Dunkirk

Mei 1940. Duitse troepen zijn na de succesvolle invasie van Polen doorgestoten naar het westen van Europa. Een groot deel van de Benelux is gevallen, de strijd om Frankrijk is in volle gang. De Britse, Belgische en Franse legers zijn totaal overrompeld door de kracht en efficiëntie van Nazi-Duitsland en voelen zich genoodzaakt zich steeds verder terug te trekken. Er wordt een verdediging opgeworpen net buiten het strand van het Noord-Franse Duinkerke. Daar wachten duizenden soldaten hun onzekere lot af terwijl ze Engeland op een heldere dag kunnen zien liggen. Vanuit het moederland komen Spitfires en plezierboten te hulp. Terwijl de Duitsers het strand vanuit de lucht blijven bestoken, is het de vraag of ze op tijd komen.

Of het nou de wereld van goochelaars is in The Prestige, een gecompliceerd misdaadverhaal in Memento, een reis naar de andere kant van het heelal in Interstellar, een manier om een idee bij een ander te planten in Inception of het heruitvinden van Batman en daarmee het gehele superhelden-genre in The Dark Knight Trilogy, schrijver/regisseur Christopher Nolan is een zeer succesvolle filmmaker die niets verkeerd lijkt te kunnen doen. Met Dunkirk levert hij een intense en indrukwekkende oorlogsfilm af, eentje die vooral inspeelt op de zintuigen. De verschillende verhaallijnen uit Dunkirk – eentje over de soldaten in Duinkerke, eentje over de piloten die boven het Kanaal vliegen en een derde over één van de plezierboten die de overtocht naar Frankrijk maakt – zijn relatief simpel. Alle personages vormen een deel van het geheel en vrijwel niemand wordt echt uitgediept. Dunkirk is echter duidelijk een film waar dit ook niet van belang is; de focus ligt op de ervaringen van de Britse soldaten, piloten en gewone burgers en Nolans doel was  kijkers deze zo intens mogelijk te laten meebeleven. Hierin slaagt de film vanaf de eerste tot aan de laatste minuut. Als kijker voel je de bedrukte en hopeloze sfeer die de soldaten omringt, maar ook de constante spanning dat Duitse troepen nooit ver weg zijn. Je proeft de waanhoop in de verscheidene pogingen om naar Engeland te gaan. Elk moment waarin Tom Hardy als Spitfire-piloot te zien is waan je je als kijker in zijn vliegtuig en voelt elk gevecht dat hij heeft haast persoonlijk. Je leeft mee met de bemanning op de boot die naar Duinkerke gaat, hoewel naar alle waarschijnlijk iets minder aangezien de spanning hier iets minder is. De actie en montage in Dunkirk zijn van de bovenste plank. Op zeer vaardige wijze wordt er afgewisseld tussen verhaallijnen, maar ook tussen verschillende actiescènes. Het geweld is soms groots en afstandelijk, maar net zo vaak intens dichtbij. Het acteerwerk in Dunkirk is sterk, maar geen van de acteurs – buiten Tom Hardy – maakt een echt grote indruk. Waarschijnlijk is dit laatste een bewuste keuze geweest van Nolan als onderdeel van zijn visie om de gebeurtenissen rond Duinkerke zo objectief mogelijk af te beelden, zonder grootse momenten of Hollywood-helden.

Terwijl de Duitse tanks steeds dichterbij komen en de bommenwerpers geregeld overvliegen, zijn duizenden Engelse en Franse soldaten gestrand op het strand van Duinkerke. Er worden verwoede pogingen gedaan om naar Engeland terug te keren, maar veel kans op slagen is er niet. Dunkirk is een zeer intense film met een duidelijk Christopher Nolan-sausje waarbij kijkers één van de belangrijkste momenten uit de geschiedenis vanaf de eerste rang meemaken. Het gaat volledig om de beleving, niet om personages of historische context. Het acteerwerk is solide, de actie en het camerawerk zeer sterk. Voor fans van oorlogsfilms een aanrader, voor fans van Christopher Nolan is er genoeg om je bij te verbazen.

Lees meer

• Vorige: Birth of a Nation, The (2016) (Blu-ray)
• Volgende: Rebecka Martinsson (DVD)