Roger Waters – The Wall – Live in Berlin 1990

Direct na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland opgedeeld in twee aparte landen. Berlijn, de toenmalige hoofdstad gelegen in het Oost-Duitse gedeelte werd eveneens opgedeeld in een communistisch en een democratisch deel. Naarmate de tijd verstreek en de Koude Oorlog steeds dreigender werd vluchtten de inwoners in grote getale van het communistische gedeelte naar het democratische deel van Berlijn. De Russen panikeerden en wilden deze ongebreidelde vlucht van de inwoners voorkomen en begonnen op 13 augustus 1961 met het bouwen van een scheidslijn die de stad Berlijn fysiek zou opdelen in een oostelijk en westelijk deel. De "Muur" werd in oktober van datzelfde jaar opgeleverd en werd streng bewaakt door de Russen die zonder enige aarzeling de mensen neerschoten die over de opgetrokken hindernis probeerden te vluchten. In 1985 werd onder invloed van Gorbatsjov en zijn Perestrojka politiek een begin gemaakt aan de democratisering van Rusland. De cultuuromslag zorgde ervoor dat op 9 november 1989 de Muur werd geopend en de twee Duitslanden op het punt stonden om weer herenigd te worden. De inwoners van Berlijn konden zich vanaf dat moment vrijelijk en zonder enige beperkingen door de gehele stad begeven. De gehate muur, die complete gezinnen jarenlang gescheiden hield, werd op emotionele wijze door de Duitsers afgebroken.

Nog geen jaar later werd de sloop van de Muur gevierd met een weergaloos muziekconcert op de Potzdammer Platz dat voor menigeen, en voor de Duitsers in het bijzonder, symbolisch het einde betekende van een jarenlang sluimerend trauma. Verantwoordelijk voor de muzikale uitvoering van het concert was één van de oprichters van de Engelse psychedelische rock band Pink Floyd: Roger Waters. Het spraakmakende concert werd bijgewoond door een menigte van rond de 350.000 mensen die volledig uit hun dak gingen. Het concert werd in 50 landen live op televisie uitgezonden en werd integraal in de daarop volgende week nog eens uitgezonden in 50 andere landen. Een miljoenenpubliek was getuige hoe Roger Waters, samen met een aantal door hem uitgenodigde gerenommeerde popmuzikanten en zijn vaste begeleidingsband The Bleeding Heart Band, één van de grootste, ooit gehouden openlucht concerten, ten gehore bracht van het door hem geschreven "The Wall".

Met de songteksten schreef Waters zijn frustraties van zich af die hij opdeed tijdens de "Animals" tour met Pink Floyd in 1977. Zijn persoonlijke levenservaringen, gevoelens en emoties wist hij in een, wat later is gebleken, uiterst succesvol muziekstuk samen te vatten dat eind 1979 werd uitgebracht door Pink Floyd. In 1982 verfilmde Alan Parker het verhaal van Roger Waters' The Wall met Bob Geldof in de rol van Pink. Van de concertregistratie van het optreden op 21 juli 1990 van Waters in Berlijn werd ook een CD uitgebracht. Daarnaast werd het concert in een 'revisited' editie op VHS uitgebracht. Eindelijk is het concert nu, na lang er op gewacht te hebben, op DVD uitgebracht met een volledig nieuwe geremasterde 5.1 mix. De tracklisting is als volgt met daarachter tussen haakjes wie het gastoptreden voor zijn/haar rekening nam:

1. In The Flesh (Scorpions)
2. The Thin Ice (Ute Lemper)
3. Another Brick In The Wall – Part 1
4. The Happiest Days Of Our Lives
5. Another Brick In The Wall – Part II (Cyndi Lauper)
6. Mother (Sinead O' Connor)
7. Goodbye Blue Sky (Joni Mitchell / James Galway)
8. Empty Spaces (Bryan Adams)
9. Young Lust (Bryan Adams)
10. Oh My God – What a Fabulous Room (Jerry Hall)
11. One Of My Turns
12. Dont Leave Me Now
13. Another Brick In The Wall – Part III
14. Goodbye Cruel World
15. Hey You (Paul Carrack)
16. Is There Anybody Out There? (The Rundfunk Orchestra & Choir)
17. Nobody Home
18. Vera (The Rundfunk Orchestra & Choir)
19. Bring The Boys Back Home (The Rundfunk Orchestra & Choir / The Military Orchestra Of The Soviet Army)
20. Comfortably Numb (Van Morrison, The Bleeding Heart Band)
21. In The Flesh (Scorpions / The Bleeding Heart Band)
22. Run Like Hell (The Bleeding Heart Band)
23. Waiting For The Worms & Stop (The Rundfunk Orchestra & Choir / The Military Orchestra Of The Soviet Army, The Band)
24. The Trial (Tim Curry / Thomas Dolby / Ute Lemper / Marianne Faithful / Albert Finney / The Rundfunk Orchestra & Choir)
25. Encore: The Tide Is Turning (The Company)

Roger Waters wilde na zijn vertrek uit Pink Floyd nogmaals een groots solo-optreden doen van zijn The Wall. Buitengewone lokaties als de Sahara en Monument Valley in Amerika kwamen in aanmerking maar toen duidelijk werd dat de Berlijnse Muur zou gaan vallen werd alles op alles gezet om op die plek het optreden te houden. Niet dat de muziek van The Wall verband hield met de politieke achtergrond in Duitsland, maar de symboliek zou er niet minder om zijn. Het concert werd ondanks een aantal problemen van technische aard een fantastische happening waar de toeschouwers ogen tekort kwamen. Aan het begin van het concert viel de stroomvoorziening van het podium tot overmaat van ramp tot tweemaal toe uit. De beelden van het revisited concert zijn achteraf opgevuld met opnames van de repetitieavond daarvoor en van extra opnames die na het concert werden geschoten. Deze beelden zijn naadloos in het geheel gemonteerd.
Op het podium zie je dat vanaf de aanvang van het concert een imposante piepschuimen muur van 300 meter breed en 20 meter hoog gebouwd wordt waarop over de gehele breedte de bekende animaties van animator Gerald Scarfe, die al in de filmversie van The Wall te zien waren, worden geprojecteerd. Nadat het nummer Goodbye Cruel World is gespeeld is de muur volledig 'dichtgemetseld' en wordt er vervolgens met nummers als Comfortably Numb en Run Like Hell naar de climax van het concert gewerkt: The Trial. De mensenmassa ontploft als aan het einde de muur in elkaar stort en de scheidslijn tussen oost en west definitief tot het verleden behoort. De toegift van alle muzikanten met, wat mij betreft één van de mooiste nummers van Roger Waters, The Tide Is Turning (met een kleine tekstwijziging t.o.v. het origineel van Radio KAOS) sluit een memorabel en muzikaal fantastisch spektakel af.

Beeldkwaliteit

Het beeld van het concert is vastgelegd in de beeldverhouding 4:3. De kwaliteit van het getoonde beeld is wisselend. De close-ups zijn doorgaans scherp met voldoende detaillering terwijl de opnames van relatief grotere afstand een softer beeld laten zien met minder detail. In enkele fragmenten is sprake van een lichte niet hinderlijke toepassing van edge-enhancement. Het contrast is prima met een goed schaduwdetail. De kleuren worden natuurgetrouw weergegeven. In de donkere beelden is hier en daar een lichte beeldruis waar te nemen. Aliasing artefacten ontbreken in het geheel. De compressie van het beeld is ondanks de vele moeilijke momenten met de rode podiumbelichting en de vele rookeffecten bevredigend en beïnvloedt het kijkplezier niet of nauwelijks. De laagwisseling van deze DVD-9 is prima aangebracht op de overgang van track 14 naar 15, precies op het moment dat de pauze in het concert aanbreekt en het beeld naar zwart gaat. Een ondertiteling van de songteksten is helaas niet aangebracht.

Geluidskwaliteit

Het geluid is door Nick Griffiths, sinds de tachtiger jaren al samenwerkend met Roger Waters, in de bekende Abbey Road Studios in Londen geremasterd naar een prachtige surround-mix die is vastgelegd middels een Dolby Digital 5.1 track (448 kb/s). Duidelijk is te horen dat vakmensen aan de mix hebben gewerkt want het voortgebrachte geluid heeft voor een concertregistratie een heerlijk bombastisch karakter met veel dynamiek en richting die in het geheel niet ‘vermoeiend’ is om naar te luisteren. Het volledige frequentiespectrum dat de muziek produceert komt prachtig via alle kanalen duidelijk tot uiting. De hoge tonen worden transparant en helder weergegeven terwijl het middengebied zacht en warm klinkt. De lage tonen worden strak en niet overheersend, met een milde aansturing van de subwoofer, voornamelijk via de front luidsprekers weergegeven. Omdat de centerluidspreker vrijwel alleen wordt gebruikt voor de weergave van afzonderlijke muziekinstrumenten en effecten ontstaat er een breed en diep stereobeeld aan de voorzijde. De zang is niet of nauwelijks in het centerkanaal gemixt maar wordt duidelijk en helder via het linker en rechter frontkanaal in het midden ten gehore gebracht. De surrounds worden prima gebruikt om het ruimtelijke effect van de muziek te benadrukken. De muziek is subtiel in split-surround naar de achterkanalen gemixt en wordt met bepaalde instrumenten, zang en effecten agressief benadrukt. Naast de surroundmix is er ook een Dolby Digital 2.0 stereo track (256 kb/s) aanwezig. Persoonlijk geniet mijn voorkeur de Dolby Digital 5.1 mix t.o.v. de stereo track ondanks dat deze ook goed in het gehoor ligt.

Extra's

Via het fraai geanimeerde menu (16x9), met ondersteuning van diverse muziekfragmenten uit het concert in Dolby Digital 5.1 formaat, kunnen de op de DVD aangebrachte benaderd worden.:

Documentaire: Behind The Wall (29 minuten)
Na een korte inleiding over het ontstaan van ‘De Muur’, waarin we horen hoe eerst de Potzdammer Platz vrijgemaakt moest worden van de aanwezige landmijnen voordat ook maar met de opbouw van de set begonnen kon worden, vertellen o.a. Roger Waters, Gerald Scarfe (animator), Jonathan Park (set designer) en Tony Hollingsworth (producer) over het tot standkomen van het concert. Centraal daarin staan de animaties van Gerald Scarfe die op de muur werden geprojecteerd, de casting van de muzikanten en de problemen die werden ondervonden m.b.t. de stroomuitval.
De documentaire is in het Engels en kan met diverse optionele ondertitels bekeken worden. Een Nederlandse ondertiteling is niet aanwezig.

Unseen Footage (7 minuten)
In deze extra zien we filmmateriaal dat werd geschoten t.b.v. de televisieuitzending maar nooit werd gebruikt. Tevens zien we een B-roll van de opnames.

Animations (5 minuten)
Hier zien we een gedeelte van de animaties van Gerald Scarfe zoals die op de piepschuimen muur werden geprojecteerd.

Stills Gallery
Een verzameling van stills die betrekking hebben op de bouwtekeningen van de set, de tekeningen van de gigantische opblaasbare poppen en de tekeningen van een aantal projecties op de muur.

Inlay (12 paginas)
Een informatief boekwerkje met een aantal concertfoto’s en waarin de tracklisting is opgenomen en welke muzikanten acte de présence gaven. Daarnaast is een (Engelse) tekst van uitvoerend producent Tony Hollingsworth opgenomen waarin hij o.a. terugblikt op de voorbereidingen van het concert.

De vele liefhebbers van The Wall – Live In Berlin 1990 kunnen met deze langverwachte DVD hun hart ophalen. De combinatie van de beelden met de prima uitgebalanceerde surroundmix van Roger Waters' muziek is een visueel spektakel van de eerste orde. De DVD scoort met name op het gebied van het geluid en in mindere mate op de kwaliteit van het beeld. Een mooie verzorgde DVD met een informatieve documentaire waardoor deze release een absolute must have is voor elke rechtgeaarde Pink Floyd / Roger Waters fan.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Eigen Collectie.

Lees meer

• Vorige: Adam's Rib (DVD)
• Volgende: Queen – Live At Wembley Stadium (DVD)