Adventures of Baron Munchausen, The

Op een woensdag aan het eind van de 18e eeuw heeft een oude stad zwaar te lijden onder de aanval van de Turken. Bij wijze van afleiding laten de inwoners zich vermaken door het plaatselijke toneelgezelschap, dat een stuk over de avonturen van de Baron van Münchausen opvoert. Maar dan wordt de vertoning verstoord door een excentrieke man (John Neville), die beweert de echte Baron van Münchausen te zijn. Iedereen verklaart hem voor gek, behalve de jonge Sally (Sarah Polly). De man beweert dat hij zal bewijzen dat hij geen bedrieger is, door de strijd met de Turken te beëindigen. Aldus verlaat hij in een ballon van ondergoed de stad. Wat hij niet weet is dat Sally aan boord van het luchtschip is geslopen. En dus kan de Baron niet anders dan haar meenemen op zijn tocht. Laat de avonturen beginnen!

The Adventures of Baron Munchausen uit 1988 is gebaseerd op de reeks verhalen die in 1781 voor het eerst gepubliceerd werd. De film werd geregisseerd door Terry Gilliam. Ieder die bekend is met ander werk van Gilliam, zoals Brazil, Fear and Loathing in Las Vegas en 12 Monkeys, weet dat hij niet iemand is voor dertien-in-een-dozijn producties. Sowieso weet je met Gilliam aan het roer één ding zeker: met het visuele aspect zit het wel snor. En dus is hij geknipt voor het verfilmen van de sprookjesachtige avonturen van de excentrieke Baron van Münchausen (misschien wel net zo excentriek als de regisseur zelf). Het eindresultaat is dan ook een lust voor het oog. Zo lopen de grootse decors over van het detail, en draagt ook het speelse camerawerk veel bij aan de uitstekende sfeer en uitstraling van het geheel. En dan hebben we het nog niet gehad over de inventieve effectshots waarmee de Baron’s fantasiewereld tot leven gewekt wordt. Het traditionele effectwerk waarmee men zaken als een zwevend hoofd, een kanonskogelritje of een monsterachtige reuzenvis neerzet is een ongekend staaltje vakwerk. Zelfs twintig jaar later, nu we verwend zijn met allerlei CG-spektakel, weten de effecten nog prima te overtuigen. Sterker nog: het feit dat hier om ouderwets handwerk en inventieve cameratrucs gaat maakt beduidend meer indruk dan wanneer de effecten alleen in de computer zouden bestaan. Bovendien past de Harryhausen-achtige uitstraling perfect bij een film als dit. Naast het effectwerk mag ook het acteerwerk genoemd worden. John Neville is perfect gecast als de Baron en de destijds piepjonge Sarah Polly weet zich eveneens prima staande te houden. En dan zijn er nog de vermakelijke bijrolletjes van acteurs als Eric Idle, Robin Williams, Uma Thurman en Jonathan Pryce. Wat verhaal betreft is vooral noemenswaardig dat men een verzameling korte vertellingen – want dat is The Adventures of Baron Munchausen in feite – tot een samenhangend geheel heeft weten te smeden. Af en toe is het een tikje langdradig, maar desondanks garandeert de ‘short story”-structuur dat de film blijft boeien. Zoals je merkt valt er veel positiefs over The Adventures of Baron Munchausen te vertellen. Toch waren er grote problemen tijdens de productie (bijna vanzelfsprekend, gezien de reputatie van de regisseur). Essentiële kostuums die te laat waren, gigantische budgetoverschrijdingen, gepruts van de distributeur en de strijd tussen regisseur en producer waren slechts het topje van de bijna noodlottige ijsberg. Maar gelukkig is dit aan het eindresultaat totaal niet te merken. The Adventures of Baron Munchausen staat namelijk garant voor twee uur lang ouderwets sprookjesachtig vermaak en is daarmee een aanrader voor jong en oud!

Beeldkwaliteit

Het filmbeeld staat in de oorspronkelijke beeldverhouding van 1.85:1 op deze Blu-ray Disc uitgave. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie, dus 1080 beeldlijnen progressief. Het beeld heeft 1920*1080 beeldpunten, dat is vijf keer het aantal beeldpunten van de DVD uitvoering. De beeldsnelheid is 24 beelden per seconde (de originele filmsnelheid). Dit laatste houdt in dat je geen last hebt van de vier procent versnelling, zoals die bij PAL DVD’s wordt toegepast. Deze Blu-ray Disc uitgave is een 50GB double layer disc. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van H.264/MPEG-4 AVC (Advanced Video Coding) coderingsmethode.

Mocht je je afvragen in hoeverre een film van twintig jaar oud profiteert van de stap naar HD, dan geeft de BD-uitgave van The Adventures of Baron Munchausen het antwoord. Want de prent heeft er nog nooit zo goed uitgezien! Op de meeste momenten oogt de HD-versie van de film haarscherp en kleurrijk, zodat alle moeite die men in de visuele details heeft gestoken niet voor niets is geweest. Op deze momenten lijkt het alsof de film gisteren is opgenomen in plaats van tientallen jaren geleden. Tijdens bepaalde effectscènes echter is het beeld, als gevolg van de gebruikte technieken, een stuk softer, met een fletsere kleurweergave en redelijk wat grain. Dan is dus wél te zien dat we met een oudere film te maken hebben. Maar gelukkig doet de rest van de transfer je het handjevol kwalitatief mindere momenten al gauw vergeten. Hetzelfde geldt voor kleine minpuntjes als de lichte edge enhancement en een enkel gevalletje van posterisatie. We kunnen dan ook spreken van een geslaagde transfer, die prima geschikt is om je in HD te laten meeslepen in de verbazingwekkende wereld van de Baron van Münchausen.

Onderstaande HD screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom niet representatief voor de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk.

Geluidskwaliteit

Zoals je hierboven hebt kunnen lezen heeft The Adventures of Baron Munchausen op beeldgebied met succes de stap naar HD gemaakt. En hetzelfde geldt voor het geluid. De lossless Dolby TrueHD 5.1-track (16bit/48kHz) zet namelijk een prima geluidsbeeld neer, dat nauwelijks doet vermoeden dat je hier met een twintig jaar oude productie te maken hebt. Weliswaar heeft het geluid zo nu en dan een wat iel karakter, maar dat is dan ook het enige waaraan de leeftijd is af te leiden. Op de meeste momenten klinkt het spoor namelijk uitstekend, met een mooie ruimtelijkheid. Vaak subtiel, soms agressief; bijvoorbeeld tijdens de belegering van de stad aan het begin van de film, waarin de kanonskogels van alle kanten door het geluidsbeeld vliegen. Ook de dynamiek is dik in orde, zeker voor een oudere film. Bovendien is van storende ruis geen sprake. De dialogen zijn altijd goed verstaanbaar, maar er bloeden wel flarden spraak door naar de linker- en rechterluidspreker. Gelukkig gebeurt dit meestal dermate zacht dat het nauwelijks een probleem is. Prima geluid dus!

Extra's

Het hoofdmenu van de BD-uitgave van The Adventures of Baron Munchausen is mooi geanimeerd in de stijl van de film. Onder het kopje “Special Features” tref je een bescheiden pakket toevoegingen aan. En al maakt de hoeveelheid niet direct indruk, de inhoud doet dit gelukkig wel. Tenzij anders vermeld hebben de extra’s 1.78:1-beeld in standaard definitie, DD 2.0-geluid en Nederlandse ondertiteling (indien van toepassing).

Audiocommentaar
Een gesproken toelichting van regisseur Terry Gilliam en schrijver Charles McKeown, die tevens een bijrol in de film heeft (als een van de drie onderdanen van de Baron). Het geklets tussen de heren is erg informatief en bevat nagenoeg geen stiltes. Er wordt gesproken over allerlei aspecten van de productie, inclusief een gezonde dosis zelfspot. Een goede aanvulling op de film.

Marvelous World of Munchausen
Indien je deze optie inschakelt, dan verschijnt tijdens het bekijken van de film allerlei (Engelse) achtergrondinformatie onderin beeld. Dan gaat het niet alleen om tekstuele feiten en weetjes, maar ook zaken als storyboards en ontwerpschetsen komen voorbij. Als deze triva-track is ingeschakeld, dan vervalt de Nederlandse ondertiteling.

The Madness and Misadventures of Munchausen (72 min)
In deze recent opgenomen documentaire wordt door middel van interviews met cast en crew de totstandkoming van de film behandeld, in chronologische volgorde. Wat de documentaire vooral interessant maakt is de openhartigheid. Vergeet het gebruikelijke promotionele geneuzel, hier gaat het om de inhoud. En dus krijg je in alle eerlijkheid te horen tegen welke berg problemen Gilliam aanliep. Veel daarvan lijkt hij terug te voeren op producer Thomas Schühly, die in deze documentaire ook zijn zegje mag doen. Het verhaal achter Munchausen blijkt een uitermate boeiende geschiedenis, soms bijna te bizar om waar te zijn. Een must-see voor iedere filmliefhebber!

Storyboards (30 min)
Hier kun je de storyboards bekijken van vijf scènes die de film niet haalden. Het geheel is voorzien van een interessante, luchtige toelichting van Gilliam en McKeown. Geen van de betreffende scènes zou misstaan hebben in het eindresultaat, maar helaas moesten ze vanwege budget en/of tijdsdruk toch het veld ruimen.

Deleted Scenes (4 min)
Naast de scènes die al in het storyboard-stadium geschrapt werden (zie vorige extra), werd er ook materiaal geknipt dat wél al opgenomen was. Op de BD-uitgave kun je vier van deze scènes bekijken, inclusief een alternatief begin. De fragmenten hebben een beeldverhouding van 1.33:1.

BD-Trailer
De laatste extra op het schijfje is een promo voor het Blu-ray medium.

The Adventures of Baron Munchausen is een film van Terry Gilliam, die gebaseerd is op een reeks verhalen uit de 18e eeuw. Zoals je gewend bent van Gilliam schotelt hij je een film voor vol visuele pracht en praal. Alleen dat maakt de film al de moeite waard. Maar gelukkig steekt ook het verhaal, een samenraapsel van allerlei avonturen van de Baron, erg leuk in elkaar en mag ook het prima acteerwerk genoemd worden. Het eindresultaat staat dan ook garant voor twee uur lang ouderwets sprookjesachtig vermaak voor jong en oud. De Blu-ray uitgave van de film heeft modern ogend HD-beeld en een prima lossless 5.1-track. Bovendien krijg je in een handjevol extra’s een uitgebreide, eerlijke blik op de problematische totstandkoming van de film. Daarmee is de BD-versie (vooralsnog) de ultieme uitgave van deze klassieker, die zeker niet zal misstaan in de collectie.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Sony Pictures Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Quo Vadis (Blu-ray)
• Volgende: Next Door / Naboer (DVD)