Knife in the Water – Roman Polanski (1962)
Polanski’s ‘Knife in the Water’ is waarschijnlijk één van de meest briljante debuten uit de filmgeschiedenis. In negentig minuten onvergetelijke cinema passeren Polanski’s auteurselementen nagenoeg allemaal de revue: zijn interesse voor absurde personages en relaties, de psychologische spanning en de psychologische strijd tussen personages, het meesterlijk creëren van een ongemakkelijke sfeer, het hanteren van fabelachtige shots en composities (een zeilboot werd nooit zo verbluffend mooi in beeld gebracht). Zelden werd er met zo weinig middelen een beklemmend gevoel van onbehagen opgeroepen. Deze film een voorteken van Polanski’s grote talent noemen zou een grove belediging zijn, want ‘Knife in the Water’ behoort tot het beste uit zijn oeuvre en was voor mij één van de aangenaamste verrassingen van 2006. Ik had Polanski al heel hoog zitten, nu is hij helemaal uitgegroeid tot één van mijn helden. Briljant en een persoonlijke favoriet.
9/10
Che? – Roman Polanski (1972)
Natuurlijk moet Polanski’s ‘Che?’ in zijn tijdsgeest worden geplaatst. De film is een duidelijke ‘Jaren ‘70’- rebellie tegen het Klassieke Hollywoodsysteem: geen logica, geen causaliteit, geen waardige personages, … Toch heb ik me bij deze Polanski mateloos lopen ergeren. Constant had ik het gevoel door Polanski eindeloos aan het lijntje gehouden te worden. Het einde van de film bleek dit gevoel inderdaad te bevestigen. Het kijken naar ‘Che?’ is een nutteloze bezigheid, en aangezien dat precies Polanski’s opzet was, is hij daar dus duidelijk in geslaagd. Vrolijk werd ik er echter niet van, en Polanski’s ‘Cul-de-sac’ vond ik als absurdistisch en ‘rebellerend’ werkje dan ook veel geslaagder op alle niveaus. Ondanks de absurditeit wist die film mijn aandacht elke seconde vast te houden, kende die film leuke personages en dito vertolkingen en bevatte die film wel Polanski’s enorme visuele talent, die in ‘Che?’ helaas ver te zoeken is. ‘Che’ is een blijft daarentegen ook wel een Polanski en dus de film bevat wel een aantal amusante en originele (voornamelijk seks)scènes, gesteund door een Marcello Mastroianni die goed op dreef is. Toch liet deze Polanski mij uiteindelijk behoorlijk teleurgesteld achter. Een interessant tijdsbeeld, maar voor de rest behoorlijk teleurstellend.
5/10
Tess – Roman Polanski (1979)
Na het teleurstellende ‘Che?’ vormde het kijken naar ‘Tess’ weer een waar genot. In één van Polanski’s meest persoonlijke films, opgedragen aan zijn vermoorde echtgenote Sharon Tate, haalt de meester al zijn talent uit de kast om een ontroerend stukje cinema af te leveren. Dit mooie en oprechte liefdesverhaal komt, zoals meerdere Polanski’s, vrij traag op gang, maar narmate de tijd vordert, blijkt hoe knap Polanski ook deze film weer heeft opgebouwd. Het acteerwerk is over de gehele lijn goed, al weet de bloedmooie Nastassja Kinski met name op de dramatische momenten niet altijd te overtuigen. Visueel is ‘Tess’ erg indrukwekkend en weet de film een mooi tijdsbeeld te scheppen. De prachtige finale in Stonehenge vormt één van de mooiste en meest ontroerende momenten in Polanski’s gehele oeuvre. De scène illustreert perfect Polanski’s persoonlijke rouwproces bij het verwerken van zijn verlies. Dat alles maakt ‘Tess’ tot één van de beste films in Polanski’s oeuvre.
9/10
Bitter Moon – Roman Polanski (1992)
Nee, ‘Bitter Moon’ behoort zeker niet tot het beste werk uit Polanski’s oeuvre. Daarvoor is de film te conventioneel en visueel beperkt voor een cineast van het kaliber Polanski. Toch heb ik ‘Bitter Moon’ hoog zitten. Keer op keer geniet ik weer van de bizarre personages, hun al even bizarre relaties en situaties, Polanski’s ode aan Parijs en natuurlijk de heerlijke absurde seksscènes, met de scène waarin het hondje Peter Coyote ‘te hulp springt’ als komisch hoogtepunt. De film kreeg het verwijt te melodramatisch te zijn en teveel overacting te bevatten. Volgens mij is deze kritiek niet helemaal terecht, omdat de film hier duidelijk zelfbewust op aanstuurt. Het stelt Polanski in staat om een idyllische romance om te toveren tot een deprimerend verhaal waarin het slechtste in de mens uiteindelijk toch weer komt boven drijven. Die donkere kant maakt ook van ‘Bitter Moon’ weer een typische Polanski. Peter Coyote staat opvallend sterk te acteren, Emmanuelle Seigner is een dodelijk mooie ‘femme fatale’ en Hugh Grant is uitstekend gecast als houterige Britse sul. Niet Polanski’s beste film, wel een uitstekende film waar ik keer op keer met volle teugen en volle afgunst van geniet.
8/10