LG OLED65E6V OLED televisie - Review
Dromen van OLED, dat is wat tot voor kort het hoogst haalbare leek. Maar nu is er de LG OLED65E6V. Een UHD Premium OLED-scherm met HDR en Dolby Vision. Maar is dit werkelijk de beste televisie van dit moment?
De LG OLED65E6V heeft het vrijwel allemaal aan boord. De nieuwste OLED-techniek, Ultra HD Premium met HDR en Dolby Vision. Daarnaast is de applicatie WebOS 3.0 volgens experts het beste besturingssysteem voor smart-tv’s. De voorlaatste serie zette al een indrukwekkende standaard neer. Echter over het geluid van de 950/960-serie viel genoeg op te merken. LG heeft gemeend dit aan te moeten pakken met een soundbar ontwikkeld door Harman Kardon. Dat is tevens het meest opvallende aan de nieuwe lijn. Deze is fraai afgewerkt, maar prominent aanwezig. Het geluid wat deze soundbar produceert is echt indrukwekkend voor een plat scherm. De soundbar is daardoor tevens het grootste minpunt. Een scherm in deze klasse verdient een serieuze surround-installatie en helaas, de soundbar is niet verwijderbaar. Maar als je daar geen bezwaren tegen hebt is deze televisie een lust voor het oog. Het scherm zelf is werkelijk flinterdun en hangt aan een glasplaat die LG weer iets dikker heeft gemaakt dan de vorige serie, puur voor de stevigheid. De glasplaat is rondom een halve centimeter breder dan het OLED-paneel en de lijst langs het televisiebeeld is niet meer dan een centimeter. Bij een scherm van 165 centimeter vult het actieve beeld bijna het volledige scherm. Zonder ook nog maar iets over de beeldkwaliteit te hebben gezegd is dit een bijzonder fraai ogende televisie.
Bij de eerste tewerkstelling straalt de 'showroom shine' je wel tegemoet, daar was direct al werk aan de winkel. Je bent hiervoor aangewezen op een van de twee ISF-standen die je kunt aanpassen. Na het met testmateriaal afstellen van heel veel instellingen ontstond er al snel een mooi plaatje. Sterker nog, een adembenemend plaatje. Je spreekt bijna niet meer over zwart, maar complete duisternis. Echter, hier staat OLED natuurlijk om bekend. Het is letterlijk ook even wennen aan de helderheid en kleuren van het scherm. Maar continu merk je dat je naar een heel mooi plaatje aan het kijken bent. En dat is wel precies waar het om gaat. De LG OLED 65E6V biedt - net als zijn duurdere broer de LG OLED-65G6V Signature - Ultra HD Premium en het zijn de eerste Europese schermen die Dolby Vision-gecertificeerd zijn. Maar wat betekent dat allemaal?
Ultra HD Premium
Om de consument duidelijkheid te bieden omtrent 4K-resolutie heeft men een certificatie bedacht genaamd Ultra HD Premium. Deze bepaalt dat een videobeeld een 4K-resolutie van 3840 x 2160 heeft (of 8K-resolutie van 7680 × 4320), minimaal 10 bits kleurdiepte of hoger, het Rec. 2020 kleurenpalet en framerates hanteert en HDR volgens de SMPTE ST2084 EOT-standaard. Draagt een product het logo dan moet het minimaal aan deze voorwaarden voldoen. Dit geldt zowel voor UHD-schermen als de Ultra HD Blu-ray Discs. Het biedt echter geen garantie over het gebruikte bronmateriaal.
HDR (High Dynamic Range) is een nieuwe standaard die een groter dynamisch bereik in helderheid biedt. Elke televisie volgt dezelfde standaard die bepaalt hoe licht of hoe donker het beeld kan worden weergegeven. Maar die standaard is al heel oud en nog gebaseerd op CRT-beeldbuizen. Helderheid en dynamiek wordt weergeven in Nit (CD/M^2) en bij Rec. 709 (HDTV-standaard) loopt dat van 0 tot 100 Nit. Dus 100 gradaties van helderheid, maar in werkelijkheid kunnen we miljoenen gradaties waarnemen. De televisies waarnaar we nu kijken benutten dus maar een fractie van ons perceptievermogen. Om HDR te kunnen weergeven heb je wel een medium nodig dat HDR ondersteund zoals de nieuwe Ultra HD Blu-ray Disc. Een conventionele Blu-ray Disc biedt geen ondersteuning voor HDR.
Color Gamut
Elke standaard heeft een kleurcurve (color gamut) dat bepaald hoeveel kleuren een scherm kan weergeven. De huidige HDTV-schermen hebben een kleurdiepte van 8 bit. Dat houdt in dat ze ongeveer 16 miljoen kleuren kunnen weergeven. Dat lijkt heel veel, maar onze ogen kunnen veel meer verschillende kleuren waarnemen. Rec. 709 biedt alle kleuren, maar minder gradaties. Des te meer gradaties, des te vloeiender de kleurovergangen kunnen worden weergegeven. Rec. 709 kan bijvoorbeeld niet exact brandweerwagenrood weergeven. UHD TV introduceert een nieuwe standaard (Rec. 2020) die een veel groter spectrum bestrijkt en veel meer kleurvariaties kan weergeven. HDR voegt daar meer gradaties in helderheid aan toe, echter biedt het geen informatie over de dynamiek van kleuren. Het werkt los van elkaar en weinig onderscheid in kleurdynamiek zorgt ervoor dat alle lichte kleuren neigen naar wit. Bijvoorbeeld de wolken aan een helderblauwe hemel of de schitteringen van de ondergaande zon.
Dolby Vision is een standaard die veel van die problemen oplost en kan wel tot 10.000 Nit weergeven en ongeveer net zoveel kleuren als Rec. 2020, maar met het verschil dat het ook de dynamiek van de kleuren definieert. Voordat onze televisieschermen hogere Nit-waarden ondersteunen zijn we wel wat jaren verder. Dat besefte Dolby ook. Daarom hebben ze met Dolby Vision een systeem ontwikkeld dat steeds het maximale weet te halen uit bestaande hardware. Kan een scherm over een paar jaar 5000 Nit weergeven, dan is het bronmateriaal daar al op voorbereid. Dolby Vision is wel een end-to-end-product. Er moet van begin tot eind met Dolby Vision gewerkt worden en elk component moet Dolby Vision ondersteunen. Star Wars: The Force Awakens is wellicht de bekendste film die geheel in Dolby Vision 4K is opgenomen. De eerste Dolby Vision-titels op UHD BD zijn door Warner Bross al aangekondigd (The Lego Movie, Edge of Tomorrow en Into the Storm) en Netflix zend momenteel de serie Marco Polo in Dolby Vision uit. Je dient wel het abonnement met 4K te nemen.
3D zul je in de toekomst waarschijnlijk op steeds minder televisies terugvinden, De nieuwe UHD BD ondersteunt al geen 3D meer. Sommigen zullen zelfs stellen dat het op sterven na dood is. Toch heeft LG ervoor gekozen om dit scherm met passieve 3D uit te voeren. En dat geeft dit scherm zeker meerwaarde. Je kunt je ‘oude’ 3D-films blijven bekijken en omdat het een OLED-scherm betreft brengt dit 3D naar nieuwe hoogten. Dit is zoals 3D bedoeld is. Het diepe zwart en de mooie kleuren van OLED bewijzen hier opnieuw hun waarde. De passieve brillen maken het beeld ook minder donker en kleuren blijven natuurlijk ogen. Door het immense contrast - wat overige schermen in 3D ontberen -, zie je dingen die je nooit eerder zijn opgevallen. Het systeem biedt ook veel meer pop-out, is rustiger voor de ogen en zorgt ervoor dat ik mijn 3D-collectie graag nog een keer terugkijk op dit scherm.
De televisie wordt geleverd met twee passieve 3D-brillen. De brillen voelen in tegenstelling tot de duurdere actieve brillen wat goedkoop aan, maar zijn licht van gewicht, zitten comfortabel en werken prima. Daarnaast kan je voor een paar tientjes een setje van vier LG-brillen kopen (LG AG-F315) of een set met twee echte 3D-brillen en twee clip-on glazen (LG AG-F314). Je kunt ook simpelweg de 3D-brillen uit de bioscoop gebruiken. IMAX 3D-brillen werken echter niet. Een ander groot voordeel van de passieve 3D-techniek is dat batterijen verwisselen of opladen verleden tijd is.
2D kun je het beste omschrijven met één woord. En je kunt dat woord overigens blijven herhalen bij elk aspect. De kleuren, helderheid, het zwart, de scherpte, 4K, 1080P, HDTV, zelfs SD… Wauw! Het ziet er allemaal verbluffend uit. Maar goed, het is ook het beste scherm wat er nu te koop is. Er is eerlijk gezegd ook geen directe concurrentie, maar overal is men het er over eens. Welke bron je hem ook voedt, het scherm weet het foutloos weer te geven. Natuurlijk geeft een Blu-ray Disc een veel beter beeld dan een matig YouTube-filmpje, maar toch weet dit scherm dat filmpje op de best mogelijke manier weer te geven. De meeste bewegingsproblemen die je veelal bij LCD- en plasmaschermen ziet zijn dit scherm vreemd, alhoewel hij niet elke juddertest vlekkeloos passeert, maar in de praktijk merk je hier weinig van. Qua beeldtechniek is er overigens geen verschil met zijn duurdere broer de LG OLED65G6V. Deze heeft alleen een iets ander design en een grotere soundbar met 4.1-geluid die tevens als wegklapbare voet dient.
4K-bronnen zijn inmiddels ruim voorhanden. Ondanks dat er nog maar een handjevol UHD BD-titels zijn uitgebracht en nog maar twee UHD BD spelers en een Xbox One S om ze mee af te kunnen spelen, zijn er genoeg andere manieren om 4K-materiaal weer te geven. Netflix biedt al een tijdje series en documentaires aan in 4K-resolutie. Ondanks dat het hier om een streamingdienst gaat waar sprake is van compressie, merk je toch een redelijke verbetering. En dan met name bij enkele natuurfilms die werkelijk van je scherm spatten. Wil je nog meer 4K-content dan biedt YouTube eindeloos veel demofilmpjes in 4K-resolutie. Dit varieert van de demofilmpjes die fabrikanten als LG, Samsung en Sony hebben gemaakt om hun schermen in volle glorie te promoten als vele andere filmpjes. Sommigen zijn echt een lust voor het oog en je kan zo eindeloos genieten van 4K-materiaal. Toch zal het niemand verbazen dat het maximale effect pas wordt bereikt met een UHD BD speler en een UHD BD die in 'native 4K' is opgenomen en als Ultra HD Premium op disc is gezet. En straks UHD BD's in Dolby Vision.
WebOS 3.0 is de nieuwste versie van LG's tv-besturingssysteem. Smartfuncties bieden in potentie veel gebruiksgemak en het voordeel dat je geen PC nodig hebt om gebruik te kunnen maken van diensten als YouTube, Netflix of het lokale weerbericht. De praktijk is echter dat de hardware in de televisies niet krachtig genoeg is en de softwareapplicatie niet optimaal of simpelweg onhandig. Het zorgt er vaak voor dat alles tergend langzaam werkt en allesbehalve gebruiksvriendelijk is. De PC doet dat allemaal veel beter. Het nieuwe WebOS 3.0 van LG is echter razendsnel en alles werkt erg prettig. De interface is erg intuïtief en praktisch in gebruik. Een filmpje op YouTube opstarten duurt maar luttele seconden evenals een film op Netflix. LG’s WebOS 3.0 stijgt boven de concurrentie uit.
Afstandsbedieningen? Ja, de LG OLED65E6V heeft zelfs twee afstandsbedieningen. Een volwaardige afstandsbediening die tevens als aanwijzer dient en nog het meest doet denken aan een Wii-controller. Echter kost het best wat moeite om hier prettig mee te kunnen werken. Gelukkig kun je de afstandsbediening ook op de conventionele manier gebruiken. Jammer genoeg zijn de knoppen niet verlicht wat het in het donker bijzonder lastig kan zijn, zeker bij een televisie die zo donker is als deze. De tweede afstandsbediening is erg klein en omvat alleen primaire functies. Opvallend is dat beide afstandsbedieningen met radiofrequentie werken in plaats van traditioneel infrarood. Dit zorgt ervoor dat je de televisie letterlijk door de muren heen kunt bedienen. Richten op de televisie hoeft niet meer. Gebruik je echter een universele afstandsbediening zoals de Harmony of Philips Pronto, dan kun je geen infraroodcodes leren. Echter werken alle oude databasescodes van LG gewoon.
LG TV plus is de officiële mobiele app van LG waarmee je met een Android-telefoon of Iphone de televisie kunt bedienen. Het is een vrij sobere app die net zoveel doet als de reguliere afstandsbediening. Het voegt verder weinig toe. Op een tablet is de app vrijwel onbruikbaar, omdat het geen landscape-instelling toestaat. Er zijn echter ook apps van andere ontwikkelaars die wellicht prima werken.
HDMI-CEC is een protocol waarmee apparaten via HDMI kunnen communiceren. De meest gebruikte benaming is HDMI-bediening, maar elk merk heeft zijn eigen versie. LG noemt het Simplink. Maar over het algemeen werken de meeste functies ook bij verschillende merken. Een druk op de powerknop van de afstandsbediening van de televisie schakelt tevens de receiver in. Kies je een andere HDMI-ingang dan wordt het aangesloten apparaat automatisch ingeschakeld. Daarnaast kun je die ook bedienen met de afstandsbediening van de televisie. Het apparaat moet wel HDMI-bediening ondersteunen en de functie moet ingeschakeld zijn. In dit geval een extra voordeel, omdat de afstandsbediening met radiofrequentie werkt en zelfs door muren gaat.
De conclusie is uiteraard gebaseerd op eerste indrukken. Langer gebruik van een televisie geeft toch weer een ander beeld en het scherm heeft dan ook de nodige uren gedraaid. Maar een eerste indruk is altijd belangrijk en dit scherm maakt een verpletterende eerste indruk. De OLED-schermen van LG worden wereldwijd geroemd en een direct vergelijk met een concurrent is momenteel simpelweg oneerlijk. Maar zonder al te euforisch te worden kun je echt maar weinig negatiefs bedenken. Het scherm doet alles wat je van hem vraagt foutloos en doet dat met verve. Het moet echter blijken hoe gevoelig dit OLED-scherm is voor inbranden en of bekende LG OLED-problemen zoals verticale banden en vignetering goed zijn opgelost. Ongetwijfeld zal elk scherm iets anders presteren. Ondanks de verplichte en prominente sound bar is dit scherm van LG een lust voor het oog. Als je dan toch wat negatiefs moet noemen is dat natuurlijk de prijs en dat het scherm niet helemaal vrij is van judder (schokkend beeld bij pans). Het is een behoorlijk dure televisie en zeker niet voor iedereen weggelegd. En dat LG geen concurrentie kent op OLED-gebied helpt ook niet. En als je bedenkt dat je voor een maatje groter de equivalent van een goed gevulde middenklasser mag neertellen, dan snap je dat dit scherm niet voor iedereen is. Maar als je wel in de markt bent en graag het beste van het beste wilt, dan is het fijn om te weten dat er nu wat te koop is wat de gemiddelde HT-liefhebber doet watertanden. Kun je het betalen dan krijg je waar voor je geld. Iets beters is momenteel simpelweg niet te koop, alleen groter. Het is zo'n aankoop die ook 'non-believers' opvalt. Het scherm blijft nimmer onopgemerkt, zelfs als het uit staat. Over de roemruchte en eeuwig terugkerende Pioneer KURO hoeven we het in ieder geval nooit meer te hebben. De koning is dood. Leve de koning! Maar het wordt wel hoog tijd dat er meer kapers voor de kust komen...
Lees de reacties in het bijbehorende forumtopic.
Lees ook dit bijbehorende artikel 'OLED Dreams'.
Inloggen