Donnie Darko (SE)

Donnie Darko (Jake Gyllenhaal) is een normale tiener, uit een normaal gezin, met een normaal leven. Vanaf het moment dat hij bij een bizar ongeluk maar net aan de dood ontsnapt, gebeuren er allerlei vreemde zaken in het leven van Donnie. Hij krijgt last van afschrikwekkende hallucinaties, en zijn nieuwe vriend Frank, of beter gezegd: denkbeeldige vriend, meldt hem dat de wereld zal vergaan. Zit er een waarheid in deze onheilspellende berichten, of zijn Frank en zijn beweringen hersenschimmen van Donnie Darko?

Donnie Darko is de eerste productie van de kersverse regisseur Richard Kelly. De film werd geschoten in 28 dagen, met een voor de filmindustrie bescheiden budget van 4 miljoen dollar. Dat is aan het eindresultaat echter totaal niet te zien, want Donnie Darko kan zich op veel gebieden meten met films met een oneindig malen groter budget. Dat begint al bij het acteerwerk. De belangrijkste rol, die van Darko, wordt uitstekend vertolkt door de onbekende Jake Gyllenhaal. Maar ook de overige acteurs en actrices, die allen voor een appel en een ei kwamen opdraven, zijn prima op dreef. Een andere kracht is het originele script, geschreven door Kelly zelf, dat zich moeilijk in een hokje laat stoppen. Er zijn elementen van drama, mysterie en zwarte humor, maar ook science fiction blijkt een belangrijk deel van het verhaal uit te maken. Qua opzet is Donnie Darko is enigszins te vergelijken met films als 12 Monkeys en Memento, in die zin dat de interpretatie van het verhaal deels aan de kijker wordt overgelaten. Indien je films het liefst in hapklare brokken opgediend krijgt, dan kun je dus gerust met een grote boog om Donnie Darko heenlopen. Het is namelijk onvermijdelijk dat je na het zien van de film met enkele enorme vraagtekens blijft zitten. Een tweede keer kijken is daarom zeker aan te raden. Kom je er dan nog niet uit (en die kans is zeker aanwezig) dan zou je eens op internet rond kunnen zoeken, alwaar talloze theorieën en uiteenzettingen te vinden zijn. Het loont ook de moeite om de officiële site, die door zijn warrige stijl en ontwerp op uitstekende wijze de sfeer van de film ademt, te bezoeken voor allerlei achtergrondinfo. Al met al heeft het intelligente en verfrissende Donnie Darko een blijvende indruk achtergelaten, en is het een regelrechte aanrader voor de liefhebbers van de meer diepzinnige, ‘vagere’ producties. Tevens is het een indrukwekkend regiedebuut van Richard Kelly, dat zeer veelbelovend is voor de toekomst!

Toen Donnie Darko in eerste instantie in Nederland op DVD verscheen, bleken er bij nadere inspectie op alle fronten (beeld, geluid, extra’s) problemen met het schijfje te zijn. Daarom besloot men bij A-Film een om een nieuwe versie op de markt te brengen. Een besluit dat onze complimenten verdient, temeer daar mensen met de eerdere uitgave deze in de winkel kostenloos kunnen omruilen voor de nieuwe, waarin alle problemen opgelost zouden moeten zijn. Hoe herken je de nieuwe versie? Daarvoor zijn een aantal manieren, maar de makkelijkste is door te kijken naar het productnummer achterop de cover, naast de streepjescode. Op de nieuwe versie is dat ‘DS90155N’ (met de ‘N’ van ‘Nieuw’), op de oude ‘DS90155’.

Beeldkwaliteit

Een aantal problemen van de eerste uitgave van Donnie Darko hadden betrekking op het beeld. Met name de beroerde compressie, die een flinke berg posterisatie met zich meebracht, was een duidelijke tekortkoming. Zoals in de twee onderstaande screenshots te zien is (oude versie links, nieuwe rechts) is dit in de heruitgave grotendeels opgelost, al zijn er nog steeds momenten aan te wijzen waarop het anamorfe beeld geplaagd wordt door compressiefoutjes. Kijken we naar de overige aspecten van de transfer, dan moeten we er rekening mee houden dat Donnie Darko, om een bepaalde uitstraling te creëren, volledig geschoten is op een type film dat normaliter gebruikt wordt bij slechte belichting. Het voordeel hiervan is dat schaduwrijke delen van het beeld aan diepte winnen, maar tevens zorgt het voor ietwat grauwige kleuren en een minder solide zwartniveau. Deze punten hebben uiteraard ook hun weg naar DVD gevonden, maar aangezien dit alles een bewuste keuze is zullen we de transfer daar niet voor straffen. De bovengemiddelde hoeveelheid edge enhancement veroorzaakt echter wel wat aftrek op de beoordeling. Tot slot nog iets over de ondertiteling: het probleempje van de oude versie, waarbij op een klein aantal momenten de Nederlandse ondertiteling te snel in en uit het beeld verscheen, komt op de nieuwe versie gelukkig niet meer voor. Bovendien is de tekst wat lager geplaatst.

Geluidskwaliteit

Op de DVD van Donnie Darko tref je maar liefst vijf Engelse geluidssporen aan, waaronder twee commentaartracks, twee 5.1-sporen en een stereo surroundtrack. Maar we beginnen bij de DD 5.1-track (448kbit/s). Die heeft zo ongeveer alles te bieden wat je van een recente track verlangt: een volle heldere klank, een strak laag, goed verstaanbare dialogen en flink wat dynamiek. De ruimtelijkheid is eveneens prima; het geluid komt regelmatig van alle kanten en de film bevat een aantal verrassende gevallen van surroundgebruik (bijvoorbeeld wanneer Frank voor het eerst tegen Donnie praat). Ook de muziek, deels bestaande uit popmuziek uit de jaren ’80, is perfect over de kanalen gemixt en krijgt daarbij regelmatig ondersteuning van de subwoofer. Eigenlijk valt er dus weinig te klagen over dit 5.1-spoor, dat zeker bijdraagt aan de unieke beleving die Donnie Darko te bieden heeft.

Al deze punten gelden ook voor het tweede spoor op de DVD, waarbij gebruik gemaakt is van de codering van Digital Theater Systems. De aanwezigheid van een DTS-track lijkt een pluspunt, maar in dit geval is de toegevoegde waarde gering. Het DTS-geluid (754kbit/s) lijkt ietsje meer detail en spreiding te bevatten, maar de verschillen zijn minimaal. Vergeleken met het DTS-spoor op de eerdere uitgave is het wél een duidelijke verbetering, want de hinderlijke tikken die op een handjevol momenten opdoken zijn nu totaal afwezig.

Dit brengt ons bij het Dolby Digital 2.0-surroundspoor (192kbit/s). Deze track is enkel interessant voor mensen met een ProLogic- dan wel tweekanaals-installatie, degenen met een volwaardige 5.1-set kunnen dit spoor links laten liggen. De twee laatste sporen op het schijfje, de commentaartracks, worden uiteraard hieronder bij de extra’s besproken.

Extra's

Op de eerdere versie ontbraken verschillende extra’s die wel op de R1-uitgave te vinden zijn, en bovendien ook aangekondigd stonden op de cover. Op de heruitgave van Donnie Darko tref je gelukkig wél alle extra’s aan (zie onderstaande vergelijkingsshots van het menu).

Audiocommentaar 1
Op deze eerste van de twee aanwezige commentaarsporen kun je luisteren naar regisseur/schrijver Richard Kelly en hoofdrolspeler Jake Gyllenhaal. Beide heren kunnen het duidelijk goed met elkaar vinden, wat de luchtigheid en spontaniteit van het commentaar ten goede komt. In de toelichting passeren allerlei onderwerpen en anekdotes de revue, waarbij met name de bijdrage van Kelly erg nuttig blijkt. Vooral wanneer hij het verhaal verduidelijkt en haarfijn uit de doeken doet wat zijn bedoelingen waren. Dat is namelijk iets wat je erg goed kunt gebruiken bij een film als Donnie Darko. Desalniettemin zullen ook na het beluisteren van het commentaar hopen vragen overblijven (Kelly geeft zelf ook aan dat er niet één enkele ‘juiste’ verklaring voor de gebeurtenissen is), maar het helpt je in ieder geval een heel eind op de goede weg. Verplichte kost voor iedere kijker!

Audiocommentaar 2
De tweede gesproken toelichting heeft de vorm van een groepscommentaar. Daarbij heeft men de enthousiaste club bestaande uit producer Sean McKittrick, executive producer/actrice Drew Barrymore, castleden Jena Malone, Mary McDonnell, Holmes Osborne, Beth Grant, James Duval en Katharine Ross, en (wederom) schrijver/regisseur Richard Kelly samen in een hok gestopt om de film toe te lichten. Je kunt wel raden wat het gevolg is: een drukte van jewelste, volop gelach en gegrap, waarbij het voor de luisteraar vaak onduidelijk is wie er aan het woord is. In dit tweede spoor, dat heel wat minder informatief is dan het eerste, spreekt men onder meer over het script, het opnameproces, de personages en het acteerwerk, waarbij men menigmaal vol liefkozing elkanders achterwerk kust. Het wordt duidelijk dat men erg veel plezier had bij het maken van de film, maar de verdere toegevoegde waarde van deze track is gering. Beide commentaarsporen zijn niet Nederlands ondertiteld.

Deleted en Extended Scenes
Op de DVD van Donnie Darko is een overweldigend aantal verwijderde en uitgebreide scènes aanwezig, in totaal 20 stuks met een gezamenlijke speelduur van maar liefst 31 minuten. Al deze fragmenten (2.35:1 niet anamorf, DD 2.0) kunnen van optioneel commentaar van de regisseur worden voorzien. Deze geeft aan waarom de betreffende scène moest sneuvelen (al blijkt dat hij regelmatig spijt heeft van zijn beslissingen), en wat precies de functie binnen het verhaal is. Veel van de fragmenten zouden zeker niet misstaan hebben in de film, dus hun aanwezigheid op deze DVD wordt zeker op prijs gesteld. Helaas is de beeldkwaliteit aan de belabberde kant en zijn scènes en commentaar niet Nederlands ondertiteld.

Cunning Visions
Hier kun je om te beginnen de volledige infomercials met Jim Cunningham (Patrick Swayze) bekijken, een parodie op de knullige spotjes die je regelmatig op TV voorbij ziet komen. Erg grappig is het feit dat men een nep-commentaar in elkaar heeft gedraaid, waarop je de CEO van het fictieve bedrijf Cunning Visions en de regisseur van de spotjes enthousiast over de infomercials en het bedrijf hoort praten. Deze extra, inclusief commentaar, is Nederlands ondertiteld. Verder vind je onder His Name is Frank de dia's die Cunningham bij zijn presentatie gebruikt, en zijn er ook nog twee Book Covers te bekijken.

The Philosophy of Time Travel
Onder deze optie tref je twaalf pagina’s aan van het in de film voorkomende boek The Philosophy of Time Travel. Het lezen hiervan schetst meer duidelijkheid over de opzet van de film, maar helaas valt het niet mee om de kleine lettertjes op je TV-scherm of monitor te ontwaren. Dit had gemakkelijk voorkomen kunnen worden door de pagina’s wat groter op het scherm af te beelden, of door de tekst in elektronische vorm op het schijfje te zetten (bijvoorbeeld als DVD-Rom-content).

Cast & Crew Information
Filmografieën van elf leden van de cast, en zeer beknopte biografieën van negen crewleden.

Art Gallery
Hier vind je onder Production Stills een verzameling productiefoto’s (48 stuks), alsmede een verzameling Concept Art (27 pagina’s).

Donnie Darko Website Gallery
Een aantal screenshots van de officiële website. Aardig om een globale indruk te krijgen, maar leuker is het om zelf eens in de site te duiken. Trek daar overigens wel wat tijd voor uit, want de zoektocht naar achtergrondinfo over de film blijkt een heel karwei.

Trailers
De laatste extra’s zijn enkele trailers. Te beginnen met die van Donnie Darko, die afgespeeld wordt met een beeldverhouding van 1.78:1 (niet anamorf), PCM-stereogeluid en ingebakken Nederlands/Franse ondertiteling. Tot slot zijn onder Forthcoming Titles enkele promotrailers te bekijken, namelijk die van Avalon, Mulholland Drive en Wendigo.

Donnie Darko is een aparte film, die niet makkelijk in een hokje te stoppen is. Het regiedebuut van Richard Kelly wist ons aangenaam te verrassen, maar duidelijk is ook dat de film door zijn ingewikkelde opzet en gebrek aan voorgekauwde plotuitleg niet voor iedereen is. Heb je onlangs de DVD van Donnie Darko aangeschaft, dan bestaat er een kans dat je een ‘foute’ versie van de DVD te pakken hebt. Daarom verscheen er onlangs een heruitgave, waarin veel van de technische problemen zijn opgelost. Bijvoorbeeld wat het beeld betreft: de transfer mag dan niet perfect zijn (al zijn een aantal minpunten een bewust gevolg van het feit dat men gebruik heeft gemaakt van een ongewoon type film), toch is het wel degelijk een verbetering van de oude uitgave. Bovendien is het geluid uitstekend (dit maal zonder tikken) en bevat het schijfje een groot aantal interessante extra’s, waarmee deze uitgave voor liefhebbers de aanschaf meer dan waard is. Zit je opgescheept met de oude versie? Geen probleem, ga terug naar de winkel en ruil deze gratis om voor de nieuwe!

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door A-Film Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: It (mini TV-serie) (DVD)
• Volgende: 51st State, The (DVD)