Saving Private Ryan

De landing in Normandië op 6 juni 1944. Kapitein John H. Miller (Tom Hanks) ligt met zijn compagnie zwaar onder vuur, ze hebben moeite om door de Duitse linies te breken. Als dat uiteindelijk toch lukt is er even relatieve rust. Miller krijgt dan de opdracht om soldaat James Ryan op te sporen en in veiligheid te brengen. Ryan heeft namelijk al zijn drie broers verloren op het slagveld en het opperbevel wil niet dat zijn familie nog een slachtoffer moet betreuren. Miller gaat op pad met zeven metgezellen, waarvan de een meer ervaring heeft dan de ander. Het is echter zoeken naar een speld in een hooiberg. Het is onbekend waar Ryan terecht is gekomen. De ploeg van Miller probeert onderweg zoveel mogelijk strijdmakkers te helpen in hun gevecht tegen de Duitsers. Daarbij overleeft niet iedereen het.

Het verhaal van Saving Private Ryan lijkt op het eerste gezicht wat onwaarschijnlijk en vergezocht. Toch berust het op ware feiten. Soldaat Niland van de 101e Airborne divisie, die net gedropt was in Normandië, verloor in één week tijd alle drie zijn broers. Er werd een eenheid op hem afgestuurd om hem in veiligheid te brengen. Scenarioschrijver Robert Rodat kende eenzelfde soort verhaal uit de Amerikaanse Burgeroorlog, toen vier broers uit een familie sneuvelden. Rodat kwam op het idee om er een filmscenario over te schrijven toen hij een monument zag ter nagedachtenis aan deze vier broers. Het scenario kwam gelijktijdig in handen van Tom Hanks en Steven Spielberg, zonder dat ze het van elkaar wisten. De twee kenden elkaar goed (ze gingen zelfs met elkaar op vakantie), zonder dat ze eerder samen aan een project hadden gewerkt. Beiden wilde dit project doen en zo werd begonnen aan Saving Private Ryan. 
De film begint op heel indrukwekkende wijze met een realistische weergave van de geallieerde troepen op Omaha Beach tijdens de landing in Normandië. Op een bijna documentaireachtige manier zien we hoe moeilijk de soldaten het hebben om een bres te slaan in de Duitse verdediging. De camera zit heel dicht op de mensen. De kijker rent als het ware met de soldaten mee het strand op, terwijl de kogels je om de oren vliegen. Beeld en geluid werken hier heel eendrachtig samen en het ontbreken van muziek maakt het geheel nog sterker. Het is geen film, het is realiteit. Deze hele eerste scène duurt ruim 25 minuten, waarna de film tijdelijk in wat rustiger vaarwater terecht komt. Dan krijgt kapitein John Miller, een uitstekende rol van Tom Hanks, de opdracht om soldaat James Ryan te gaan zoeken. In dit deel van de film zien we de meer emotionele kanten van de soldaten. Het zijn geen vechtmachines, het zijn net mensen! Ze vragen zich af waarom ze hun eigen levens op het spel moeten zetten voor het redden van één soldaat. In het derde deel van de film gaat het er weer heftig aan toe, als de kleine groep rond kapitein Miller een brug moeten verdedigen. Ook hier krijgen we een realistisch beeld voorgeschoteld. Spielberg wilde de film er ook zo authentiek en realistisch mogelijk uit laten zien. Hij baseerde zijn manier van filmen op de originele films die documentairemakers als John Ford en George Stephens tijdens de oorlog maakten. Dat zien we terug in het camerawerk, dat soms heel schokkerig is en waarbij het beeld er soms heel soft uitziet. De camera's en lenzen zijn aangepast om dit te kunnen bewerkstelligen. Daarbij weet Spielberg zijn acteurs heel goed aan te sturen en te inspireren. Na een trainingskamp van vijf dagen waren ze op en top voorbereid op hun rol als soldaat. Ze doen het uitstekend en je gelooft wat ze zeggen. Het zijn geen helden, het zijn jongens die proberen te overleven, wat soms ook stress tot gevolg heeft. De enige die een beetje buiten de boot valt is Matt Damon, die de rol van de gezochte soldaat James Ryan speelt. Hij is niet geloofwaardig en weet zichzelf geen overtuigende houding te geven. Voor de rest is de hele film dik in orde en maakt diepe indruk. Het is nog steeds een van de beste oorlogsfilms ooit gemaakt. In ieder geval een van de meest realistische. Saving Private Ryan won vijf Oscars, waaronder die van Beste regisseur voor Steven Spielberg. 

Saving Private Ryan is in diverse versies op DVD verschenen, hier is onze recensie van de DVD te vinden. Ook is de film op Blu-ray Disc verschenen waarvan je hier een recensie kan terugvinden. Voor de UHD+BD-uitgave is er een volledig nieuwe 4K-transfer gemaakt, de BD is dezelfde als voorheen is uitgegeven en de tweede BD met extra's wordt bij deze uitgave niet bijgevoegd. Deze UHD+BD-uitgave wordt hier besproken.

Beeldkwaliteit

Blu-ray Disc
Het beeld van Saving Private Ryan op deze Blu-ray Disc is in het originele 1.85:1 beeldformaat. Wie de film nog kent uit de bioscoop weet dat het beeld niet bol staat van de felle kleuren. Het zag er wat bleek en bij vlagen zeer contrastrijk uit. Dat zien we ook uitstekend terug op deze Blu-ray Disc. Was de DVD nogal donker van uiterlijk, deze nieuwe transfer heeft een uitstekende helderheid, waarbij alle details goed zichtbaar zijn. Stoppeltjes op het gezicht van Tom Hanks, regendruppels op een deken of de doortekening op een helm, het komt allemaal uitstekend over op het scherm. Het ziet er allemaal heel filmisch uit met een uitstekende dieptewerking. Filmgrain is zeer regelmatig aanwezig, maar het leidt de aandacht niet af. Het is zelfs een bewuste keuze van de makers om het geheel er wat grauwer en korreliger uit te laten zien. Steven Spielberg en diens vaste cameraman Janusz Kaminski hebben een speciaal opnameproces gebruikt bij de actiescènes. Door het gebruik van speciale film en een hoge sluitertijd te kiezen in de camera krijgt het beeld een heel schokkerig effect, wat de drukte en chaos van het moment uitstekend weet over te brengen. Over het algemeen ziet het beeld er erg scherp uit, terwijl er ook een paar momenten zijn dat het behoorlijk soft oogt. Ook hier geldt dat het een keuze is van de makers. Men heeft speciale lenzen gebruikt die een softe indruk geven en waardoor er overbelichting optreedt, zonder dat het beeld onscherp wordt. De achtergrond is soms erg onrustig en vreemd is dat het beeld vol zit met minuscule kleine witte spettertjes. Storend is het in het geheel niet, maar het valt wel op. Neemt niet weg dat deze transfer een zeer natuurlijke weergave is van de film zoals deze in de bioscoop te zien was.

UHD
De UHD van Saving Private Ryan bevat een native 4K-transfer in een resolutie van 2160p, het oorspronkelijke beeldformaat van 1.85:1 en met HDR10 én Dolby Vision beeldverbetering. Deze recensie wordt gemaakt aan de hand van beoordeling van de beeldtransfer met Dolby Vision. Zoals hierboven al is aangegeven is de film opzettelijk grof gefilmd met een hevige gradatie aan grain en opzettelijk softe shots. De verhoogde 4K-resolutie geeft direct een opwaardering in scherpte en contrast, zonder het beoogde effect bij de softe shots te verpesten. Ook is de film nogal grauw qua kleuren, en Dolby Vision verandert hier gelukkig niks aan, maar laat het geheel wel wat frisser en strakker ogen. Ook komt het geheel wat gebalanceerder over en ook wat rustiger. Het is een geweldige 4K-transfer en zeker een opwaardering vanaf de 1080p-transfer.

N.B. Screenshots zijn afkomstig van de Blu-ray Disc.

Geluidskwaliteit

Blu-ray Disc
De DTS-HD Master Audio 5.1-track van Saving Private Ryan is werkelijk prachtig. De dynamiek, de detaillering, de ruimtelijkheid, het is werkelijk een lust voor het oor. In het begin knalt het er – letterlijk – al flink op los met de landing in Normandië. Kogels fluiten je om de oren en het gebulder van de explosies gaat door merg en been, waarbij ook het LFE-kanaal het danig voor de kiezen krijgt. Daarna treedt de relatieve rust in en dat is ook nodig ook. Het overweldigende geluid in combinatie met de drukke beelden laten je naar adem snakken. Maar dan wordt duidelijk dat het geluid ook bij rustigere passages strak overeind blijft staan. Door de vele subtiele geluidseffecten krijg je een heel gedetailleerd en levendig geluidsbeeld voorgeschoteld. Elk geluid is mooi geplaatst in het geheel. De dialogen klinken vol en helder en vooral heel natuurlijk. Er is ontzettend veel zorg en aandacht besteed aan het geluid en dat vertaalt zich naar een zeer mooie geluidstrack. Naar het einde toe, bij het gevecht om de brug, lijkt het geluid niet helemaal synchroon te lopen met het beeld. Het beeld loopt een fractie van een seconde voor. In alle drukte valt het misschien nauwelijks op en het lijkt ook te maken te hebben met de apparatuur die je gebruikt om de film af te spelen. John Williams is verantwoordelijk voor de muziek en deze is werkelijk onovertroffen. Een van zijn sterkste scores.

UHD
Saving Private Ryan krijgt op UHD een Dolby TrueHD 7.1-track mee met een Dolby Atmos-extensie. Superlatieven komen eigenlijk tekort om deze track te beschrijven. In de eerste 25 minuten alleen al stokt je adem van wat je net hebt gezien én gehoord. De Atmos-track is simpelweg weergaloos. Er wordt een zeer indrukwekkende driedimensionale geluidsbelevenis neergezet die zijn weerga eigenlijk niet kent. Spreiding en dynamiek zijn magistraal en positionering en detaillering zijn simpelweg perfect. Dit is de meest ultieme audiotrack voor Saving Private Ryan ooit gemaakt.

Extra's

Op de UHD en de bijgeleverde Blu-ray Disc staan helaas geen extra's. Die staan op een aparte schijf die bij deze uitgave niet is bijgevoegd. Erg jammer, en gezien de UHD+2BD-uitgave van Schindler's List een gemiste kans!

Tijdens de landing in Normandië krijgt kapitein John Miller de opdracht om soldaat James Ryan op te sporen en in veiligheid te brengen. Ryan heeft namelijk al zijn broers verloren op het slagveld en de regering wil voorkomen dat ook Ryan sneuvelt. Saving Private Ryan is een zeer indrukwekkende en realistische oorlogsfilm van Steven Spielberg. Ruim twintig jaar na dato staat de film nog als een huis. Saving Private Ryan krijgt op de UHD+BD-uitgave een geweldige 4K-transfer mee die een nette opwaardering is van de 1080p-transfer. Qua audio krijgt de film een magistrale Dolby Atmos-track mee. Helaas krijgt deze uitgave niet de BD met extra's mee, maar desalniettemin is deze uitgave alleen al om de technische presentatie de upgrade waard.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Eigen Collectie.

Lees meer

• Vorige: Schindler's List (UHD)
• Volgende: Uncorked (Streaming)