatten. Maar dergelijke kennis is gelukkig niet nodig om dit boek te lezen, want het was niet voor niets een bestseller natuurlijk. Ten zeerste aanbevolen voor iedereen met een passie voor film!

[Brakhage]

http://ecx.images-amazon.com/images/I/41fb2ah-XLL._SS500_.jpg

S.S. Prawer - The Blue Angel (BFI Classics)

Fantastisch boekje dat alles doet wat die BFI monographs behoren te doen. Essentieel voor iedere Sternberg en/of The Blue Angel liefhebber.

[Brakhage]

http://www.routledge-philosophy.com/common/jackets/weblarge/978041539/9780415396219.jpg

Noel Carroll - On Criticism (2009)

Hoewel ik kunstfilosoof Noel Carroll al jaren van naam kende, las ik pas een jaar of twee geleden zijn eerste boek en sindsdien ben ik verslingerd aan de man. Hij is samen met zijn goede vriend David Bordwell zo ongeveer het laatste bastion in academische kringen die film op stijl en esthetiek wil beoordelen. De universiteit is sinds de jaren '70 volledig overgenomen door Theorie met een Hoofdletter (dus psycho-analyse, feminisme, queer studies, ideologische kritiek, receptietheorie etc etc) - een van de vele redenen dat ik me gedesillusioneerd heb teruggetrokken uit dat wereldje - en Carroll is een van de weinige die weigert met deze trends (want dat zijn het) mee te gaan en blijft stug tegen de stroom oproeien - ze worden altijd de Formalisten genoemd om de simpele reden dat ze kunstwerken benaderen op hun formele, controleerbare eigenschappen en niet een of andere oncontroleerbare laag die een artiest volledig onbewust in zijn kunstwerk verborgen heeft. Omdat ik een akelige verwantschap voel met Carroll's visies was het niet verwonderlijk dat zijn laatste boek volledig, maar dan ook volledig aansluit bij mijn ideeen over filmkritiek zoals ik ze al tijden probeer te verkondigen.

De directe reden voor Carroll om dit boek te schrijven is een recente poll die uitwees dat 75% van de ondervraagde kunstcritici het oordelen over kunstwerken hun minst belangrijke taak vindt. Dit is een doorn in het oog van Carroll die het gehele boek door probeert te overtuigen dat het beoordelen van een kunstwerk met gegronde argumenten juist de primaire taak van iedere criticus is, omdat deze op die manier de lezer kan helpen in het begrijpen van een kunstwerk en kan wijzen op wat er van waarde is in een kunstwerk, zodat de lezer dat uiteindelijk voor zichzelf kan testen. Ook beargumenteert Carroll dat het wel degelijk mogelijk is om objectief kritisch naar een kunstwerk te kijken en dat een gruwelijke term als 'smaken verschillen' volledig belachelijk is.

Carroll's taal en methode is verre van gemakkelijk. Hij is uiteindelijk toch filosoof en dat merk je constant, hoewel zijn stijl toch ook opmerkelijk helder wordt als je er eenmaal aan gewend bent. Toch is dit boek denk ik niet interessant voor de gemiddelde lezer omdat het 200 pagina's filosoferen bevat over een toch behoorlijk abstract fenomeen als kritiek. Het is een boek dat in mijn ogen desalniettemin vreselijk belangrijk is en een boek als dit zou dan ook op iedere Universitaire kunstopleiding verplichte kost moeten zijn. Maar ik zie dat voorlopig helaas niet gebeuren, omdat het een iets te grote aardverschuiving zou kunnen veroorzaken. En dat willen ze natuurlijk niet hebben.

[Brakhage]

Ik heb het volgende boek te koop staan aangezien het twee keer geleverd is:

http://ecx.images-amazon.com/images/I/51TT7MZ8M7L._SS500_.jpg

Brill, Lesley. Crowds, Power, and Transformation in Cinema. Detroit: Wayne U.P., 2006.
Amazon (http://www.amazon.com/Crowds-Transformation-Contemporary-Approaches-Television/dp/0814332757/ref=sr_1_1?ie=UTF8&s=books&qid=1263312224&sr=1-1)

In het boek wordt de rol van grote menigtes in film bekeken. Films die onder meer besproken worden zijn: Citizen Kane, North by Northwest, Throne of Blood, Battleship Potemkin, Intolerance, Silence of the Lambs, Killer of Sheep en de films van Preston Sturges. Het boek is nog gesealed en is inclusief verzenden binnen Nederland €12,50. PM me als je interesse hebt.