Avant-garde/Experimentele films

[maikel_1981]

Ondanks het feit dat het merendeel van de discussies hier over Hollywood films gaan, kan ik me niet voorstellen dat er niet ook een aantal liefhebbers van avant-garde of experimentele films zijn. Zelf ben ik een groot liefhebber van experimentele films en ik ben altijd op zoek naar tips, aanraders en nog niet ontdekte meesterwerkjes binnen het genre. De klassieke Europese avant-gardes van de jaren ’20 (Surrealisme, Dada, cinema pur, abstracte animatie etc.) draag ik een zeer warm hart toe, met films van figuren als Man Ray, Luis Buñuel, Germaine Dulac, Fernand Léger en Hans Richter. Met de komst van de 7 DVD box Unseen Cinema van Image Entertainment in oktober krijgt de experimentele DVD kliek er voor die periode een heilige graal bij. Maar ook van de Amerikaanse avant-garde van Maya Deren, Kenneth Anger en Stan Brakhage kan ik geen genoeg krijgen. Daarnaast films van Peter Greenaway, Quay Brothers, Jan Svankmajer, David Lynch, Jean-Luc Godard, Alejandro Jodorowsky en films als Koyaanisqatsi of La Jetee. Van het weekend heb ik het fenomenale Decasia (Bill Morrison) gezien, een film die louter bestaat uit wegrottend en verbrandend filmmateriaal, begeleid door een heerlijk dissonante soundtrack, waardoor mijn interesse weer helemaal opgelaaid is.

Veel experimentele films zijn nooit op DVD gezet, maar geweldige DVD’s als ‘History of the Avant-garde' van BFI bewijzen dat ze er toch zijn en er zijn vast nog talloze DVD’s waarvan ik het bestaan niet ken. Zijn er mensen die nog tips hebben voor experimentele films, liefst op DVD verkrijgbaar? Of wat vindt men hier überhaupt van avant-garde cinema?

[riny]

Quay bros en Svankmayer wil ik al een tijd iets van gaan zien maar is er nog niet van gekomen. heb Little Otik op dvd maar nog niet gezien.

Luis Buñuel waardeer ik vooral om zijn mexicaanse films uit de jaren 50/60. El Ángel Exterminador, Los Olvidados, El, Ensayo de un crimen, stuk voor stuk prachtige films.

heb de criterion compilatie van Brakhage gezien en het meeste kon me eerlijk gezegd niet zo boeien. Dog Star Man ging nog maar vond het toch moeilijk om alles uit te zitten zonder enige vorm van geluid. misschien moet ik het nog eens proberen terwijl ik naar wat trippy muziek luister.

Greenaway heb ik alleen A Zed and Two Noughts van gezien en kon ik niet echt waarderen. ben wel benieuwd hoe de rest van zijn werk is.

Jodorowsky ben ik erg in geinteresseerd maar heb alleen nog Santa Sangre gezien. prachtige film. jammer dat van zijn andere films niet echt goede dvd releases zijn.

Godard moet ik me nog een keer in verdiepen. A Bout De Souffle maakte niet echt indruk op me maar zou wel graag Le Mepris en Week End een keer willen zien.

Lynch is ook 1 van mijn favorieten. de eerste keer dat ik gecofronteerd werd met Twin Peaks vergeet ik nooit meer. Blue Velvet vind ik nog steeds zijn beste film maar ook zijn andere werk kan ik zeer waarderen. moet alleen zijn shorts nog een keer zien.

mijn tip:

The Secret Adventures of Tom Thumb van Dave Borthwick.

geen avant-garde maar wel experimenteel en vaak vergeleken met Quay, Svankmayer en Lynch.

[maikel_1981]

Quay bros en Svankmayer wil ik al een tijd iets van gaan zien maar is er nog niet van gekomen. heb Little Otik op dvd maar nog niet gezien.

Luis Buñuel waardeer ik vooral om zijn mexicaanse films uit de jaren 50/60. El Ángel Exterminador, Los Olvidados, El, Ensayo de un crimen, stuk voor stuk prachtige films.

heb de criterion compilatie van Brakhage gezien en het meeste kon me eerlijk gezegd niet zo boeien. Dog Star Man ging nog maar vond het toch moeilijk om alles uit te zitten zonder enige vorm van geluid. misschien moet ik het nog eens proberen terwijl ik naar wat trippy muziek luister.

Greenaway heb ik alleen A Zed and Two Noughts van gezien en kon ik niet echt waarderen. ben wel benieuwd hoe de rest van zijn werk is.

Jodorowsky ben ik erg in geinteresseerd maar heb alleen nog Santa Sangre gezien. prachtige film. jammer dat van zijn andere films niet echt goede dvd releases zijn.

Godard moet ik me nog een keer in verdiepen. A Bout De Souffle maakte niet echt indruk op me maar zou wel graag Le Mepris en Week End een keer willen zien.

Lynch is ook 1 van mijn favorieten. de eerste keer dat ik gecofronteerd werd met Twin Peaks vergeet ik nooit meer. Blue Velvet vind ik nog steeds zijn beste film maar ook zijn andere werk kan ik zeer waarderen. moet alleen zijn shorts nog een keer zien.

mijn tip:

The Secret Adventures of Tom Thumb van Dave Borthwick.

geen avant-garde maar wel experimenteel en vaak vergeleken met Quay, Svankmayer en Lynch.

Wat betreft Svankmajer zou ik proberen te beginnen met zijn korte animatiefilms, waarvan enkele prima compilaties op de markt zijn. Zijn speelfilms zijn zeker ook interessant (Alice vind ik de mooiste) maar kunnen soms wat langdradig worden. Voor de Quays geldt hetzelfde overigens.

Van Brakhage heb ik een keer een aantal films gezien op het filmfestival van Rotterdam (waarbij ik de enige bezoeker was...) en het gebrek aan geluid werkte daar juist in het voordeel in combinatie met het grote scherm. Nog steeds een van mijn mooiste filmervaringen. De Criterion DVD legt iets teveel nadruk op zijn handgeschilderde films naar mijn mening, maar we moeten allang blij zijn dat hij er is. Zelf muziek erbij luisteren kan overigens ook fantastisch werken inderdaad.

Wat betreft Godard: Le Mepris is mijn favoriete Godard, hoewel die ironisch genoeg een van zijn minst experimentele films is. Week End is ronduit geniaal van begin tot eind, waarin alles gebeurt wat verboden is op het gebied van film. A Bout De Souffle is echt een groeifilm wat dat betreft.

Voor Greenaway moet je zijn doorbraak 'Draughtman's Contract' zeker zien, een van de beste films van de jaren '80 in mijn opinie. En uiteraard 'The Cook, The Thief, His Wife and Her Lover'.

Fando Y Lis van Jodorowsky heeft wel een redelijke DVD release van Fantoma gekregen, is op Amazon volgens mij wel verkrijgbaar. Ook El Topo is door een Italiaanse maatschappij (Raro Video) uitgebracht. Het is allemaal geen Criterion ofzo, maar zeker om aan te kijken.

Ik zal die Borthwick film eens huren, bedankt voor de tip!

[riny]

Secret Adventures of Tom Thumb is bij koreandvds in de aanbieding voor maar $3
goedkoper dan huren
http://www.koreandvds.com/dvddetail.html?id=12945

[hitch_fan]

Een aantal Duitse filmmusea hebben de handen ineen geslagen en het DVD label Edition Filmmuseum opgericht met de bedoeling cultureel en artistiek belangrijke films uit te brengen. Als eerste release, op 15 Oktober, staat de Russische avant-gardistische documentaire Entuziazm uit 1930 gepland. Lijkt een bijzonder mooie release te worden. Details zijn hier te vinden: http://www.cinefacts.de/dvd/archiv/news.php?newsid=920

[maikel_1981]

Een aantal Duitse filmmusea hebben de handen ineen geslagen en het DVD label Edition Filmmuseum opgericht met de bedoeling cultureel en artistiek belangrijke films uit te brengen. Als eerste release, op 15 Oktober, staat de Russische avant-gardistische documentaire Entuziazm uit 1930 gepland. Lijkt een bijzonder mooie release te worden. Details zijn hier te vinden: http://www.cinefacts.de/dvd/archiv/news.php?newsid=920

Dit is geweldig nieuws! Vertov's Man with a Movie Camera is een van mijn absolute favorieten, dus deze gaat zeker bij mij in de kast belanden!

Een ander geweldig label dat ik onlangs ontdekt heb is Index DVD, die zich specialiseren in hedendaagse Oostenrijkse avant-garde. Je kunt ze in Rotterdam kopen (V2 store) voor een schamele 35 euro per DVD (via internet komen er zoveel verzendkosten en BTW bij dat kopen in R'dam goedkoper is), maar dan heb je ook wat.

http://www.index-dvd.at/en/index.html

[hitch_fan]

Op 25 Oktober verschijnen op R1 op het geweldige Noshame label 2 avant garde films als 2-disc SE's: Amore e rabbia uit '69 ( http://www.noshamefilms.com/catalogu...01.asp?pdno=23 ) en Bertolucci's Partner uit '68 ( http://www.noshamefilms.com/catalogu...01.asp?pdno=22 ). Een eerste review van de DVD van Amore e rabbia is hier te vinden: http://www.10kbullets.com/reviews/loveandanger.htm
en van Partner: http://www.10kbullets.com/reviews/partner.htm

[Hotse]

experimentele films:

Das Experiment

sorry kon het niet laten

[maikel_1981]

En ik zou bijna vergeten dat binnenkort de heilige graal voor vroege avant-garde uitkomt! Unseen cinema brengt maar liefst een 7DVD Box op de markt met 19 uur aan materiaal, waardoor je in een klap vrijwel alle belangwekkende avant-garde uit de periode 1894-1941 in huis hebt:

http://www.unseen-cinema.com/

Zonder twijfel nu al mijn favoriete DVD release van het jaar!

18 oktober en dan kan het feest beginnen...

[maikel_1981]

Ken Jacobs - Celestial Subway Lines/Salvaging Noise (2004, 68 min.).
Muziek: John Zorn & Ikue Mori
Label: Tzadik
Film(s): 8,5
DVD: 7

Lang voordat de film uitgevonden was bestond er optisch speelgoed genaamd de Toverlantaarn. Met deze lantaarn werd een schaduwspel gecreëerd, waardoor optische illusies ontstonden. Deze techniek gebruikte Ken Jacobs voor zijn zogenaamde Nervous Magic Lantern, waarbij Nervous staat voor de stroboscopische effecten die gedurende de gehele film gebruikt worden. Je ziet dus enkel licht en donkerte die samen een ingenieus schaduwspel vormen en de meest prachtige vormen lijken aan te nemen. Er wordt dus nergens film of video gebruikt, het zijn enkel schaduwen die je ziet, gebruikt als door een schilder. Jacobs geeft zelf in de liner notes aan dat het een vrij problematisch kunstwerk is om te verkopen. Waar je met bv. een schilderij daadwerkelijk kunt betalen voor het canvas en de verf erop, daar moet je hier betalen voor... schaduwen? Een schaduw is nogal een moelijk iets, omdat het zo ongrijpbaar is.

Omdat je nooit langer dan een halve seconde onafgebroken naar het getoonde kunt kijken (dankzij de nimmer aflatende stroboscoop) worden de al zeer complexe configuraties nog enkel complexer en indrukwekkender en ga je er de meest mooie dingen in zien. Het is een beetje vergelijkbaar met wolken waarin je, als je er maar lang genoeg naar kijkt, ineens allerlei vormen gaat ontwaren. Het geheel wordt op indrukwekkende wijze omlijst door mijn grote favoriet John Zorn die (geassisteerd door Ikue Mori op laptop) één grote soundscape van elektronische noise vervaardigt, waardoor de beelden nog eens versterkt worden. Het effect is een beetje hetzelfde als een uur lang op luid volume naar een CD van Merzbow luisteren: op een gegeven moment ben je zo murw gebeukt door alle indrukken die op je afgevuurd worden, dat je hersens en zintuigen volledig geklutst zijn en totaal andere dingen gaan waarnemen dan normaal. Film als drug dus.

Deze DVD is een registratie van een live performance van het werk; na afloop van de film gaan er zaallichten aan en besef je dat het beeld waar je de gehele tijd naar gekeken hebt, gewoon een opname is van een bioscoopscherm. Ken Jacobs, John Zorn en Ikue Mori komen even naar voor om applaus in ontvangst te nemen en dan is de koek toch echt op. Ik kan deze wonderschone DVD van harte aanbevelen, want het is zonder meer een van de mooiste dingen die in onlangs gezien heb.

[maikel_1981]

Between Science and Garbage
Realisatie: Pierre Hébert
Muziek: Bob Ostertag
Label: Tzadik
Film(s): 7,5
DVD: 7

Between Science and Garbage is een zichzelf steeds ontwikkelend werk van animator Pierre Hébert, begeleid door de muziek van samplewizard Bob Ostertag. Het werk ontstond voor het eerst een week na de aanslagen op WTC en zou zich vervolgens blijven ontwikkelen gedurende de oorlog in Irak. Hoewel aanvankelijk niet direct politiek van aard, waren de politieke schommelingen en problemen in deze periode volgens de twee kunstenaars gewoon te groot om buiten het werk gehouden te worden en ze besloten om de politieke invloeden volop toegang te geven.

Het werk wordt ter plekke iedere keer weer gemaakt. Hébert gebruikt een techniek waarmee hij groot geworden is: live scratch animatie. Hierbij worden objecten en tekeningen ter plekke geanimeerd, bv. door een klein vliegtuigje op drie verschillende plaatsen op het scherm te leggen, waarna het mogelijk is om het te animeren. Hetzelfde gebeurt met tekeningen, eten, stenen, speelgoed etc., waarbij de verschillende geanimeerde toestanden steeds weer terugkeren. Zoals te verwachten begint het werk rustig (want eerst moet alles nog geanimeerd worden), om vervolgens steeds drukker te worden, met verschillende lagen over en door elkaar heen. De muziek van Ostertag volgt een vergelijkbaar principe en ook hij is constant in de weer met allerlei objecten en eten, waar hij vervolgens een soundscape uit destilleert. Het gevolg is even speels als bloedserieus en even mooi als interessant.

Deze DVD bevat registraties van verschillende live performances die samen tot een geheel gemaakt zijn. Een definitieve versie van dit werk bestaat dus niet, maar deze DVD is een zeer mooie registratie van een vorm die het kan aannemen.

[maikel_1981]

Film ist. (1996-2002)
Concept en realisatie: Gustav Deutsch
Label: Index DVD
Film(s): 9,5
DVD: 9

André Bazin vroeg zich in zijn legendarische essays al af: ‘What is cinema?’ Gustav Deutsch onderzoekt in zijn conceptfilm ‘Film ist.’ dezelfde vraag, namelijk wat film is of wat het kan zijn. Hij geeft geen antwoord, maar meer 12 vormen die film kan aannemen. Hij doet dit door hele archieven te plunderen en een keur aan wetenschappelijke, pedagogische en zwijgende films op te voeren die op een dermate inventieve en briljante wijze achter elkaar worden gezet dat het resulterende werk ‘Film ist.’ een onnavolgbaar meesterwerk is.

Deutsch maakt zeer duidelijk dat ‘Film ist.’ nooit een definitieve vorm kan hebben, omdat je nooit een vaste definitie kunt geven van wat film nu eigenlijk is. Daarom geeft hij enkel voorbeelden, tot nu toe verdeeld in 12 hoofdstukken (er komen er waarschijnlijk nog meer). Deze hoofdstukken dragen titels als ‘Movement and time’, ‘Light and Darkness’, ‘A mirror’, ‘Magic’, ‘Emotions and passion’ etc. Er is een duidelijke scheiding tussen de eerste zes delen en de laatste zes. In de eerste zes gebruikt Deutsch vrijwel uitsluitend wetenschappelijke en pedagogische films. Deze films worden absoluut nooit tot de serieuze cinema gerekend, omdat ze zo zakelijk, oninteressant en saai zouden zijn. Deutsch laat met zijn film zien, dat dat helemaal niet het geval hoeft te zijn en transformeert die ooit saaie beelden tot de meest prachtige plaatjes. In het tweede gedeelte legt Deutsch de nadruk op de fictiefilm, waarbij hij films uit het zwijgende tijdperk plundert.

Gedurende de gehele film speelt Deutsch continu met het befaamde ‘Kuleshov effect’, een techniek die ervan uitgaat dat afzonderlijke beelden geen waarde hebben, maar dat die waarde enkel ontstaat als er beelden na elkaar gemonteerd worden. Deutsch monteert gedurende de gehele film talloze segmenten uit totaal verschillende films aan elkaar opdat ze ineens een groot geheel worden. Zo zie je in het ene shot een struisvogel naar rechts rennen, vervolgens een luipaard naar links lopen (zogenaamd op de struisvogel af dus), waarna de film van de struisvogel teruggespoeld wordt, als zou het wegvluchten van het luipaard. Twee totaal verschillende films (een natuurdocu van een struisvogel en een van een luipaard) worden ineens één film. Dit soort trucjes worden constant gebruikt en er wordt steeds mee gespeeld.

De soundtrack is een heerlijke band van elektronische muziek die de veelal archaïsche beelden ineens ontzettend modern maken. Zoals met alle grote collagewerken is ook ‘Film ist.’ veel meer dan de som der delen. Deutsch gebruikt zijn materiaal dermate fris en opvallend dat het resultaat ronduit briljant te noemen is. Hij heeft nergens een theoretische film willen maken en heeft dit dan ook niet gedaan: de film is veel meer grappig en mooi dan droog en saai. Een absolute must voor iedereen met een interesse in avant-garde film. Het booklet van Tom Gunning (een van ´s werelds belangrijkste filmhistorici) is alleen de prijs al waard.

What is cinema? Deutsch antwoordt dat cinema is. Film bestaat, het existeert. En deze film is enkel een zoektocht naar welke vormen film kan aannemen en niet een definitie. Want die kan nooit gegeven worden.

[maikel_1981]

By Brakhage: an anthology
Concept en realisatie: Stan Brakhage
Label: Criterion Collection
Film(s): 10
DVD: 10

Ik zal maar direct even een bekentenis afleggen voordat ik aan mijn inhoudelijke argumenten begin: dit was mijn allereerste Criterion DVD. Ik heb de DVD niet gekocht omdat het van Criterion was (ik kende het complete label op dat moment niet eens), maar omdat het de enige DVD ter wereld was (en volgens mij nog steeds is) met werk van Stan Brakhage. En ik wilde zo graag iets van Brakhage zien dat ik deze DVD maar aangeschaft heb. Het was ook mijn eerste regio 1 DVD, dus ik ben speciaal voor deze DVD zelfs regiovrij gegaan. Allemaal om maar wat van Brakhage te zien. Dat je het even weet.

Over de films van Stan Brakhage kun je veel zeggen, maar dat ze standaard of gewoontjes zijn, kun je zeker niet claimen. Grofweg kun je zijn films in twee categorieën indelen: zijn handgeschilderde films en zijn ‘overige films’ (bij gebrek aan een betere term). Bij zijn handgeschilderde films ging Brakhage doorgaans als volgt te werk: hij nam filmstrips met daarop gefilmd materiaal en ging daarmee met de hand aan de slag; hij kraste emulsie weg, schilderde er met de hand overheen, voegde er elementen aan toe, gebruikte extreme overbelichting etc. en speelde de bewerkte filmstrips vervolgens af. Het resultaat is dus dat je soms nog flarden ziet van het gefotografeerde materiaal wat echter door Brakhage’s manipulaties dermate veranderd is dat het vrijwel onherkenbaar geworden is. Het zijn feitelijk allemaal miniatuurschilderijtjes (maar dan niet in de stijl van Van Gogh, maar eerder van Jackson Pollock) die snel achter elkaar afgespeeld worden en een hallucinerend effect kunnen oproepen en beelden van ongekende schoonheid kunnen opleveren. Volstrekt abstracte film dus, met geen enkele relatie tot de commerciële Hollywood film. Brakhage probeerde als geen ander aan te tonen dat beelden gewoon van zichzelf een inherente esthetische waarde kunnen hebben, zonder dat ze iets hoeven te betekenen. De schoonheid van het abstracte of zoiets.

In zijn tweede categorie films ging Brakhage dwars in tegen alle gelden normen op het gebied van montage, narratie, kleurgebruik en camerawerk. Tevens was hij altijd zeer geïnteresseerd om de grenzen van film en filmkunst te verleggen. De vraag ‘wat is film’ of ‘wat is kunst’ is bij Brakhage altijd aanwezig. In ‘The Act of Seeing with One’s Own Eyes’ (1971) filmde hij een daadwerkelijke autopsie. Niet alleen roerde hij hiermee het immer delicate vraagstuk aan van waar de morele grens ligt van kunst, tevens stelde Brakhage ter discussie van wat nog als esthetisch verantwoord gezien kan worden. Wordt een autopsie ineens kunst omdat iemand met wat leuke kleurenfilters en cameraposities het geheel als kunst presenteert? Of is er dan een grens overschreden? Waar ligt de grens? Brakhage geeft zelf niet direct een antwoord, hij snijdt enkel het heikele punt aan. Maar Brakhage richtte zijn camera niet alleen op de dood. In ‘Wedlock House: An Intercourse’ toonde Brakhage een koppel dat seks heeft en in ‘Window Water Baby Moving’ filmde hij de geboorte van een van zijn kinderen. Van het absolute begin (geboorte) tot het absolute einde (de dood) en alles daartussen in, Brakhage gebruikte het als onderwerp van zijn films. Enkel daarom alleen al behoort Brakhage tot de giganten van de (experimentele) cinema.

De invloed van Stan Brakhage kan niet overschat worden. Als geen ander in de filmwereld was hij constant op zoek naar de grenzen van zijn medium en deed verwoede pogingen om deze grenzen te overschrijden. Dit deed hij niet alleen door middel van zijn films, maar ook door middel van zijn theoretische geschriften, welke van grote invloed waren op de wijze waarop vele mensen denken over film. Net als Jackson Pollock in de schilderkunst en John Cage in de muziek, was Stan Brakhage waarschijnlijk de grootste pionier in zijn vakgebied die nooit op zijn lauweren ruste, maar constant op zoek was naar nieuwe vormen die film kon aannemen. Dat hij hierbij bewust ‘gedegradeerd’ werd tot de diepste krochten van de kunst en derhalve door maar weinig mensen gezien werd, nam hij voor lief. Hij kon eenvoudigweg het brandende verlangen tot vernieuwing niet onderdrukken, zoals het de ware avant-gardist betaamt. En het zou niet geheel verbazingwekkend zijn als de films van Brakhage over ettelijke jaren hun invloed echt doen gelden in de commerciëlere vormen van film (de videoclip is daarvan al het eerste voorbeeld).

Het onbetwiste hoogtepunt op deze dubbel DVD is het anderhalf uur durende Dog Star Man, opgedeeld in een Prelude en Parts 1 tm/ 4, welke ook afzonderlijk bekeken kunnen worden en in iedere willekeurige volgorde. Hoewel dit feitelijk een verkorte versie is (van het vier uur durende ‘The Art of Vision’) wordt deze film door de meeste mensen bestempeld als het ultieme magnum opus van Stan Brakhage. Het is in ieder geval een van mijn favoriete films aller tijden, wat dat verder ook waard moge zijn. Door Brakhage zelf werd de film omschreven als een ‘kosmologisch epos’ en de film symboliseert de creatie van het universum. Brakhage gebruikte zo’n beetje iedere filmische techniek die hij tot zijn beschikking had (onder andere meerdere lagen beelden over elkaar heen, verfspetters, bekraste emulsie, kleurenfilters en negatief beeldmateriaal), wat resulteert in een caleidoscopisch geheel en een volstrekt unieke visuele ervaring.

Dog Star Man is echter slechts een van de vele hoogtepunten van deze onmisbare DVD set. Er zijn dermate veel hoogtepunten, dat er dieper op ingaan wat ver voert. Zoals de titel al aangeeft is dit een anthologie, een representatieve greep dus uit het totale oeuvre van Brakhage. Het gevolg is uiteraard dat lang niet al zijn films op deze release staan, maar omdat de man naar schatting zo’n 600 films gemaakt heeft (variërend in lengte van enkele seconden tot enkele uren), moesten er keuzes gemaakt worden, wat Criterion deed in samenwerking met de regisseur zelf en Brakhage kenner Fred Camper. Gevolg is dat twee van mijn favoriete Brakhage films (‘Creation’ en ‘Anticipation of the Night’) niet op deze DVD staan, maar je kunt niet alles hebben natuurlijk. Wel een terecht punt van kritiek zou kunnen zijn dat deze DVD iets teveel nadruk legt op de handgeschilderde films, waardoor zijn overige werken wat onderbelicht blijven, maar gezien het feit dat deze films vaak behoorlijk lang duren, is de nadruk op de kortere handgeschilderde films een te verdedigen keuze. Al met al biedt deze DVD een representatief beeld van de films van Stan Brakhage.

De DVD is absoluut naar Criterion standaarden: absolute topkwaliteit dus, van het artwork tot de supplementen. Over de beeldkwaliteit valt weinig te zeggen, omdat zijn films vaak dusdanig bewerkt en onconventioneel zijn dat het moeilijk is om aan te geven hoe de films er uit moeten zien. Maar gezien het feit dat Stan Brakhage persoonlijk nauw betrokken was bij de totstandkoming van deze DVD zal dat wel snor zitten. Ook over de geluidskwaliteit valt helemaal weinig zinnigs te zeggen, simpelweg omdat het leeuwendeel van deze films zonder enige vorm van geluid vertoond moeten worden. Brakhage was namelijk van mening dat muziek of geluid het ritme van de beelden verstoort, of in ieder geval een bepaald ritme oplegt aan de kijker, waardoor deze niet meer in staat is om zo onbevangen en onbevooroordeeld mogelijk naar de beelden te kijken. De documentatie op deze DVD is echter simpelweg subliem. Niet alleen verzorgt Brakhage een korte introductie/reflectie bij de meeste films, er zitten ook enkele video-interviews met Brakhage bij (hij overleed overigens kort nadat deze DVD vervaardigd was). Fred Camper verzorgde daarnaast enkele hoogst informatieve essays over de films en de werkwijze/visie van Brakhage die zeer kunnen helpen om de wondere wereld van Stan Brakhage te begrijpen.

De conclusie is heel simpel: dit is een must-have DVD voor iedere serieuze filmliefhebber. Voor avant-garde liefhebbers spreekt het bezitten van deze DVD vanzelfsprekend, maar in mijn ogen zijn deze films dermate uniek en invloedrijk (een vergelijking tussen deze films en de contemporaine videoclip kan een zeer interessante studie opleveren) dat ze in geen enkele zichzelf respecterende filmverzameling mogen ontbreken. Hulde in ieder geval aan Criterion Collection, die met deze DVD een van hun meest gewaagde en liefdevolle DVD’s wisten te produceren. Essentieel.

[Begotten]

Je zou BEGOTTEN eens moeten proberen als je hem nog niet kent. Ik vind hem fantastisch! Verder misschien nog de films van Guy Maddin (al vind ik die niet helemaal geweldig, maar ze hebben wel iets!).
Films van Jodorowsky zijn fantastisch en er zullen in de nabije toekomst ook mooie releases komen van EL TOPO en THE HOLY MOUNTAIN(er word al aan gewerkt). De Raro dvd's uit Italie zijn kwalitatief zeer ondermaats en ook niet volledig Uncut. THE GRANDMOTHER van Lynch is een geweldig stukje experimentele cinema en uiteraard ERASERHEAD.
TETSUO: THE IRON MAN van Shinya Tsukomoto, NADJA van Michael Almereyda en SUBCONSCIOUS CRUELTY van Karim Hussain!

[maikel_1981]

Je zou BEGOTTEN eens moeten proberen als je hem nog niet kent. Ik vind hem fantastisch! Verder misschien nog de films van Guy Maddin (al vind ik die niet helemaal geweldig, maar ze hebben wel iets!).
Films van Jodorowsky zijn fantastisch en er zullen in de nabije toekomst ook mooie releases komen van EL TOPO en THE HOLY MOUNTAIN(er word al aan gewerkt). De Raro dvd's uit Italie zijn kwalitatief zeer ondermaats en ook niet volledig Uncut. THE GRANDMOTHER van Lynch is een geweldig stukje experimentele cinema en uiteraard ERASERHEAD.
TETSUO: THE IRON MAN van Shinya Tsukomoto, NADJA van Michael Almereyda en SUBCONSCIOUS CRUELTY van Karim Hussain!

Zowel Begotten als Subconscious Cruelty kende ik nog niet en ik zal ze zeker eens proberen te kijken. De trailer van SC ziet er uhmm.. .veelbelovend uit in ieder geval! Thanks voor de tips!

[maikel_1981]

Experimental Films
Concept en realisatie: Maya Deren
Label: Mystic Fire Video
Film(s): 10
DVD: 7,5

‘Intensely personal, symbolic and surreal films that reveal her deepest darkest fantasies. Maya Deren is Fellini and Bergman wrapped in one gloriously possessed body. Watching these films can change forever your concept of what cinema can be.’

Maya Deren wordt steevast gerekend tot de meest vernieuwende en invloedrijke figuren die ooit binnen het medium film gewerkt hebben. Ze wist vrijwel eigenhandig de Amerikaanse avant-garde te kickstarten en Stan Brakhage noemde haar niet voor niets ‘the mother of us all’. Maar toch heeft ze slechts 6 films op haar naam staan. Gezamenlijk duren deze films nog geen 80 minuten. En toch is haar invloed overal aanwezig en voelbaar. Dan kun je aan je water voelen dat er iets aan de hand is.

Op deze DVD staan al haar gecomplementeerde werken verzameld. Uiteraard is er haar meest beroemde film ‘Meshes of the Afternoon’ uit 1943 (hier met muziek van Teijo Ito uit 1959). Dit zou goed de meest geanalyseerde en besproken Amerikaanse avant-garde film ooit kunnen zijn. Analyses van deze 15 minuten durende film hebben hele boeken gevuld en daarmee zal ik jullie hier ook niet lastig gaan vallen. Het volstaat hier om te zeggen dat dit een film is die je 20 keer kunt kijken en dan nog steeds nieuwe elementen ontdekken. Deren (die deze film maakte samen met haar toenmalige man Alexander Hammid) grijpt aan de ene kant duidelijk terug op het surrealisme uit de jaren ’20 (Un Chien Andalou, Le Sang d’un Poète etc.), maar slaat ook duidelijk nieuwe wegen in. Allereerst was Deren een van de eerste vrouwen die binnen film ging werken en ze wist het medium dan ook te injecteren met een duidelijk vrouwelijke inslag. Daarnaast werden in deze film voor het eerst in de geschiedenis elementen als psychoanalyse, droomlogica en innerlijke realiteit behandeld. De film is een duizelingwekkende, nachtmerrieachtige zoektocht naar identiteit en bewustzijn, waarin surrealisme en droomlogica een belangrijke rol spelen. Als een van de eerste Amerikaanse films die poëtische zeggingskracht en symboliek boven een lineair plot stelde, oefende het onmetelijk veel invloed uit op zo’n beetje alles wat er na kwam. Daarnaast gebruikte Deren montage op een wijze zoals nog nooit eerder vertoond was en werden filmische tijd en ruimte ontdaan van hun statische karakter. In films van Maya Deren zijn deze filmische tijd en ruimte niet gebonden aan de traditionele regels, maar worden ze op een bijzonder creatieve wijze gebruikt.

Hoewel ‘Meshes of the Afternoon’ zonder twijfel de bekendste en beste film van deze DVD is, is er nog veel meer moois. Haar tweede film ‘At Land’ doet niet veel onder voor zijn beroemde voorganger en wordt door P. Adams Sitney in zijn indrukwekkende studie Visionary Film: The American Avant-Garde in the 20th Century als de eerste zogenaamde ‘trancefilm’ aangemerkt. Deren’s volgende films zouden steeds theoretischer worden en zich meer gaan richten op de karakteristieke eigenschappen die film zo’n uniek medium maken ten opzichte van andere kunstvormen. Deren zou zich echter steeds meer gaan toeleggen op de cultuur van Haïti en de aldaar heersende Voudoun cultuur, waardoor ze steeds minder films ging maken.

Dit is de enige DVD waarop de werken van Maya Deren verzameld zijn en als zodoende dus een verplichte aanschaf voor iedereen geïnteresseerd in avant-garde film. De DVD zelf is echter niet van het niveau van de films. De beeldkwaliteit is niet super goed bijvoorbeeld, hoewel meer dan kijkbaar. Nu besef ik ook wel dat de meeste films uit de jaren ’40 komen en gemaakt zijn met vaak amateuristische camera’s, maar ik weet vrijwel zeker dat de beeldkwaliteit echt wel opgepoetst zou kunnen worden. Daarnaast is ook de geluidskwaliteit niet om over naar huis te schrijven, hoewel sommige films opzettelijk zwijgend zijn. Op het gebied van extra’s treffen we een geschreven introductie bij ieder van de films aan. Op zich best verhelderend en informatief, maar deze films schreeuwen gewoon om meer extra’s. Een goed audiocommentaar zou hemels zijn.

Ondanks dat de DVD misschien niet zo goed is als het zou kunnen zijn en ie ook nog eens aan de prijzige kant is, is het zonder twijfel een dikke aanrader. Ten eerste omdat de kans dat er een tweede DVD met Deren’s werk verschijnt nihil is. Ten tweede omdat de werken van Maya Deren zo verbluffend mooi, intelligent en invloedrijk zijn, dat iedereen ze gezien moet hebben. Het zijn films waarmee je dagen, zo niet weken zoet kunt zijn, sterker nog, je hele leven. Als je op zoek bent naar films die je aan het denken zetten, films die je geestelijk stimuleren, films die je onophoudelijk kunt analyseren, of gewoon films die ontzettend mooi zijn om te kijken, dan is deze DVD een must.

[Begotten]

De 2 korte films van Clive Barker passen hier eigenlijk ook wel thuis.
SALOME en THE FORBIDDEN. Misschien bij de meeste al bekend.

[Remi van Nes]

Maikel, indien je nog niet geinformeerd was vrees ik dat ik jou met deze informatie intens gelukkig ga maken: het zogenaamde "Impakt Event" (?) in Utrecht ontvangt op 19 November de Oostenrijkse avant-garde kunstenaar Peter Tscherkassky!

Ik citeer van www.impakt.nl:

De Oostenrijkse avant-garde kunstenaar Peter Tscherkassky begon zijn werk met Super-8 film in de late jaren zeventig. In de jaren tachtig kwam zijn werk meer en meer in het teken te staan van de ‘found-footage’. Door het gebruik van montage- en (her) printtechnieken manipuleert hij bestaande filmbeelden dusdanig dat er een geheel eigen, nieuw en verassend werk ontstaat. In zijn films combineert Tscherkassky het abstracte met het representatieve, en het conceptuele met vakmanschap waardoor bij iedere film die hij maakt nieuwe , visueel rijke en verassend sensuele beelden onthuld worden.



Voor het Impakt Event heeft Peter Tscherkassky een programma samengesteld waarin hij zijn eigen werk heeft gecombineerd met dat van filmmakers die hem beïnvloed hebben:
Eve Heller, Her Glacial Speed (USA 2001, 4 min)
Bruce Conner, Take the 5:10 to Dreamland (USA 1977, 5.10 min)
Man Ray, Le retour a la raison (Frankrijk 1923, 3 min)
Dream Work, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 2001, 12 min)
Happy End, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 1996, 11 min)
Shot-Countershot, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 1987, 1 min)
L'Arrivée, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 1997/98, 2 min)
Outer Space, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 1999, 10 min)
Instructions for a Light and Sound Machine, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 2005, 17 min)

Peter Tscherkassky zal tijdens het programma geinterviewd worden over zijn werk en de keuze van zijn films.

Kortom, Outer Space OP HET GROTE DOEK + Peter Tscherkassky in eigen persoon!!

P.S. Ik ben erbij als je gaat! (moet ik dat nog vragen...)

[maikel_1981]

Maikel, indien je nog niet geinformeerd was vrees ik dat ik jou met deze informatie intens gelukkig ga maken: het zogenaamde "Impakt Event" (?) in Utrecht ontvangt op 19 November de Oostenrijkse avant-garde kunstenaar Peter Tscherkassky!

Ik citeer van www.impakt.nl:

De Oostenrijkse avant-garde kunstenaar Peter Tscherkassky begon zijn werk met Super-8 film in de late jaren zeventig. In de jaren tachtig kwam zijn werk meer en meer in het teken te staan van de ‘found-footage’. Door het gebruik van montage- en (her) printtechnieken manipuleert hij bestaande filmbeelden dusdanig dat er een geheel eigen, nieuw en verassend werk ontstaat. In zijn films combineert Tscherkassky het abstracte met het representatieve, en het conceptuele met vakmanschap waardoor bij iedere film die hij maakt nieuwe , visueel rijke en verassend sensuele beelden onthuld worden.



Voor het Impakt Event heeft Peter Tscherkassky een programma samengesteld waarin hij zijn eigen werk heeft gecombineerd met dat van filmmakers die hem beïnvloed hebben:
Eve Heller, Her Glacial Speed (USA 2001, 4 min)
Bruce Conner, Take the 5:10 to Dreamland (USA 1977, 5.10 min)
Man Ray, Le retour a la raison (Frankrijk 1923, 3 min)
Dream Work, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 2001, 12 min)
Happy End, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 1996, 11 min)
Shot-Countershot, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 1987, 1 min)
L'Arrivée, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 1997/98, 2 min)
Outer Space, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 1999, 10 min)
Instructions for a Light and Sound Machine, Peter Tscherkassky (Oostenrijk 2005, 17 min)

Peter Tscherkassky zal tijdens het programma geinterviewd worden over zijn werk en de keuze van zijn films.

Kortom, Outer Space OP HET GROTE DOEK + Peter Tscherkassky in eigen persoon!!

P.S. Ik ben erbij als je gaat! (moet ik dat nog vragen...)

You just made my day Dit is een droom die uitkomt, want Tscherkassky is zonder enige twijfel een van de meest briljante avant-gardisten van dit moment die over een jaar of 30 waarschijnlijk net zo'n reputatie zal krijgen als Brakhage en Deren nu genieten.

En Retour a la Raison van Man Ray op het grote doek, ook al een van mijn favoriete films. 's Werelds allereerste dadafilm, prachtig gewoon.

Ik kan iedereen van harte aanraden om dit te gaan bezoeken. Wie weet kunnen we er een soort van meeting van maken

[Joostp]

Sorry twee keer.

Hoe kun je eigenlijk je bericht verwijderen?

[Joostp]

Dit is geweldig nieuws! Vertov's Man with a Movie Camera is een van mijn absolute favorieten, dus deze gaat zeker bij mij in de kast belanden!

Mag ik jou vragen wat jij zo fantastisch vind aan deze "film"? Ik weet nog dat ik me heb moeten verbijten om het einde te halen. Ik snap best dat sommige cameratechnieken voor die tijd experimenteel en fantastisch waren, maar dat heb je na vijf of tien minuten wel gezien. Anderhalf uur onsamenhangend beelden zonder verhaal. Maar ik vind het echt interessant dat je daarvan houd, ben alleen benieuwd welke aspecten dan van de film.

[maikel_1981]

Dit is geweldig nieuws! Vertov's Man with a Movie Camera is een van mijn absolute favorieten, dus deze gaat zeker bij mij in de kast belanden!

Mag ik jou vragen wat jij zo fantastisch vind aan deze "film"? Ik weet nog dat ik me heb moeten verbijten om het einde te halen. Ik snap best dat sommige cameratechnieken voor die tijd experimenteel en fantastisch waren, maar dat heb je na vijf of tien minuten wel gezien. Anderhalf uur onsamenhangend beelden zonder verhaal. Maar ik vind het echt interessant dat je daarvan houd, ben alleen benieuwd welke aspecten dan van de film.

Ik zal een poging wagen. Het punt is dat jouw reserveringen ten opzichte van de film juist in mijn ogen de sterkste punten zijn :wink: Het is onder meer het feit dat het anderhalf uur onsamenhangende beelden zonder verhaal zijn die de film zo briljant maken. Ik heb dat dus niet na vijf of tien minuten gezien, ik kan daar uren lang van genieten.

Laat ik mezelf een beetje verduidelijken: voordat ik echt serieus film begon te kijken was ik totaal in de ban van avant-garde muziek. Cage, Stockhausen, Xenakis, Ligeti, Can, Zappa, Autechre etc. etc. dat waren de zaken waarmee ik me bezig hield. Toen ik dus zeg maar de 'overstap' naar film maakte, was ik naarstig op zoek naar vergelijkbare toestanden in de film. 'Man with the Movie Camera' was de eerste volbloed avant-garde film die ik zag. Dit was het soort film waar ik op dat moment al tijden naar op zoek was. Geen verhaal, maar een louter visuele ervaring, heerlijk.

Je moet niet vergeten dat de verhalende of narratieve film slechts een vorm is die film kan aannemen, niet de vorm. Dat het door Hollywood tot de meest dominante vorm gemaakt is, wil nog niet zeggen dat het de enige is. Ik krab mezelf regelmatig achter de oren dat 99% van alle mensen bij het begrip film meteen denkt aan de narratieve film. Waarom toch? Ik bedoel, film is een visuele kunstvorm, dus waarom zou film niet enkel een visuele ervaring kunnen zijn. In muziek wordt toch ook niet altijd een verhaal verwacht? In muziek is het toch ook voldoende om een bepaald gevoel erbij te krijgen? Het is niet meer dan trillende lucht, maar toch kunnen er bepaalde emoties mee opgeroepen worden. Waarom zou dat met film niet kunnen? Waarom is een puur visuele ervaring niet voldoende voor de meeste mensen? Waarom kunnen de meeste mensen geen waardering opbrengen voor de esthetische waarde van beelden? Ik vind dat doorgaans maar vreemd. Gisteren liet ik toevallig de film ‘Retour a la Raison’ van Man Ray aan enkele vrienden zien. In het geval je de film niet kent: het is de eerste dada film die ooit gemaakt is, een film met enkel beelden zonder betekenis. Ik zag wederom de meest prachtige beelden aan mijn ogen voorbij trekken, maar al mijn vrienden (die inmiddels al heel wat gewend zijn van mij) keken me weer verbijsterd aan. Wat was hier mooi aan, vroegen ze me? Toen ik ze duidelijk maakte dat er geen enkele diepere betekenis achter de beelden zat, wisten ze het helemaal niet meer. Waarom kunnen mensen niet gewoon een esthetische instelling aannemen? Ik doe het mijn hele leven al, dus waarom doen niet meer mensen dat? Het is een raadsel waar ik al jaren mee worstel.

‘Man with’ is in eerste instantie voor mij dus een puur visuele beleving, iedere keer weer. Ik ken weinig andere films die zoveel mooie beelden bevatten als deze film. De montage is ook al zo bijzonder. Als je daar niet van kunt genieten, dan houdt het allemaal redelijk snel op, helaas. Daarnaast speelt uiteraard ook het historisch vernieuwende aspect een grote rol. Zeker als je kijkt naar andere films uit dezelfde periode/stijl dan zijn er grote verschillen. Al die films waren destijds avant-garde, maar vrijwel alle films zijn momenteel geen avant-garde meer. ‘Man with’ is nog steeds avant-garde, wat veel zegt over de radicale aard van de film. En op de een of andere manier wordt ik automatisch aangetrokken door radicale kunstwerken die zich buiten de gebaande paden begeven. Daar kan ik niet direct een rationele verklaring voor geven. Het schijnt iets te zijn wat in je zit of niet. Ofwel je bent direct geïntrigeerd door experimentele kunst, ofwel je begrijpt er totaal niets van of je kan er niets mee. Het is een gevoel dat je niet aan kunt leren. John Cage heeft het ooit treffend verwoord: ‘I can't understand why people are frightened of new ideas. I'm frightened of the old ones.’ Het is een houding die ik ook van nature heb, maar die slechts weinig mensen schijnen te cultiveren. Conservatisme is iets waar ik totaal niets van begrijp, maar dat gezegd hebbende hebben veel mensen juist het omgekeerde. Het is de ultieme strijd tussen de avant-garde en het grote publiek. En het ligt nu eenmaal besloten in de term avant-garde dat het grote publiek er niets van zal gaan begrijpen, hoe treurig dat ook is. Ik wil hiermee niet denigreren of iemand in de categorie ‘grote publiek’ scharen, overigens. Het is echter helaas zo dat slechts weinig mensen iets kunnen met avant-garde. Zelfs in groeperingen/gezelschappen als DVDBeaver ben ik een uitzondering. Want hoewel iedereen daar een diepe passie voor film koestert, zijn er uiteindelijk maar weinig mensen die zich daadwerkelijk met avant-garde kunst bezig houden. En dat zegt wel wat denk ik.

Bottomline: je moet een beetje gestoord zijn om van dergelijke films te houden. En ik ben iets meer dan ‘een beetje’ gestoord…

[Joostp]

Bedankt voor je duidelijke uitleg, super .

Ik denk dat ik opzich wel zou kunnen genieten van een pure visuele film. Maar de beelden van Man with konden mij niet echt boeien.

Ik ga zo trouwens A bout de souffle kijken. Ik weet niet of je ook geinteresseerd bent in Nouvelle Vague films?

[riny]

gisteren mijn eerste 'guy maddin' gezien en dat is toch wel een bijzondere filmmaker. de film dateert uit 2003 maar ziet er uit alsof hij in de jaren 20 is gemaakt. het is een soort autobiografisch verhaal vol met bizarre, surrealistische gebeurtenissen die in een ongelofelijk snel tempo op je afgevuurd worden. het project was 3 jaar geleden al te zien als 10-delige 'peepshow' op het filmfestival in rotterdam en is nu een film van ongeveer een uur. absoluut een aanrader als je van experimentele films houdt.

http://www.twitchfilm.net/archives/003750.html

[maikel_1981]

Bedankt voor je duidelijke uitleg, super .

Ik denk dat ik opzich wel zou kunnen genieten van een pure visuele film. Maar de beelden van Man with konden mij niet echt boeien.

Ik ga zo trouwens A bout de souffle kijken. Ik weet niet of je ook geinteresseerd bent in Nouvelle Vague films?

Uiteraard, hoe kan ik dat niet zijn :wink: Godard is zelfs een van mijn absoluut favoriete regisseurs, na Kubrick waarschijnlijk zelfs mijn favoriet. A Bout de Souffle, Le Mepris, Pierrot le Fou, Alphaville, Weekend, Eloge de L'Amour, Notre Musique behoren allemaal tot mijn favoriete films. En dan heb ik het nog niet eens over Truffaut gehad :wink: