Bij de eerste praktijktests bleek echter dat sommige HDR-tv’s videobeelden van een Ultra HD Blu-ray veel te donker weergeven en met weinig details. Ook uit reacties van lezers en forumdiscussies komt een ontevredenheid van kijkers over de HDR-weergave naar boven.
De twijfel nam de afgelopen weken nog verder toe door Dolby’s HDR-formaat Dolby Vision. Dat moet bij elke gecertificeerde televisie het optimum aan beeldkwaliteit eruit halen. Dit in tegenstelling tot het bij het tot nu toe voor UHD-Blurays en online streamingdiensten gebruikelijke HDR10. Het aanbod aan geschikte tv’s en mediaspelers is echter nog heel klein. Als je vandaag een apparaat koopt, kun je het morgen niet zomaar voor Dolby Vision gebruiken.
Functieanalyse
Hoe helder moet HDR zijn? Tests met de genoemde hooglichten hebben laten zien dat displays een maximale helderheid van minstens 10.000 nits moet hebben om ervoor te zorgen dat meer dan 90 procent van de kijkers tevreden is met de weergave. HDR-schermen hebben een grotere kleurruimte nodig voor een streeploze weergave van de fijn getekende kleur- en grijsverlopen bij dat grote bereik van helderheid en kleur.
Dolby Labs is sinds de overname van BrightSide Technologies in 2007 al bezig met de vraag hoeveel bits er nodig zijn voor HDR. De bij SDR gebruikte gammacurve is in ieder geval nauwelijks geschikt. Om in plaats van 100 dan 10.000 nits te kunnen gaan gebruiken zou je in plaats van 8 maar liefst 14 of 15 bits nodig hebben.
Met de komst van het 4K-tijdperk wilden de fabrikanten dat bereik dan ook herzien. Er is geen technische reden om HDR te beperken tot video’s in ultrahoge resolutie en 4K-televisies. Een verhoogd contrast zou ook ten goede komen aan Full HD-video’s. Dat de industrie HDR alleen in combinatie met 4K-modellen en UHD-video’s aanbiedt, is puur te wijten aan marketing.
Conclusie
Als je een UHD-televisie met HDR-mogelijkheden en Ultra HD Blu-rays wilt, maar daar niet te veel voor wilt betalen, kun je er momenteel niet zeker van zijn dat je ook echt de beste beeldkwaliteit krijgt. In sommige gevallen zien gewone Blu-ray-versies er beter uit. Het is te hopen dat de huidige testresultaten bij het weergeven van HDR10-video’s op een HDR-televisie die de 1000 nits niet haalt terug te voeren zijn op fouten bij de mastering – en dat dat in de toekomst anders zal zijn. Met de kennis van nu lijkt dat echter niet waarschijnlijk.
Voor een definitief oordeel over Dolby Vision is het momenteel nog te vroeg. Vooralsnog ontbreekt het namelijk aan voldoende beschikbaar testmateriaal. De door Dolby naar voren gebrachte pluspunten kunnen echter zeker wel bevestigd worden – de eerste demosessies waren redelijk overtuigend.
Mocht Dolby Vision of een ander HDR-formaat met dynamische metadata doorstoten ten koste van HDR10, dan zal de huidige hardware grotendeels niet meer gebruikt kunnen worden.
Praktijktest
Volgens onze ervaringen werkt tonemapping bij HDR10 niet altijd prettig. Panasonics 50″-model TX-50DXW784 uit de huidige generatie heeft bijvoorbeeld een maximale helderheid van 480 nits en een maximaal contrast van ongeveer 2500:1. Daarmee mag hij geen Premiumlogo hebben. Bij onze test met het afspelen van de HDR10-film Chappie vanaf Ultra HD Blu-ray verzopen de donkere tinten op die televisie in het zwart.
Op een UHD-televisie van de laatste generatie ‘met HDR-ondersteuning’ kwam een scène uit Life of Pi met een blauwe hemel en zonneschijn op zee bij normaal ingestelde helderheid zelfs over alsof het al aan het schemeren was. Bij Chappie verdwenen details compleet in het donker.
Bij veel tv’s kun je de helderheidsinstellingen wel aanpassen, maar dan worden sommige scènes vaak melkachtig en flets. Of ze raken juist overbelicht op een aantal plekken. Bovendien zorgen de juiste instellingen voor een HDR-film bij andere films juist voor een volledig verwrongen beeld.
Bij de topmodellen met Ultra-HD-logo en een bijbehorende hogere maximale helderheid traden de genoemde problemen met de recente films bij onze test niet op. De filmstudio’s zijn niet verplicht om zich aan de topwaarde van 1000 nits te houden. Ze kunnen er bijvoorbeeld onder blijven, zodat het HDR10-algoritme de helderheidswaarde moet aanpassen. Dat kan dan weer voor een slechter beeld zorgen.