Val van de Muur, De

Op 13 augustus 1961 begon in Oost-Berlijn de bouw van de beroemde Berlijnse Muur. De Muur, zoals hij kortweg werd genoemd, werd het symbool van de Koude Oorlog. Het duurde 28 jaar voordat de Muur weer open ging, op 9 november 1989. In de tussenliggende jaren hebben veel mensen geprobeerd om over de Muur te vluchten naar het Westen. Een aantal slaagde daarin, velen ook niet. Meer dan 1000 mensen zijn gestorven tijdens hun vlucht. Sommige vluchtpogingen waren zeer spectaculair, zoals die van de gebroeders Bethke of van Dirk Deckert en Karsten Klünder. Na elke geslaagde vluchtpoging werden de beveiliging van de Muur strenger en met technische snufjes uitgebreid. In oktober en november 1989 werd het IJzeren Gordijn steeds zwakker. In Hongarije werd de grens met Oostenrijk niet meer bewaakt. In Praag vluchtten vele Oost-Duitsers naar de West-Duitse ambassade, waarna ze politiek asiel kregen. Tot heel plotseling op de avond van de 9e november duidelijk werd dat alle Oost-Duitsers vrij mochten reizen. De Muur was gevallen.

In november 2009 is het precies twintig jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel, waardoor de Oost-Duitse bevolking vrij naar het Westen kon reizen. Op televisie en in de kranten was veel aandacht voor deze herdenking. De documentaire De Val van de Muur doet mee met deze herdenking. De film is gemaakt in opdracht van de ZDF in samenwerking met 'The History Channel' in Amerika. Dat zien we ook terug in de uitwerking van de documentaire, die erg Amerikaans aandoet. In twee delen van ieder ruim vijftig minuten krijgen we de opbouw en ondergang van de Muur te zien. Daartussenin krijgen we de verhalen te horen van Oost-Duitsers die soms op spectaculaire wijze uit de DDR zijn gevlucht. Daarom dekt de titel De Val van de Muur ook de lading niet helemaal. Alleen het laatste kwart wordt er aandacht besteed aan de ondergang van de Muur. En dan laat men de aanleiding eigenlijk nog achterwege ook. Over de wekelijkse volksdemonstraties in Leipzig, die voor een groot deel de oorzaak zijn van de val van de Muur, wordt nauwelijks iets gezegd. Dat neemt echter niet weg dat de documentaire wel interessant is. Juist omdat de gehele geschiedenis van de Berlijnse Muur voorbij komt. Rode draad in de documentaire is Frederick Taylor, schrijver van het boek De Berlijnse Muur. Hij weet veel te vertellen over de geschiedenis van de Muur en komt met informatie die voor veel mensen nieuw zal zijn.
De bouw van de muur begon op 13 augustus 1961. De toenmalige Secretaris-Generaal van de DDR Walter Ulbricht gaf hiervoor opdracht, omdat er in de jaren na de oorlog al bijna 3 miljoen Oost-Duitsers naar het westen waren gevlucht. De bevolking begon dusdanig te krimpen dat het een probleem werd om de economie draaiende te houden. Daarom werd besloten om de bevolking binnen de grenzen te houden. Dat heeft tot gevolg gehad dat 28 jaar lang Oost-Duitsers niet of nauwelijks naar het Westen konden reizen. Alleen met speciale toestemming of als sporter was het soms mogelijk de grens over te steken. Maar nooit een hele familie in één keer. Altijd bleef er wel iemand achter, om een terugkeer naar het eigen land als het ware af te dwingen. Niet veel mensen zouden hun familie zomaar achterlaten. Toch deed een aantal mensen dat. Zij vluchtten met achterlating van alles. De ene ontsnapping was nog spectaculairder dan de andere. Via een luchtballon, een tunnel onder de muur door of verstopt in een auto. Een aantal van deze vluchtelingen komen zelf aan het woord in deze documentaire. De nadruk ligt iets te veel op deze ontsnappingen en te weinig op de gevolgen voor de bevolking in de DDR. Daar had best wat meer aandacht aan mogen worden besteed. En dus ook aan de werkelijke ondergang van de Muur. De Val van de Muur gaat dus niet alleen over de val zelf, maar geeft een overzicht van 28 jaar geschiedenis van deze blokkade tussen Oost en West.

Deze documentaire bestaat uit twee delen verdeeld over twee schijven. Elk deel duurt 51 minuten.

Beeldkwaliteit

De DVD's hebben beide een anamorf beeldformaat van 1.78:1. Ook de archiefbeelden die normaal een 1.33:1 beeldformaat hebben zijn aangepast naar het breedbeeldformaat. Daarbij zijn delen van de boven- en onderkant afgeknipt. De documentaire bestaat uit divers beeldmateriaal. Van origineel archiefmateriaal tot speciaal voor deze documentaire opgenomen gedramatiseerde scènes en computeranimaties. De kwaliteit is dan ook wisselend. De oudere beelden zien er vaak slecht uit. Dan blijkt dat videobeelden er door de jaren heen snel in kwaliteit op achteruit gaan. Filmmateriaal dat vele jaren ouder is ziet er beter uit. De interviews zien er heel netjes uit met een mooie belichting en goed scherpe beelden. Ook de gedramatiseerde opnames komen goed over, hoewel ze vaak wel wat donker zijn. Maar dat komt ook doordat bijna alle ontsnappingspogingen 's nachts plaatsvonden. De computeranimaties zijn heel simpel van opzet, maar geven wel duidelijk aan waar het om gaat. Elke DVD is onderverdeeld in vier hoofdstukken.

Geluidskwaliteit

Het geluid op de DVD betreft een Dolby Digital 2.0 met een bitrate van 448 kb/s track. Dat is een hoge bitrate voor een 2.0 track. Heel veel effect heeft dat echter niet, want de documentaire bestaat voor een groot deel uit voice-over en interviews. Veel wordt begeleid door muziek, die echter zelden op de voorgrond treedt. Het geluid van de gedramatiseerde scènes staat ook vaak op de achtergrond. Het gaat om de informatie die overgebracht wordt via de interviews en voice-over. Dat is allemaal keurig in orde. De documentaire is gemaakt voor de Amerikaanse markt, maar de Duitse geïnterviewden zijn met hun originele stem te horen. Ze zijn niet nagesynchroniseerd in het Engels, wat vaak wel gebeurt. Het geluid van de archiefbeelden is meestal heel dun en bevat veel ruis, maar dat hoort bij dit soort beelden.

Extra's

Deze uitgave bestaat uit twee DVD's in een Scanavo keepcase. De discs hebben een geanimeerd menuscherm in 1.78:1 anamorf beeldformaat. Er zit geen achtergrondgeluid bij.

Weblink
Als enige extra is een weblink toegevoegd, waarmee je op Internet nog een aantal korte documentaires en reportages over de Berlijnse Muur kunt bekijken. Deze zijn Engels gesproken en niet ondertiteld.

Op 13 augustus 1961 wordt begonnen met de bouw van de Berlijnse Muur. In de 28 jaar dat de Muur bestaat zijn veel ontsnappingspogingen ondernomen. Een aantal slaagde, vele mislukten. Op 9 november 1989 werd de Muur geopend. De Val van de Muur is een documentaire die meer de geschiedenis van de Muur belicht, dan de val zelf. Die komt eigenlijk maar heel summier aan bod aan het einde van de documentaire. Toch is het een interessante documentaire, die je een goed inzicht geeft in het ontstaan en de ontwikkeling van de Berlijnse Muur. Een aantal spectaculaire ontsnappingen worden extra toegelicht, vaak door de betrokkenen zelf. Voor een documentaire van deze aard heeft deze 2-disc uitgave een ruim voldoende beeld- en geluidskwaliteit. Als extraatje is er een weblink naar meer content op Internet toegevoegd.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Strengholt MultiMedia.

Lees meer

• Vorige: Hairspray (Blu-ray)
• Volgende: Crank: High Voltage (Blu-ray)