Flags of Our Fathers/Letters From Iwo Jima (CCE)

Flags of Our Fathers
De oorlog in de Stille Oceaan is nog steeds gaande. De Amerikaanse troepen landen op het eiland Iwo Jima, wat in Japanse handen is. De strijd is hevig en er zijn veel verliezen bij de Amerikanen. Toch wordt al vrij snel een strategische berg ingenomen, waarop een Amerikaanse vlag wordt geplant. Hiervan verschijnt een foto in de krant. Deze foto en drie van de soldaten die de vlag hebben geplaatst worden een wapen van de Amerikaanse propagandamachine. Het geld voor de oorlog is op. Als er niet snel geld ingezameld wordt is de oorlog verloren. De drie soldaten worden als helden op tour door Amerika gestuurd om geld in te zamelen. De drie beschouwen zich echter niet als helden en deze opdracht wordt hen al snel te veel. Een weg terug is er echter niet. Op Iwo Jima wordt nog steeds gevochten en een einde aan de strijd is nog niet in zicht.

Letters From Iwo Jima
Generaal Kuribayashi (Ken Watanabe) is de bevelhebber van de Japanse troepen op het eiland Iwo Jima. Het is zijn taak het eiland met man en macht te verdedigen tegen een Amerikaanse invasie. Kuribayashi is een kundig strijdheer, die de kneepjes van het vak heeft geleerd tijdens zijn opleiding in Amerika. Hij kent de manier van denken van de Amerikanen en probeert zich in hun situatie te verplaatsen en zijn verdediging daar op aan te passen. In plaats van zich in te graven op het strand verbergen de Japanse troepen zich in kilometers lange grotten. De Amerikaanse invasie is onvermijdelijk en Kuribayashi moet alle zeilen bijzetten om weerstand te kunnen blijven bieden. Het materiaal is slecht en er is nauwelijks voldoende voedsel. Overgeven aan de vijand is niet aan de orde. Het is overwinnen of sterven!

De foto, die journalist Joe Rosenthal van het hijsen van de Amerikaanse vlag op het eiland Iwo Jima maakte, is wereldberoemd. Bijna iedereen heeft deze foto wel eens een keer gezien, zonder misschien te weten wat er de achtergrond van is. Regisseur Clint Eastwood was geïntrigeerd door deze foto en besloot om de achtergronden van deze gebeurtenis vast te leggen in een film: Flags of Our Fathers. Een film over de helden van Iwo Jima. Maar achter de schermen blijkt er veel meer aan de hand te zijn geweest. James Bradley, zoon van één van de vlaggenhijsers, John Bradley, schreef een boek over de gebeurtenissen. Eastwood gebruikte dit boek als leidraad voor zijn film. In plaats van een heroïsch epos over de strijd op het eiland werd het een antioorlogsfilm, waarbij leugens en bedrog een belangrijk deel van het verhaal vormen. De strijd is belangrijk, maar zonder geld valt er geen strijd te voeren. En om geld binnen te halen is het niet erg als de waarheid een beetje verdraaid wordt. Dat Eastwood hier anders over denkt maakt de film wel duidelijk. Drie van de overlevenden die de vlag op Iwo Jima hebben geplant worden gevolgd tijdens hun tournee door de Verenigde Staten om geld voor de oorlogmachine binnen te halen. Wat de soldaten zelf voelen of denken is niet belangrijk. De strijd moet voort en daarvoor is geld nodig. Hoe dat geld er komt is niet belangrijk, als het er maar komt. Niet alle drie zijn even blij met hun rol als fundraiser en de uitwerking van deze tournee is voor iedereen anders. Ondertussen gaat de strijd op Iwo Jima onverminderd door. In de film worden beide verhaal- en tijdslijnen dwars door elkaar heen gemonteerd. Eastwood speelt ook met de montage en brengt de kijker zo soms in verwarring. In welk deel van het verhaal of in welke tijdslijn zitten we nu? Het lastige bij dit soort films is ook dat veel karakters op elkaar lijken. Allemaal dezelfde uniformen en kortgeknipte haren. Dan is het soms lastig om de mensen uit elkaar te houden. Wie is nu ook alweer wie en wat is zijn rol nou precies? Daarom is het bij deze film de noodzaak om de aandacht erbij te houden.

Tijdens zijn voorbereidingen voor Flags of Our Fathers stuitte Eastwood ook op informatie over de Japanse zijde van de strijd. De Japanse generaal Kuribayashi had zijn memoires opgeschreven in het boek Picture Letters from Commander in Chief. Eastwood kon deze informatie niet gebruiken voor Flags of Our Fathers, maar wilde hier wel een eigen film aan wijden, wat Letters From Iwo Jima is geworden (de film heette oorspronkelijk overigens Red Sun, Black Sand). Hierin wordt de Japanse kijk op de strijd om het eiland weergegeven. De Japanners waren de verdedigers en zijn in deze film de helden, waarbij de Amerikanen de “schurken” zijn. De film is volledig opgenomen in het Japans, wat oorspronkelijk tot een hoop kritiek leidde bij de Amerikaanse studiobonzen. Maar Eastwood hield voet bij stuk en juist door de Japanse taal doet de film erg authentiek aan. Met een werkelijk prachtige rol van Ken Watanabe als generaal Kuribayashi weet Eastwood binnen no-time de sympathie voor de Japanners te kweken. Clint Eastwood gaat bij deze film veel meer in op de persoonlijke gedachtes van de betrokkenen. Daardoor heeft de film iets meer diepgang dan Flags of Our Fathers. Clint Eastwood weet treffend het verschil tussen beide naties weer te geven. Japanners hebben eer en trots. Ze zijn niet bang voor de dood. Sterven voor het vaderland is een heldendaad, jezelf overgeven is een laffe streek. Letters From Iwo Jima geeft daarmee een andere kijk op de Japanse mentaliteit en beleving van de oorlog dan dat we in andere films gewend waren. Het zijn ook mensen die, net als anderen, bang zijn, gevoelens hebben en aan het thuisfront denken. Dat maakt een film als deze vrij uniek.

Beide films hebben een rauwe en dynamische manier van filmen. Het is geen mooi-filmerij, maar Eastwood wilde de rauwe werkelijkheid zo natuurgetrouw weergeven. Daar is hij redelijk goed in geslaagd. Zowel Flags of Our Fathers als Letters From Iwo Jima zijn prima films. Inhoudelijk is Letters From Iwo Jima een stuk interessanter, omdat daar de persoonlijke motieven van de Japanse soldaten en officieren beter worden uitgewerkt. Daardoor raak je als kijker meer betrokken bij hun strijd. Flags of Our Fathers is wat afstandelijker en zit gecompliceerder in elkaar. Daardoor is die film iets moeilijker te volgen. Een tweede keer kijken werkt wat dat betreft verhelderend. Eén cijfer geven voor twee films tegelijkertijd is lastig. Daarom hier een uitsplitsing van beide: Flags of Our Fathers een 8 en Letters From Iwo Jima een 9.

Beeldkwaliteit

Beide films hebben een anamorf beeldformaat van 2.40:1. Ze zijn vrij van beschadigingen of vuil en zien er prima uit. Voor opnames is zowel 35mm film als HDV materiaal gebruikt. Het contrast is bij beide films vrij hoog – veel scènes spelen zich ook ’s nachts en/of in grotten af - maar toch blijft de detaillering goed van niveau. Het zwartniveau is uitstekend en de scherpte is goed, hoewel bij het bij Flags of Our Fathers soms wordt ingedamd door de licht aanwezige filmgrain. De kleuren zijn onderkoeld en in sommige gevallen (bij Letters From Iwo Jima) bijna helemaal afwezig. De gevechtscènes hebben een hard en rauw uiterlijk, wat uitermate sfeerverhogend is. De DVD’s zijn van het type 9, maar de laagwisselingen vallen nauwelijks op. Beide films zijn onderverdeeld in ruim voldoende hoofdstukken (21 en 33), die ook via het menu zijn te kiezen. De optionele ondertiteling is uitstekend leesbaar en staat op de juiste hoogte in beeld.

Geluidskwaliteit

Het geluid op de DVD’s zijn in beide gevallen een Dolby Digital 5.1 (348 kb/s) geluidstrack. Bij Flags of Our Fathers in het Engels en bij Letters From Iwo Jima in het Japans (waar Engels als alternatieve taal ook mogelijk is). Beide films klinken voortreffelijk. Er wordt tijdens de gevechtsscènes rijkelijk gebruik gemaakt van alle beschikbare kanalen. De surroundkanalen staan wel een ietsje zacht in de mix. Maar er is sprake van een uitstekende spreiding in het geluid, waar tijdens al het geweld de dialogen prima verstaanbaar blijven. Het geluidsbeeld is rijkelijk gevuld met effecten en atmosferen en alles is tot in de kleinste details uitgewerkt. Kogels vliegen je aan alle kanten om de oren. Het LFE kanaal wordt tijdens de heftige scènes regelmatig aangesproken en bevat een mooi en gedoseerd laag. Beide films kunnen wat betreft geluid als demonstratiemateriaal dienen.

Extra's

De DVD’s bevatten statische menuschermen in 1.78:1 anamorf beeldformaat met een muziekfragment als achtergrondgeluid. De submenu’s bevatten geen geluid. De extra’s van deze box zijn verdeeld over drie DVD’s. Beide films staan ieder op een aparte disc en deze mooie digipack (stackbox) met slipcase bevat nog een derde bonusdisc met uitsluitend extra’s.

Flags of Our Fathers

Bioscooptrailers (4 min)
De DVD start op met twee trailers. Eén van Letters From Iwo Jima (2.40:1 niet anamorf) en één van The Prestige (2.35:1 anamorf). Het geluid is DD 2.0. Geen van beide heeft Nederlandse ondertiteling. De trailers zijn later niet meer via het menu te selecteren.

Letters From Iwo Jima

The Making of Letters From Iwo Jima (21 min)
Een mooie en verzorgde making of van de film die veel achtergrondinformatie geeft. De documentaire, die de titel Red Sun, Black Sand heeft, bestaat voornamelijk uit interviews, scènes uit de film en setopnames, waarin we regisseur Clint Eastwood aan het werk zien. Het eerste deel gaat over de totstandkoming van het script. Dit is oorspronkelijk in het Engels geschreven en later vertaald in het Japans. Het tweede deel gaat over de art-direction en het laatste deel over hoe Clint Eastwood de film heeft benaderd en uiteindelijk heeft geregisseerd.
De documentaire bestaat uit een allegaartje aan beeldformaten; het bevat zowel 1.33:1, 1.78:1 als 2.40:1 beeldformaat. Het geheel is anamorf (waarbij er bij het 1.33:1 materiaal zwarte balken aan de zijkant zichtbaar zijn). Het geluid is Dolby Digital 2.0.

Bioscooptrailer (2 min)
De bioscooptrailer van de film (dezelfde als die op de eerste disc staat). Het beeldformaat is 2.40:1 niet anamorf en het geluid is DD 2.0. Ondanks dat de Nederlandse ondertiteling is te kiezen, wordt deze niet getoond.

Bonusdisc
Alle extra’s op deze disc zijn in 1.78:1 anamorf beeldformaat en Dolby Digital 2.0 geluid. Ook zijn alle items voorzien van Nederlandse ondertiteling.

Introductie door Clint Eastwood (5 min)
Clint Eastwood reflecteert op de situatie in de Tweede Wereldoorlog tijdens de gevechten op Iwo Jima en op wat een bezoek van hem aan Iwo Jima voor emoties heeft losgemaakt. Vooral het respect voor de oorlogsmonumenten op het eiland deden hem goed.

Woorden op schrift (17 min)
John Bradley was een van de soldaten die de Amerikaanse vlag hees op Iwo Jima. Zijn zoon, James, ontdekte na het overlijden van John dozen vol herinneringen van zijn vader aan Iwo Jima. James raakte gefascineerd door dit alles. Zijn vader heeft nooit iets over de oorlog verteld, maar James wilde de verhalen wel weten. Daarom zocht hij contact met families van de overige soldaten en schreef hier een boek over. Dit boek werd de leidraad voor het script van Flags of Our Fathers.

Zes moedige mannen (20 min)
De Amerikaanse vlag op de berg van Iwo Jima werd gehesen door zes jonge mannen. In de film worden deze rollen vertolkt door zes acteurs, die in deze documentaire door middel van interviews hun relaas geven over de invulling van hun rol. Ze hebben zich goed ingelezen om zo een voor zichzelf zo duidelijk mogelijk beeld te creëren van het karakter dat ze moesten spelen. Ook Clint Eastwood komt af en toe aan het woord. De interviews worden afgewisseld met setbeelden en fragmenten uit de film.

De creatie van een epische film (30 min)
Een making of van de film. Het begint met het verhaal van producer Robert Lorenz waarin hij vertelt dat Steven Spielberg de regisseursstoel van de film aan Clint Eastwood aanbood. Meerdere leden van de cast en crew vertellen over hun deel van het proces van filmmaken, waaronder cameraman Tom Stern, editor Joel Cox, kledingontwerpster Deborah Hopper, de hoofdrolspelers en Clint Eastwood zelf. Een belangrijk punt waar Eastwood naar zoekt is het ‘eerste moment’. Als het in de eerste drie, vier takes niet wil lukken, lukt het ook niet in twintig takes. Tussendoor zijn veel setbeelden en fragmenten uit de film te zien .

Het hijsen van de vlag (3½ min)
Het hijsen van de vlag is een belangrijk moment in de film. Clint Eastwood wilde een zo natuurgetrouw mogelijke weergave geven van de gebeurtenissen, dus moest de scène heel nauwkeurig worden opgenomen. Ten tijde van de opnames wist Eastwood ook nog niet of hij wel of niet origineel beeldmateriaal van het hijsen van de vlag zou gebruiken. Ook de acteurs vonden deze scène heel bijzonder om te doen.

Visual effects (15 min)
Michael Owens was verantwoordelijk voor de special effects in Flags of Our Fathers. De film zit boordevol special effects, dus er was een hoop werk te verrichten. Bijna alles werd op locatie gefilmd, wat het voor special effects mensen niet makkelijker maakt, zeker niet als regisseur Clint Eastwood op de laatste momenten nog wijzigingen aanbrengt in het filmplan. Veel van het beeld wordt uiteindelijk via de computer toegevoegd. Alles wordt heel erg duidelijk uitgelegd in deze boeiende documentaire.

Een blik in het verleden (9½ min)
Archiefmateriaal over de Amerikaanse strijd op Iwo Jima. De filmbeelden zijn opvallend allemaal in kleur. Er is een stuk uit een interview met een betrokkene te horen, die verteld over het moment dat hij de Amerikaanse vlag op Iwo Jima ziet wapperen. Ook zijn er beelden van het hijsen van de vlag, samen met enkele foto’s van datzelfde moment. Als afsluiting een korte newsreel van de drie mannen die mede de originele vlag hebben gehesen en nu op tournee door Amerika gaan.

Bioscooptrailer (2 min)
De originele bioscooptrailer van de film. Het is in 2.39:1 anamorf beeldformaat, maar bevat geen Nederlandse ondertiteling.

In Flags of Our Fathers en Letters From Iwo Jima zien we beide kanten van de strijd op het eiland Iwo Jima tijdens de Tweede Wereldoorlog. In Flags of Our Fathers zien we de Amerikaanse kant, waarbij patriottisme hoogtij voert. Er moet geld ingezameld worden om de strijd voort te kunnen zetten en een foto van het hijsen van een Amerikaanse vlag op Iwo Jima is hiervan het middelpunt. In Letters From Iwo Jima zien we de Japanse kant, waarbij een uitstekende Japanse generaal zijn verdedigingsplan maakt voor de te verwachte invasie van de Amerikanen. Als duidelijk wordt dat de strijd niet gewonnen kan worden lijkt overgeven de meest logische oplossing. Maar overgave komt in de gedachten van een Japanse soldaat niet voor.
Flags of Our Fathers en Letters From Iwo Jima zijn twee erg goede oorlogsfilms, die beide een andere kant van eenzelfde strijd laten zien. Een lichte voorkeur gaat uit naar Letters From Iwo Jima, omdat deze net iets persoonlijker en dichterbij is dan Flags of Our Fathers.
Qua beeld en geluid valt er weinig op deze films aan te merken. Vooral het geluid is bijzonder mooi gedetailleerd en kan zeker als demonstratiemateriaal dienen. Deze 3DVD-box, die de naam Complete Collector’s Edtion heeft meegekregen, zit boordevol extra’s, maar helaas gaat de hele bonusdisc over Flags of Our Fathers. Letters From Iwo Jima komt er met slechts een making of en een trailer maar bekaaid af. Op dit moment zijn beide films nog niet los verkrijgbaar, maar aangezien ze beiden aan te bevelen zijn, is deze DVD box een uitstekende mogelijkheid om ze in huis te halen.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Warner Home Video.

Lees meer

• Vorige: High School Musical – Remix (DVD)
• Volgende: When the Levees Broke: A Requiem in Four Parts (DVD)