Kubrick en beeldformaten

[Johan Hendrix]

Ik heb een theorietje over de door Kubrick gewenste beeldformaten, en zou hier wel eens graag (goed beargumenteerde) reacties op willen zien.

We weten dat Kubrick tijdens zijn leven duidelijk de voorkeur heeft laten verstaan voor 4:3 presentatie voor "thuisgebruik" voor de meeste van zijn films, met daarbij de kanttekening dat de 4:3 het gangbare TV-formaat was tijdens zijn leven. Hieruit wordt de conclusie getrokken dat 4:3 het formaat was dat eigenlijk op dvd/BD zou moeten gebruikt worden. Ook ik was daarom niet gelukkig met de ca. 16:9 waargaven op de recente heruitgaves.

Het 4:3 beeld dat Kubrick hier dan bij laat gebruiken is een open matte beeld, dat dus meer laat zien als in de bioscoop. Kan het niet gewoon zo zijn dat Kubrick besefte dat zijn films op TV dikwijls/meestal in 4:3 vertoond zouden worden, en ervan zou gruwelen als er pan-en-scan versies vertoond zouden worden. Daarom zou hij dan voor 'het minste van twee kwaden' gekozen kunnen hebben door de open-matte versies tot standaard te verheffen.

Als dit het geval zou zijn, zou dit echter willen zeggen dat zijn eigenlijke voorkeur naar de 'theatrical formats' uitging, wat dus de recente heruitgaves zou rechtvaardigen.

[Mathieu Ghekiere]

Misschien...

Had het ook niet te maken met zijn achtergrond als fotograaf, dat hij 4/3 oprecht het betere formaat vond? Ik dénk dat ik daar ooit es iets over gelezen heb, maar ik kan me vergissen.

[Coen P.]

Inhoudelijk kan ik weinig bijdragen, maar dit zeg dvd.nl zelf over de blu ray

Kubrick heeft zijn films op 35 mm film vastgelegd, waarbij het negatief een beeldverhouding heeft van 1.37:1. Op de DVD uitgave staat de film met het volledige beeld, dus in full frame. De Blu-ray Disc van Full Metal Jackett heeft een 1.85:1 beeldformaat. In de bioscoop is de film vertoond met een 1.66:1 beeldformaat. Het beeld op deze Blu-ray Disc uitgave is nog iets breder, waarbij boven en onder minder beeld zichtbaar is dan bij de eerdere DVD uitgave

[Theo B]

Dit heeft toch alleen betrekking op zijn laatste drie films (1980-1999)? Al zijn andere films (behalve die uit de jaren 50) zijn op een breder formaat uitgebracht dan 1.33:1 (Strangelove dan weer met twee beeldformaten).

Ik denk toch wel dat de verminking door tv en door de videomarkt van invloed is geweest. Aangezien het zo'n perfectionist was heeft hij met zijn latere films vast wel rekening gehouden met uitzending op 1.33:1 EN bioscoopvertoning op 1.66:1/1.85:1.

Overigens is het bredere beeld op de breedbeeldversie van The Shining niet alleen vanwege het weglaten van beeld boven en onder (matted), maar ook door wat meer informatie aan de zijkanten.

[Coen P.]

Sorry, dit ging over oa Full Metal Jacket!

(heb zelf weinig verstand van formaten e.d.)

[Theo B]

Sorry, dit ging over oa Full Metal Jacket!

(heb zelf weinig verstand van formaten e.d.)

Ook bij Full Metal Jacket is er voor de breedbeeldversie iets meer beeld aan de zijkanten en (veel) minder boven en onder. Van Eyes Wide Shut heb ik maar een versie, maar uit recensies heb ik begrepen dat daar hetzelfde voor geldt.

[BrianB]

Een vergelijking van Eyes Wide Shut tussen de 4:3 en de 16:9 versie is hier te vinden. Hier is dus geen beeld bijgekomen bij de breedbeeldversie. Niet dat dat iets uitmaakt, uiteraard.
Stanley Kubrick had een hekel aan zwarte balken op een televisiescherm, en aan het gebruik van pan&scan (hij wilde dat 2001: A Space Odyssey altijd in letterbox werd uitgezonden). Daarom schoot hij open matted.
Echter als je zijn films bekijkt, zie je dat ze duidelijk voor breedbeeld zijn gemaakt, vind ik. De composities komen veel beter uit. Bovendien zie je in het boek 'The Stanley Kubrick Archives' een storyboard van The Shining, waarbij door Kubrick zelf wordt aangegeven dat er binnen een kader van 1.85:1 geschoten moet worden. Ook Garrett Brown (bedenker van de Steadicam, en Steadicam-operator voor Kubrick) moest in 1.85:1 filmen, en stond het beeld in 1.85:1 aan de montagetafel. Lijkt mij duidelijk genoeg, eerlijk gezegd.

[Theo B]

...Bovendien zie je in het boek 'The Stanley Kubrick Archives' een storyboard van The Shining, waarbij door Kubrick zelf wordt aangegeven dat er binnen een kader van 1.85:1 geschoten moet worden. Ook Garrett Brown (bedenker van de Steadicam, en Steadicam-operator voor Kubrick) moest in 1.85:1 filmen, en stond het beeld in 1.85:1 aan de montagetafel. Lijkt mij duidelijk genoeg, eerlijk gezegd.

Is wel overtuigend inderdaad. Lijkt me dat Johan in zijn openingspost wel gelijk heeft.

Ik dacht dat Kubrick pas open matted was gaan filmen met The Shining (1980). A Clockwork Orange en Barry Lyndon ben ik nog nooit open matted tegengekomen (wel pan & scan (tv) en letterboxed (oude dvd))

[BrianB]

Barry Lyndon en A Clockwork Orange zijn inderdaad hard matted opgenomen, volgens mij. Ik heb ze (ook op televisie) nooit anders gezien. Voor Lolita geldt hetzelfde principe als bij Dr. Strangelove. Verschillende scenes hebben verschillende beeldformaten (de ene scene is wel hard matted opgenomen, de andere open matted). Bij de eerste versie van Dr. Strangelove lieten ze dat zo, maar bij de Special Edition (en de dvd van Lolita) staan ze er compleet in 1.66:1 op.