Day the Earth Stood Still, The (CE)

Als een vliegende schotel in het midden van Washington landt, wacht de bevolking vol spanning en angst af wie of wat het mysterieuze vaartuig herbergt. Al gauw stapt er een mensachtig wezen uit, met aan zijn zijde een robot die over ondenkbare vernietigende krachten beschikt. Het wezen, Klaatu (Michael Rennie), blijkt echter in vrede te komen, maar als zijn pogingen om de wereldleiders te ontmoeten, om hen te waarschuwen voor de dreigende ondergang van de aarde, op niets uitlopen, begeeft Klaatu zich onder de mensen. Daar vindt hij bij een enkeling begrip voor zijn standpunten, maar het grootste deel van de mensheid reageert nog steeds met wantrouwen, angst en geweld. Aldus ziet Klaatu zich genoodzaakt om een demonstratie te geven van zijn krachten, om de mens een les te leren voor de toekomst...

De in 1914 geboren regisseur Robert Wise kan terugkijken op een geslaagde carrière. Met zijn werk sleepte hij vele prijzen en nominaties in de wacht, waaronder verscheidene Oscars (voor West Side Story en The Sound of Music). In deze bespreking staan we - vergeef me de woordspeling - even stil bij The Day the Earth Stood Still uit 1951, een science-fiction-film van Wise die in de loop der tijd een van de bekendste klassiekers uit het genre zou worden. Kenmerkend is de 'menselijkheid' van het verhaal. Wat ondanks dat de aarde in The Day the Earth Stood Still door buitenaardse wezens bezocht wordt, is dat deze keer geen excuus om met zo veel mogelijk geavanceerde special effects te tonen hoe de planeet (bijna) met de grond gelijk gemaakt wordt. Nee, het gaat er vooral om hoe een buitenstaander tegen onze menselijke cultuur, met zijn rode draad van verschrikkingen en geweld, aankijkt. Aan deze opzet is, zoals bij veel andere producties uit die tijd, goed te merken dat de film werd gemaakt ten tijde van de koude oorlog. Je zou zelfs kunnen stellen dat The Day the Earth Stood Still juist werd gemaakt vanwege de koude oorlog. Met zijn afkeurende opvattingen over atoomwapens, oorlogen en geweld is het namelijk duidelijk een Film Met Een Boodschap, één die ook vandaag de dag nog verrassend actueel is. Al met al is The Day the Earth Stood Still dan ook een tijdloos stukje filmgeschiedenis, dat zeker het bekijken waard is.

Beeldkwaliteit

The Day the Earth Stood Still is al meer dan een halve eeuw oud, dus je kunt niet verwachten dat het beeld zich kan meten met dat van recentere producties. Toch stelt de beeldkwaliteit in de verste verte niet teleur. Bij Fox heeft men er namelijk alles aan gedaan om de film in zijn beste staat op DVD te zetten, onder meer door de originele negatieven (wederom) te restaureren. Het eindresultaat mag er zeker zijn: de solide 1.33:1-transfer (een minimale aanpassing van het oorspronkelijke 1.37:1) heeft een prima schaduwdetail, diep zwartniveau en een buitengewoon goede scherpte. Hier en daar is wat edge enhancement zichtbaar, maar deze neemt vrijwel nooit storende proporties aan. Hetzelfde geldt voor de sporadische vuiltjes en krasjes die door de mazen van de restauratie geglipt zijn. Complimenten aan Fox voor de nette opknapbeurt!

Geluidskwaliteit

Robert Wise is opmerkelijk genoeg geen fan van surroundgeluid, omdat dit volgens hem de aandacht afleidt van de gebeurtenissen op het scherm. Het is daarom niet zo heel vreemd dat het oorspronkelijke monogeluid van The Day the Earth Stood Still als stereotrack en niet als volwaardige 5.1-remix op de DVD aanwezig is. En in feite is dat voor dit soort ‘antieke’ films niet zo erg, een goede stereo- of zelfs mono-track is volledig acceptabel. En wat dat betreft is het aanwezige Dolby Digital 2.0-spoor (192kbit/s) zeker aanvaardbaar. Het geluid heeft een aangename klank, ondanks het onvermijdelijke gedateerde karakter. De dialogen worden verstaanbaar ten gehore gebracht, zij het met een ietwat dof randje, en de muziek van de legendarisch Bernard Herrmann heeft een redelijke dynamiek. Ook het feit dat het spoor compleet ruisvrij is mag genoemd worden. Schakel je de versterker in de ProLogic-stand, dan krijgt het geluidsbeeld iets meer spreiding door subtiele muziek en ambiance uit de achterluidsprekers. Al met al zul je met het geluid van The Day The Earth Stood Still niemand wijs kunnen maken dat ze naar een film uit 2003 aan het luisteren zijn, maar voor een 52 jaar oude productie zijn de prestaties zeker voldoende.

Extra's

Op de Collector’s Edition treffen we een bescheiden aantal extra’s aan. Grote afwezige daarbij is de zeer uitgebreide en boeiende documentaire over de film uit 1995, die wel op de Regio 1-uitgave te vinden is. Geen van de extra’s is Nederlands ondertiteld.

Audiocommentaar
Op de commentaartrack van deze DVD, oorspronkelijk opgenomen voor de laserdisc-editie, wordt regisseur Robert Wise bijgestaan door collega-filmmaker Nicholas Meyer (Star Trek II). Deze combinatie blijkt prima te werken. Meyer, die zich vooraf goed in de film heeft verdiept, fungeert min of meer als interviewer, waarbij hij tevens zijn eigen visie op de productie geeft. Op deze wijze komen tal van onderwerpen aan bod, zoals het verhaal, het tijdsbeeld, de symboliek en bijbelse parallellen, de muziek, de casting en de effecten. Tevens wisselen beide regisseurs ervaringen uit over het maken van films, en wordt er tijd besteed aan de manier van werken van Wise. Een prima commentaar met weinig stiltes.

Movie Tone News
De tijdgeest van de jaren ’50 wordt duidelijk in dit nieuwsbulletin uit 1951, met als voornaamste onderwerp de dreiging van Het Rode Gevaar. Je zult je wellicht afvragen wat dit met The Day the Earth Stood Still te maken heeft. Nou, naast alle propagandistische praat (en een verslag van de Ms. en Mrs. Amerika-verkiezingen) wordt tevens een kort nieuwsbericht gewijd aan het feit dat de film een onderscheiding heeft gekregen op de negende Wereld Science Fiction Conventie.

Restoration Comparison
Zoals eerder vermeld heeft Fox de originele negatieven op nauwgezette wijze opgeschoond voor de DVD-transfer. Dit was echter niet de eerste restauratie, het beeld werd namelijk al in 1993 opgeknapt voor de laserdisc-release en in 1995 volgde een tweede restauratie. Deze extra toont in vier minuten een vergelijking tussen de verschillende versies (zie het laatste screenshot).

Theatrical Trailer
De oorspronkelijke trailer uit 1951, die een verhouding heeft van 1.33:1 en nogal gedateerd monogeluid, is de laatste extra. Leuk om te zien hoe men meer dan vijftig jaar geleden het publiek lekker probeerde te maken.

De SF-film The Day the Earth Stood Still, die zonder twijfel het predikaat ‘klassieker’ verdient, is onlangs als Collector’s Edition op DVD verschenen. Liefhebbers zullen blij zijn om te horen dat de film met een prima beeldkwaliteit en acceptabel stereogeluid op het schijfje staat. Ook qua extra’s heeft de DVD iets te bieden, met als voornaamste toevoeging een goede commentaartrack. Natuurlijk moeten we gezien de leeftijd van de film al lang blij zijn met het bescheiden aantal extra’s, maar toch plaatsen we hierbij een kanttekening. Het is namelijk erg jammer dat men bij Fox heeft besloten om de beschikbare uitgebreide documentaire, zoals die op de Regio 1 uitgave te vinden is, niet op deze R2-DVD te plaatsen. Desalniettemin is het een waardige uitgave van de SF-klassieker, maar als je het gebrek aan Nederlandse ondertiteling geen bezwaar vindt, dan kun je wellicht beter de R1-versie op de kop tikken.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Fox Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Basket Case (DVD)
• Volgende: Sniper 2 (DVD)