["Speurneuzen, De / The Great Mouse Detective"]

Hiram Flaversham is speelgoedmaker en verrast zijn dochter Olivia met een mooie speeldoos ballerina. Als Flaversham wordt ontvoerd, gaat Olivia op zoek naar hulp. Ze raakt de weg kwijt en zoekt een schuilplaats voor de regenen. Dr. David Q. Dawson komt toevallig langs en hoort haar huilen. Dawson wil het kleine meisje helpen en samen gaan ze op zoek naar Basil in Bakerstreet (in Nederland Sherlock Basil Holmuis geheten). Eenmaal gevonden blijkt Basil zojuist terug te komen van een onderzoek en hij besteedt aan de twee geen aandacht. Na de mislukt proef, krijgt Olivia haar kans om haar verhaal te doen. Basil is direct geïnteresseerd als hij hoort dat Olivia’s vader ontvoerd is door een manke vleermuis, genaamd Fidget. Fidget is het hulpje van Basil’s aartsvijand, professor Ratigan (in Nederland professor Ratbout Rattatoeï). Ratigan heeft Flaversham ontvoerd om met een duivels plan de macht over alle muizen in Londen te kunnen krijgen. Tezamen met Dawson en Olivia gaat Basil op onderzoek uit en komen in een donkere speelgoedzaak. Als Olivia daar ook ontvoerd wordt, staat Basil voor de grootste uitdaging in zijn detective carrière. Nu zal alleen het beste speurwerk ooit genoeg zijn om de speelgoedmaker en zijn dochtertje Olivia terug te vinden en definitief af te rekenen met professor Ratigan.

Grote mensenverhalen lenen zich uitstekend voor een tekenfilmversie waarbij dieren de rol van mensen vertolken. De Speurneuzen, oftewel The Great Mouse Detective, is zo’n verhaal. Want Sherlock Basil Holmuis is een regelrechte muisvariant van de beroemde Engelse detective Sherlock Holmes. Tot en met zijn scherpe opmerkings- en deductievermogen en specifieke kleding aan toe. En in de muis David Q. Dawson herken je natuurlijk direct Sherlock’s grote hulp Watson.
De Speurneuzen is Disney’s 26e avondvullende speelfilm en bovendien de eerste waarbij enige computeranimatie werd toegepast. De laatste scène bij de raderen van de klokken van de Big Ben laten dat duidelijk zien. Met De Speurneuzen begon Disney ook weer meer aandacht aan de totale animatie te schenken. Waren de voorgaande films om budgettaire redenen doorgaans voorzien van redelijk statische achtergronden en weinig diepte, met De Speurneuzen kwam daar verandering in. Mede geholpen door de steeds groter wordende rol van computeranimatie. Ron Clements en John Musker hebben samen met het verhaal voor De Speurneuzen geschreven en ook de regie gevoerd. Deze samenwerking was de start voor andere, nog grotere successen van het duo. Clements en Musker maakten in 1989 het zeer succesvolle De Kleine Zeemeermin en drie jaar later het hoogtepunt Aladdin (1992). Vijf jaar later zien we het team weer terug met Disney’s Hercules (1997) en afgelopen jaar maakte ze het mooie Schateiland (Treasure Planet).

Beeldkwaliteit

De film staat in het originele breedbeeld 1.66:1 beeldformaat anamorf op de DVD. Het kleurrijke beeld ziet er redelijk uit. De kleuren doen enigszins gedateerd aan en missen hun heldere glans. Wat we al meer zagen bij Disney films uit deze periode is de ruim aanwezige filmgrain die ook hier weer zeer duidelijk zichtbaar is. Ook zitten er af en toe spetters in het beeld, door beschadigingen of vuil. De egale vlakken hebben last van flikkeringen. Scherpte en detaillering van het beeld worden erg beïnvloed door de aanwezige filmgrain. Duidelijk een transfer waarbij Disney niet het onderste uit de kan heeft gehaald om voor deze uitgave op te knappen.
De Nederlandse ondertiteling is goed, zowel dialogen als liedteksten zijn ondertiteld. De optionele ondertiteling staat, zoals je bij Disney gewend bent, veel te hoog in het beeld.

Geluidskwaliteit

Op het gebied van de soundtrack stelt Buena Vista ons echt teleur. Van verschillende releases weten we dat de aanwezige Franstalige nasynchronisatie om onbegrijpelijke redenen een technisch betere kwaliteit meekrijgt dan de originele Engelse versie en de Nederlandse nasynchronisatie. Met deze release maakt Buena Vista het wel erg bont. De Franse nasynchronisatie staat in zowel Dolby Digital 5.1 (bitrate 448 kb/s) als in DTS 5.1 (bitrate 754 kb/s) op de schijf. Terwijl de originele Engelse track een lagere bitrate heeft meegekregen en de Nederlandse nasynchronisatie slechts Dolby Surround is. Over het nut van een DTS track bij deze film, die origineel een Dolby Stereo track had, kun je sowieso discussiëren. Feit is dat beide Franse tracks veel kostbare ruimte innemen op de schijf. Het is duidelijk dat Buena Vista Nederland zich ook ongelukkig voelt met de aanwezigheid van de Franse soundtrack, aangezien beide tracks niet op de cover worden vermeld.
Goed, de Engelse Dolby Digital 5.1 soundtrack (bitrate 384 kb/s) is een re-mix van de oorspronkelijke Dolby Stereo track. De soundtrack klinkt redelijk en heeft zijn nadruk liggen op de voorkanalen. De stemmen zijn duidelijk te volgen en komen netjes uit de centerspeaker. De frontspeakers worden voornamelijk gebruikt voor de muziek. De stereospreiding van de muziek is goed. De surround worden alleen maar gebruikt om de soundtrack enige ruimtelijkheid te geven. Laag is vrij beperkt aanwezig in de soundtrack. Enkele momenten, zoals de passen van een poes die aan komt lopen, is het laag nadrukkelijk aanwezig. Er zit weinig dynamiek in de soundtrack. Als je rekening houdt met de leeftijd van de film, 17 jaar, dan is het een redelijk goed klinkende soundtrack.
De Nederlandse nasynchronisatie is natuurlijk weer puik in orde. Disney besteedt bij de nasynchronisatie veel aandacht aan het lipsynchroon zijn. Nederlandse stemmen die je kunt herkennen zijn Paul Haenen (Hiram Flaversham), Marlijn Pel (Olivia), Paul van Gorcum (Basil) en Guido de Moor (Ratigan). De Nederlandse track, Dolby Digital 2.0 Surround (192 kb/s) is niet opgewaardeerd en is ‘slechts’ Dolby Surround. De geluidskwaliteit is nagenoeg gelijk aan het Engelse origineel. Enig kritiekpuntje is dat de Nederlandse stemmen in volume niet in balans zijn met de rest van de geluiden en te luid klinken.

Extra's

Nog steeds start een Disney DVD irritant met een verplicht aantal reclame trailers. Door herhaaldelijk de ‘forward’ toets te gebruiken kun je er snel doorheen skippen, of je drukt gewoon direct op de menutoets.
De breedbeeldmenu’s zijn uiteraard weer filmgerelateerde animaties in breedbeeldformaat met muziek en naar keuze in het Nederlands, Engels of Frans beschikbaar. De DVD heeft een aantal leuke extra’s, die wat betreft opzet gelijk zijn aan eerdere Disney releases. Alle extra’s hebben DD2.0 geluid (bitrate 192 kb/s) en worden in 4x3 formaat gepresenteerd. De extra’s zijn Nederlands gedubbed of gesproken. Een overzicht:

Achtergrondreportage van De Speurneuzen ‘The making of’ (7:54 minuten). Een korte featurette over de verschillende aspecten van realisatie van de film. Met onder andere Vincent Price die de stem van Rattigan deed. Engels gesproken met Nederlandse ondertiteling.

Zoals gebruikelijk plaatst Disney ook wat korte animaties uit de ‘oude doos’ op de schijf waarvan het onderwerp een relatie heeft met de hoofdfilm. In dit geval is dat Korte animatiefilm ‘De Klokkenpoetser’ (8:10 minuten). Een korte animatiefilm met Mickey en Donald uit 1937.

Meezingen is mogelijk met Sing-Along Song ‘Mijn misdadige brein (The World’s Greatest Criminal Mind)’ (2:01 minuten). Één van de drie liedjes uit de film.

Een ander kort filmpje uit de ‘oude doos’ is Korte animatiefilm ‘Donalds Misdaad’ (7:41 minuten). Een filmpje met Donald uit 1945.

Bij Plakboek De Speurneuzen’ kun je, na een korte introductie tekeningen, schetsen en foto’s zien van de tekenfilm zien. Elke tekening kan vergroot weergegeven worden in een breedbeeldscherm.

In het talen/ondertitels menu is ook een keuze voor de THX Optimizer waarmee beeld en geluid optimaal ingesteld kunnen worden. Dit onderdeel is nu voor het eerst Nederlandstalig.

Bij de DVD zit ook een inlay met in drie talen een overzicht van de tracklisting.

Disney’s 26e Klassieker is het verhaal van The Great Mouse Detective, ofwel in goed Nederlands De Speurneuzen. Het detectiveverhaal van Sherlock Holmes getransformeerd naar de wereld van de muizen. De grootste schurk aller tijden Ratigan heeft een plan om voor altijd de macht over de muizenbevolking te krijgen. Kan de spitsvondige detective Basil met de hulp van dr. Dawson deze donkere plannen voorkomen?
De beeldkwaliteit valt helaas tegen, veroorzaakt door de duidelijk zichtbare filmgrain in het beeld. Het geluid klinkt goed, zowel in het oorspronkelijke Engels als de Nederlandse nasynchronisatie. De extra’s zijn weer een leuke verzameling van alles wat. Alweer een Disney klassieker die aan de collectie kan worden toegevoegd.