Sleeping Beauty / Doornroosje

In het koninkrijk van koning Stefan is een klein prinsesje, Aurora genaamd, geboren. Stefan en koning Hugo, uit het naburige rijk, hopen op een huwelijk tussen prins Filip, de zoon van Hugo, en Aurora. De drie goede feeën Flora, Fauna en Mooiweertje geven Aurora schoonheid en talent voor muziek. Als ze de derde wens willen uitspreken komt de duivelse tovenares Malafide, die geen uitnodiging voor het feest ontvangen heeft, binnen. Zij voorspelt dat de prinses zich op haar 16e verjaardag voor zonsondergang zal prikken aan de spoel van een spinnewiel en zal sterven. Gelukkig heeft Mooiweertje haar wens nog niet heeft uitgesproken en kan ze “sterven” veranderen in een “diepe slaap”. Het prinsesje zal pas weer ontwaken door een liefdeskus.
De drie feeën voeden Aurora diep verborgen in het bos op en noemen haar Doornroosje. Ondanks dat Koning Stefan alle spinnewielen in het koninkrijk heeft laten verbranden, prikt Doornroosje zich op haar 16e verjaardag toch aan een spinnewiel. En iedereen valt in een diepe slaap.

Disney’s Sleeping Beauty, in het Nederlands genaamd Doornroosje, is gebaseerd op het gelijknamige beroemde sprookje uit de 17e eeuw van de Franse schrijver Charles Perrault. Gelijknamige is dan natuurlijk wel de vertaling van de originele Franse titel La Belle au bois dormant. Doornroosje is Disney’s 16e klassieker van verfilmde sprookjes als avondvullende tekenfilm. Doornroosje ging januari 1959 in première in Amerika en december 1959 in Nederland. Onder regie van Clyde Geronimi en met medewerking van onder andere Disney bekende animatoren Frank Thomas, Ollie Johnston, Marc Davis, Milt Kahl en Wolfgang Reitherman maakte Disney van Doornroosje een betoverende film. Dit begint met het openslaan van het prachtige geanimeerde sprookjesboek tot aan het eind met de beangstigende vuurspuwende draak.
Men begon al in 1950 met de voorbereidingen. De daadwerkelijke productie startte in 1953. Na meer dan 6 jaar harde arbeid en een investering van meer dan 6 miljoen dollar, het hoogste bedrag tot dan toe voor een animatiefilm, was het spannende sprookje met een lengte van 75 minuten gereed. Walt Disney had jong en oud al ruim voor de releasedatum nieuwsgierig gemaakt naar de film tijdens zijn regelmatig terugkerende praatje op televisie. Reikhalzend werd dan ook naar Sleeping Beauty uitgekeken. De film betekende ook dat Disney met zijn animatiefilm weer terugkeerde naar een klassiek sprookje.
Een van de meest bijzondere aspecten van de film is het bijzonder brede beeld. In de jaren ‘50 van de vorige eeuw werd de concurrentie van de televisie voor de bioscopen erg groot. Walt Disney is toen onder andere gaan experimenteren met bredere beeldformaten. Sleeping Beauty was de eerste Disney animatiefilm die in 35mm Technirama dubbel frame negatief werd opgenomen. Omdat men een nieuwe techniek gebruikte, de zogenaamde Super Technirama 70, konden de artiesten in prachtige kleuren de meest schitterende panoramische scènes ontwerpen, zonder dat maar iets aan detail verloren ging. De combinatie van de “multiplane camera” en het brede beeld geeft de film meer perspectief en diepte. De gekozen techniek zette de animators wel erg onder druk. Alle verhoudingen moesten opnieuw berekend worden. In die dagen werd dat nog allemaal zonder computer gedaan. Bovendien waren met deze techniek meer tekeningen nodig. Ook moesten de achtergronden groter zijn om het enorme scherm te vullen. Meer dan 300 artiesten werkten aan de film mee en creëerden meer dan één miljoen schetsen en tekeningen.
Een bijzonder karakter in de film is de slechte heks Maleficent, in het Nederlands kreeg zij de naam Malafide. Animator Marc Davis ontwierp deze Disney slechterik. Haar schoonheid is mooi maar tegelijk duivels. Marc Davis werd bij het ontwerp van Malafide geassisteerd door Burny Mattinson, die toen een jaar of 20 was. Hij is een van de weinige nog levende Disney artiesten die met Walt Disney en de beroemde grote animators heeft samengewerkt. Hij maakt nog steeds deel uit van de Disney staf. DVD.nl had recent nog een interview met deze animator. Dit interview kun je hier nog eens teruglezen.
De bekende musicus George Bruns, die bij meerdere Disney films de muziek verzorgde, heeft de gelijknamige balletmuziek van de klassieke componist Pjötr Iljich Tchaikovsky bewerkt voor Doornroosje. Burns kreeg voor de soundtrack zowel een nominatie voor een Oscar als voor een Emmy Award. Beroemde Disney vertolkers als operazangeres Mary Costa, Eleanor Audley, veteraan Barbara Luddy, Verna Felton en de comédienne Barbara Jo Allen werden aangetrokken voor de stemmen. De Nederlandse nasynchronisatie is gedaan met de stemmen van Joke de Kruyff, Edwin de Jongh, Diana Dobbelman, Andrea Domburg, Ingeborg Uijt den Bogaard, Jasperina de Jong, Rudy Falkenhagen, Bart Bosch en Thera van Homeyer.

In 2003 werd Doornroosje in Nederland en België voor het eerst uitgegeven op DVD. Grote verbolgenheid was er toen dat de DVD een bijgesneden pan & scan beeldformaat had, waarbij bijna de helft van het animatiebeeld was weggelaten. Onze recensie van deze release kun je hier nog eens terugkijken. Nu deze prachtige animatiefilm zijn 50-jarig jubileum viert, heeft Walt Disney Studio Home Entertainment de film in de Milestone serie in de vorm van een “Platinum Editie” heruitgebracht. Kenmerkend voor de Milestone releases is de bijzondere aandacht voor de kwaliteit van het beeld en het geluid en de toevoeging van vele extra’s. En of deze release bijzonder is. Voor het eerst kun je nu genieten van deze klassieker in al zijn pracht met het volledige gerestaureerde brede beeld. Tevens is Sleeping Beauty de eerste Disney Classic die in High Definition op Blu-ray Disc wordt uitgegeven. In deze recensie bekijken we de 2-Disc Deluxe Edition DVD uitgave. Onze recensie van de Blu-ray Disc uitgave kun je hier lezen.

Beeldkwaliteit

Zoals hierboven geschreven, Sleeping Beauty is door Disney getekend in het brede 35mm Technirama dubbel frame negatief met een beeldformaat van 2.55:1. Op deze DVD release staat de film in dit volledige brede beeldformaat en is het beeld anamorf. De cover vermeldt abusievelijk een beeldformaat van 2.35:1. Klein typefoutje dus, want de DVD heeft het hele 2.55:1 beeld.
Er is maar één woord nodig om het beeld op deze DVD te beschrijven. Perfect! Echt, wat een supermooi beeld. Nooit geweten dat die film zo mooi is. Het verschil met de oude DVD uitgave is gewoon schokkend. Niet alleen het verschil in beeldformaat, maar ook in de kwaliteit van het beeld. Beeldje voor beeldje is de film opgeknapt, bijgekleurd en ontdaan van vuil en beschadigingen, waarbij zelfs de filmgrain geheel is geminimaliseerd. Dat heeft als resultaat dat je nu 50 jaar later naar een plaatje kijkt dat zo mooi gedetailleerd en kleurrijk is als nooit tevoren. Ik vraag me af of de film er bij de bioscooppremière in 1959 wel zo mooi heeft uitgezien. De kleurnuanceringen zien er prachtig kleurrijk en verzadigd uit. Ook nu valt op hoe mooi gedetailleerd en kleurrijk de achtergronden zijn getekend. Uiteraard mankeert aan de andere aspecten van het beeld, zoals contrast, scherpte en andere facetten, niets. Het beeld is volledig vrijwel volledig gevrijwaard van welke ongerechtigheid dan ook. Kortom, een indrukwekkend mooi beeld.
De film is netjes onderverdeeld in 31 chapterstops. De Nederlandse ondertiteling is goed leesbaar en staat geheel in het filmbeeld geplaatst.

Geluidskwaliteit

Niet alleen met het beeldformaat was Disney vooruitstrevend. Sleeping Beauty werd voorzien van een stereotrack, wat voor die dagen heel bijzonder was. Deze sountrack is geremasterd en gemixt tot een zogenaamde Disney Enhanced Home Theater (DEHT) surroundtrack. Op DVD is zowel de originele Engelse soundtrack, als de Nederlandse nasynchronisatie een Dolby Digital 5.1 DEHT track (bitrate 448 k/bs).
Bij de Engelse soundtrack is aan de stemmen goed te horen dat het de originele oude soundtrack betreft. De dialogen en zangstemmen zijn goed verstaanbaar en komen meestentijds uit via de centerspeaker. De steeds aanwezige muziek komt nu met een goed klinkend stereo geluid uit de frontspeakers. De surroundkanalen worden gebruikt om de muziek, met name bij de liedjes, een licht ruimtelijk karakter te geven. Verder worden de surroundkanalen gebruikt voor enkele effecten en heel subtiel wat omgevingsgeluiden. Heel verrassend wordt ook het LFE kanaal enkele momenten gebruikt om net dat beetje ondersteuning in het laag te geven. Natuurlijk blijf je horen dat de soundtrack een respectabele leeftijd heeft, mede door wat beperkingen in het frequentiebereik. Maar dankzij de restauratie klinkt de soundtrack toch ook weer indrukwekkend goed, zeker als je beseft dat het origineel al weer 50 jaar geleden is opgenomen.
De Nederlandse nasynchronisatie is duidelijk van een latere leeftijd. De muziek klinkt hetzelfde als bij de Engelse versie, maar de stemmen klinken veel voller. De stemmen zijn ten opzichte van de rest van de soundtrack ook iets nadrukkelijker. De originele Engelse track klinkt wat dat betreft beter in balans. Desalniettemin is de nasynchronisatie zoals gebruikelijk bij Disney van zeer goede kwaliteit.

Extra's

Sleeping Beauty is uitgebracht als een 2 Disc Deluxe Platinum Editie. De extra’s zijn te vinden op beide discs. De eerste disc begint met diverse promotie trailers. Je kunt de trailers indien gewenst overslaan met de menutoets. De breedbeeld menschermen zijn geanimeerd en voorzien van achtergrondgeluid. De meeste extra’s zijn in 1.78:1 beeldformaat met DD2.0 geluid en voorzien van Nederlandse ondertiteling of zijn Nederlands nagesynchroniseerd.

Disc 1
Muziek en meer

Muziekvideo Emily Osment “Once Upon A Dream” (3½ min)
Nieuw opgenomen muziekvideo van dit bekendste liedje uit de film, in een modern jasje gestoken.

Disney’s Liedjesselectie
Met optie om in de film rechtstreeks één van de vijf liedjesmomenten te selecteren. Optioneel met de meezingtekst onder in het beeld.

Achter de schermen bij Disney

Audiocommentaar
Een uitstekende toelichting tijdens de film van drie mensen die veel van animatiefilms weten. Dit zijn regisseur John Lasseter, animator Andreas Deja en filmcriticus Leonard Maltin. Ze blikken terug in de tijd, geven aan wat de film voor hen betekent heeft en geven daarbij veel nuttig en leuke informatie. Ook zijn stukjes geluidsband ingevoegd met historische opnames van onder andere Walt Disney. Commentaar is ook als een Nederlandse voice-over te beluisteren.

Leuke prinsessen-weetjes
Met deze opties wordt tijdens de film informatie gegeven in de vorm van tekstschermen. Dit gaat via de ondertitelingspoor, dus komt in de plaats van de gewone ondertiteling.

Grand Canyon (28 min)
Het klassieke werk Grand Canyon van de Amerikaanse componist Ferde Grofé is in 1958 door Walt Disney voorzien van mooie natuurbeelden van de Grand Canyon . Beeldformaat 2.35:1 anamorf en DD5.1 geluid.

Het verhaal van Peter Tchaikovsky (47½ min)
Een heel bijzondere film van Walt Disney over de Russische componist Peter Tchaikovksy. Het was de uitzending op televisie met een simultane stereo uitzending. Stereo op een anderen wijze dan we vandaag kennen. De uitzending is 30 januari 1959 geweest. Het programma is in kleur gemaakt en in zwart/wit uitgezonden. Omdat niet alle kleurelementen beschikbaar meer zijn, zie je sommige beelden in zwart/wit. Er zijn twee versies. Eentje met uitleg van Walt Disney zelf over de simultane stereo-uitzending, de andere met kortere uitleg. Disney gebruikte dit programma voor reclame voor Doornroosje. Het fragment uit deze film werd de eerste breedbeeld televisie-uitzending.

Disc twee

De tweede DVD start met een keuze voor Huisje of Kasteel. Onder Huisje vind je de Spellen en activiteiten, de overige Achter de schermen extra’s staan onder Kasteel.

Spellen en activiteiten

Doornroosjes Betoverende Dansspel
Een dansspelletje met dieren, die je de wals leren dansen.

Doornroosje Spel: Plezier met taal
Is bedoeld voor de jeugd, op een speelse manier eenvoudige woordjes leren.

Achter de schermen bij Disney

Een perfect plaatje: Doornroosje – De Making-Of (43½ min)
Een nieuwe documentaire over Doornroosje, waarin uitgebreid door betrokkenen van toen en deskundigen van vandaag wordt teruggekeken op Doornroosje.

Eyvind Earle: De Man en zijn gaven (7 min)
Korte documentaire over de Disney animator Eyvind Earle.

Scène 8 (5½ min)
Scène 8 is een beruchte scène binnen het Disney concern. De bosscène, waar Disney zijn zinnen op had gezet, maar die ook erg kostbaar is geweest.

Alternatieve openingsscène (3½ min)
Wat de titel al zegt, een geheel ander begin van Doornroosje, hier in storyboard opzet.

Niet gebruikte liedjes (12 min)
Drie liedjes die niet gebruikt zijn. Van één liedje zijn twee versies.

Storyboardscènes (5 min)
Met keuze uit twee scènes, te weten De Feeën brengen het kasteel in slap en De Prins wordt gevangengenomen in storyboard opzet. Eerst een introductie van animator supervisor Andreas Deja. In gedeeld scherm zie je storyboard en uiteindelijke animatie boven elkaar.

Live Action referentie (2 min)
Drie keuzes van scènes, waarin je ziet hoe echte personen de animatoren helpen om het allemaal zo realistisch mogelijk te krijgen.

Galerijen Doornroosje
Met een groot aantal allerlei soorten grafisch materiaal. Netjes gerangschikt naar fase in het productieproces.

Oorspronkelijke Disneyland attractie: Het kasteel van Doornroosje
Drie keuze opties:
- Een mooie driedimensionaal kijkje in deze Disneyland attractie (7½ min)
- Een rondleiding met uitleg van Disney Imageneer Tony Baxter. Hierbij opties om verschillende aspecten van de attractie te zien. Volgens de inleiders is al dertig jaar niemand meer in de attractie geweest.
- Uitleg over de geschiedenis van de Disney attractie (10 min)

Publiciteit
Met keuze voor de drie verschillende trailers van de film, te weten de Originele Vroege Trailer (Teaser Trailer), de originele Bioscooptrailer en de trailer van de heruitgave.

Vier tekenaars en één boom (16 min)
Walt Disney laat zie hoe vier animatoren een boom tekenen en hoe verschillend dit kan uitpakken.

De DVD keepcase is voorzien van een kartonnen slipcase met een fraaie glanzende reliëfopdruk, die qua beeltenis gelijk is aan de cover.

Sleepling Beauty, ofwel Doornroosje is de 16e Disney Klassieker van verfilmde sprookjes. Doornroosje ging januari 1959 in première in Amerika en december 1959 in Nederland. Het is Walt Disney’s visie op het gelijknamige sprookje van de Franse schrijver Charles Perault. Heel bijzonder voor die dagen is dat de film geanimeerd is in het zeer brede 2.55:1 beeldformaat. Ter gelegenheid van de 50 jarige leeftijd van de film heeft Disney de film volledig gerestaureerd. Het brede beeld is in al zijn glorie hersteld en staat in het oorspronkelijke beeldformaat op de DVD. Het geluid is ook opgeknapt en opgewaardeerd tot een surround Disney Enhanced Theater Mix. Deze 2-disc Deluxe Platinum Editie heeft tevens een weelde aan fraaie extra’s met informatief historisch en nieuw materiaal. Met recht een magische DVD.nl Topper uitgave.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Walt Disney Studios Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Tin Man (DVD)
• Volgende: Paranoid Park (DVD)