Braveheart

In de 13e eeuw wordt Schotland geregeerd door koning "de Stelt" Edward I (Patrick McGoohan). Hij heeft een alliantie met de Schotse edelen, om zo het volk in toom te houden. Enkele clans proberen toch te onderhandelen over vrijheid, maar ze worden genadeloos afgeslacht. Ook de vader van de jonge William Wallace (James Robinson) overkomt dit, waarna William onder de hoede wordt genomen van zijn oom. De jaren daarna blijven de Engelsen overheersen. Vele jaren later komt William (Mel Gibson) weer terug in Schotland. Hij wordt verliefd op z'n jeugdvriendinnetje Murron (Catherine McCormack) en ze trouwen in het geheim. Als Murron echter wordt gedood door de Engelse soldaten zweert William wraak. Hij ontketent een vrijheidstrijd met behulp van de Schotse clans. Hij gaat de strijd aan met het Engelse leger en wordt al snel een levende legende. De strijd is echter nog lang niet gestreden, zeker niet wanneer er sprake is van verraad binnen de groep.

Braveheart was de grote winnaar bij de Oscars van 1996. Er waren maar liefst vijf categorieën waarin de film de hoofdprijs won, waaronder die van Beste Film en Beste Regisseur. Mel Gibson is naast hoofdrolspeler ook de regisseur van de film. Schrijver van het scenario is Randall Wallace. Hij was begin jaren '80 in Edinburgh op zoek naar zijn afkomst toen hij een standbeeld van William Wallace zag. Hij had geen idee wie deze man was en ging op onderzoek uit. Er bleek echter nauwelijks iets over de Schotse vrijheidsstrijder op papier te staan. Het grootste deel van het scenario is dan ook gebaseerd op een 15e eeuws gedicht. Met het script ging Gibson, ook tevens producer van de film, naar Paramount voor de broodnodige financiën (de film was begroot op meer dan 50 miljoen dollar). Maar de filmmaatschappij wilde alleen mee doen als Gibson zelf de hoofdrol zou spelen. Gibson ging akkoord en zal daar waarschijnlijk nooit spijt van hebben gekregen. Braveheart is namelijk een uitstekende film geworden rond een eenvoudige man die een volksheld wordt. Zelfs voor wie het verhaal rond William Wallace kent zijn er momenten in de film dat ongeloof en onmacht zich van je meester maken. Persoonlijk had ik, toen ik de film in de bioscoop zag, aan het einde de gedachte van "Dit kan toch niet waar zijn, dit mag toch niet zo eindigen?". Ik kende het verhaal van William Wallace dan ook niet. Maar gelukkig heeft Mel Gibson de geschiedenis geen onrecht aangedaan en niet voor een Hollywoodachtig Happy End gekozen.
Braveheart zette een toon voor oorlogsfilms. De manier waarop de veldslagen werden verfilmd waren voor die tijd bijzonder "echt". De gruwelijkheden van de strijd worden op een realistische manier getoond, iets wat tot op dat moment niet of nauwelijks was vertoond in Hollywood. Er is niets romantisch aan vechten en oorlog en Gibson weet dat in deze film treffend vast te leggen. Mannen zijn soms helden, maar hebben vaak ook een klein hartje als ze de dood in de ogen kijken. De opnames van de gevechten duurden eindeloos en kostten ontzettend veel filmmateriaal, maar het resultaat is dan ook navenant en trendsettend.
Er is voortreffelijk acteerwerk te aanschouwen in deze film. Mel Gibson is natuurlijk de blikvanger als William Wallace, maar ook Patrick McGoohan speelt uitstekend als de meedogenloze koning Edward I, die er niet voor terugdeinst om zijn eigen soldaten op te offeren om de Schotten te verslaan.
Braveheart duurt drie uur, maar verveelt zelden. Soms balanceert de film op de grens van dramatiek en pathetiek, vooral bij de veelvuldig aanwezige slow-motion beelden. Dat haalt af en toe het tempo uit het verhaal, maar het wordt daarna weer snel vlotgetrokken door dynamische aktiescènes of de nodige cynische humor. Braveheart is daarmee een prachtige avonturen-, aktie- en dramafilm met veel afwisseling, sterk acteerwerk en brute gevechtsscènes. Voor ieder wat wils dus.

Braveheart is al in 2000 uitgegeven op DVD. Onze – korte – recensie kun je hier nog eens nalezen. De bespreking hieronder gaat over de onlangs uitgegeven Blu-ray Disc versie.

Beeldkwaliteit

Braveheart is te zien in het originele beeldformaat van 2.35:1. Het beeld heeft een resolutie van 1080/24p, dus 1080 beeldlijnen progressief met 1920*1080 beeldpunten. De disc met de film is een 50 GB dual layer disc. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van de MPEG-4 AVC (Advanced Video Coding) codering.

De film is inmiddels alweer 14 jaar oud, maar het beeld ziet er nog uitstekend uit. Het ziet er stukken beter uit dan de DVD-uitgave uit 2000. Het beeld is niet helemaal vrij van beschadigingen, maar deze zijn zo minimaal dat ze nauwelijks opvallen. Storend zijn ze in ieder geval nooit. De transfer heeft een goede scherpte. Sommige shots ogen wat onscherp, maar dit komt meer door het camerawerk dan de transfer. Toch is er een hele enkele keer lichte edge-enhancement toegepast. Ook filmgrain is in lichte mate te zien. Het contrast is een tikkeltje aan de hoge kant, maar de detaillering blijft over de gehele linie goed. Het zwartniveau is uitstekend, met een mooi donker zwart. De kleuren zien er ook nog steeds goed uit en komen natuurlijk over. Zeker gezien de leeftijd een uitstekende transfer. De film is onderverdeeld in 23 hoofdstukken. De ondertiteling staat geheel in het beeldvlak geplaatst, maar niet alles wordt even correct vertaald.

Onderstaande HD screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom niet representatief voor de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk

Geluidskwaliteit

Het geluid betreft enkel een DTS-HD Master Audio 5.1 (24 bit/48 kHz) track in de originele Engelse taal. Daarnaast zijn er nog twee DTS 5.1 geluidstracks in het Frans en Duits aanwezig, maar deze laten we hier voor het gemak even buiten beschouwing. Het DTS-HD MA spoor klinkt goed met veel detail en er wordt bij vlagen flink uitgepakt. Vooral de veldslagen klinken overdonderend, ondanks de afwezigheid van het diepe laag. Het geluid concentreert zich voornamelijk op de frontkanalen, waarbij de surroundkanalen het geheel ondersteunen met muziek, atmosfeergeluiden en incidentele geluidseffecten in split-surround. Dialogen komen keurig uit het midden, maar missen wat hoog. Enkele geluidseffecten staan wat hard in de mix, wat niet geheel natuurlijk overkomt. Wat niet onvermeld mag blijven is de prachtige, sfeervolle muziek van James Horner. Een score die erg veel toevoegt aan de sfeer van de film.

Extra's

De BD-uitgave bestaat uit twee schijven. Beide hebben een licht geanimeerd menuscherm in 1.78:1 beeldformaat met een fragment uit de filmmuziek als achtergrondgeluid. Alle extra's zijn in 1.78:1 beeldformaat en Nederlands ondertiteld, behalve waar vermeld.

Disc 1

Audiocommentaar Mel Gibson
Regisseur en hoofdrolspeler Mel Gibson geeft met zijn warme en donkere stem commentaar bij de film. Het is voornamelijk informatie over de achtergronden van het filmen en ook een paar geschiedkundige opmerkingen. Hij geeft ruiterlijk enkele historische onjuistheden toe. Er vallen veel gaten in het commentaar, waardoor er lange stukken zijn zonder tekst.

De Wereld van William Wallace
Tijdens het bekijken van de film bestaat de mogelijkheid om via pop-ups diverse extra informatie te krijgen. Via voice-over of korte interviews bij die pop-ups kom je meer te weten over William Wallace, zijn familie of Edward I, de koning van Engeland. De film wordt hiervoor niet onderbroken.

Disc 2

Battlefield of the Scottish Rebellion
Een interactieve presentatie van de veldslagen bij Stirling en Fallkirk, uitgelegd via animaties en korte interviews. Je kunt zelf kiezen welke opties je wilt bekijken. Er zit geen Nederlandse ondertiteling bij.

Tales of William Wallace (30 min)
Met de makers van de film gaan we op zoek naar de waarheden en fabels rond William Wallace.

A Writer's Journey (22 min)
Scenarioschrijver Randall Wallace ging op zoek naar zijn roots en hoort zo van de verhalen rond William Wallace. Zo ontstaat het idee voor Braveheart. Hij vertelt hoe het script tot stand is gekomen.

Alba Gu Brath – Making of Braveheart (50 min)
Uitgebreide Making of met interviews ten tijde van de opnames, maar ook een interview met Mel Gibson dat jaren later is opgenomen. Gibson is de leidende figuur in deze documentaire, maar ook op de set. De documentaire is opgedeeld in drie delen.

Archival Interviews with the cast (14½ min)
Korte interviews ten tijde van de opnames met de cast, uitgezonderd Mel Gibson. Ze vertellen voornamelijk over hun karakter en hun rol. Tussendoor zijn veel fragmenten uit de film te zien.

Fotomontage (6½ min)
Een collage van stills en setfoto's, zonder commentaar of begeleidende tekst. Wel is de muziek van James Horner te horen.

In de 13e eeuw strijdt de Schot William Wallace voor de onafhankelijkheid van Schotland en tegen de koning van Engeland. Dat levert hem een bij leven al legendarische status op. Braveheart is een uitstekende film van en met Mel Gibson. Een film vol aktie, avontuur en drama. De gevechtsscènes zien er uitermate realistisch uit. Deze HD-uitgave ziet er uitstekend uit en ook het geluid is bovengemiddeld. Het aantal extra's is flink uitgebreid ten opzichte van de DVD-release uit 2000 en deze Blu-ray Disc-uitgave is dan ook in alle opzichten een upgrade.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Fox Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Lazarus Project, The (DVD)
• Volgende: Close to You: Remembering the Carpenters (DVD)