["Dances with Wolves (SE)"]

Eind 19e eeuw onderneemt luitenant John Dunbar (Kevin Costner), die zwaar gewond is, een roekeloze zelfmoordactie. Het effect is echter een ommekeer in de strijd en Dunbar wordt als een held binnengehaald. Zijn wonden worden door een van de beste dokters verzorgd en Dunbar mag zijn volgende bestemming uitzoeken. Dunbar wil graag naar het ongerepte westen, voordat dit verdwenen zal zijn. Hij vertrekt op een eenzame missie naar fort Sedgewick, een verafgelegen en door Sioux bedreigde legerpost. Daar aangekomen blijkt de post verlaten te zijn, de chaos rondom de post vertelt iets over wat er gebeurd moet zijn. Dunbar besluit desalniettemin te blijven en er het beste van te maken. Na enige tijd in eenzaamheid te hebben doorgebracht, waarbij een wolf op afstand zijn enige vriend lijkt te zijn, komt Dunbar in contact met de Sioux indianen. Het is vooral de wijze man Kicking Bird (Graham Greene) die even nieuwsgierig is naar Dunbar als andersom. Langzaam ontstaat een gevoel van wederzijds vertrouwen en begrip. Op een dag vindt Dunbar de gewonde vrouw Stands With A Fist (Mary McDonnell) en brengt haar terug naar het indianendorp. Na aanvankelijke weg te worden gejaagd door Wind In His Hair, wordt Dunbar later toch uitgenodigd in het dorp. Stands With A Fist blijkt een blanke vrouw te zijn, die opgegroeid is in het indianendorp. Zij kan nog gebrekkig Engels spreken en kan daarmee de taalbarrière tussen Dunbar en de indianen verkleinen. Dunbar voelt zich steeds meer thuis bij de vreedzame en wijze indianen en voelt zich erg aangetrokken tot Stands With A Fist. Steeds meer tijd brengt hij bij hen door en gaat zelfs met hen op buffeljacht. Omdat de indianen Dunbar bij een eerste ontmoeting met de wolf zagen ‘spelen’, geven ze hem de naam Dances With Wolves. Als na enige tijd het Amerikaanse leger bij Fort Sedgewick komt, wordt Dances With Wolves geconfronteerd met de harde vijandige houding van het leger jegens de indianen.

Het regiedebuut van hoofdrolspeler Kevin Costner was een schot in de roos. Met Dances with Wolves heeft Costner een zeer integere film gemaakt, waarin de mens en de natuur centraal staan. Costner schept een poëtisch beeld van het ongerepte westen waarin een Amerikaanse blanke soldaat in contact komt met een nobel volk dat in eenvoud en met respect en begrip midden in de natuur staat. Het is daarmee nog onbegrijpelijker dat de Amerikanen dit volk op zo’n wrede wijze al hun land afhandig hebben gemaakt. De film maakt je duidelijk dat het eigenlijk niet is ‘How the West was won’, maar meer ‘How the West was lost’. Don Henley heeft hierover ook al eens een song gemaakt.
Dances with Wolves werd een instant klassieker en werd overladen met prijzen en nominaties. De film kreeg maar liefst twaalf Oscar® nominaties en won uiteindelijk in 1991 zeven van deze felbegeerde beeldjes. De Oscar® werd toegekend onder andere voor beste regie, beste film, beste scenario en beste soundtrack. Die mooie soundtrack is afkomstig van John Barry. Evenals de film ademt ook Barry’s soundtrack een ingetogen en rustige sfeer uit en past daarmee perfect bij de film.
De Amerikaanse bioscoopversie van de film duurt ongeveer 180 minuten. Costner heeft ook een bijna vier uur durende, 227 minuten om precies te zijn, edit van de film gemaakt. Soms lees je als kritiek dat deze lange versie minder goed zou zijn, omdat hierin hoofdpersoon John Dunbar minder centraal staat door de vele aanvullende scènes. Deze kritiek komt vooral van Amerikaanse zijde. Wat mij betreft is dat absoluut niet het geval en geeft deze lange versie een veel beter gevoel en inzicht in de karakters. De film geeft een perfecte kijk op de menselijke interactie tussen twee verschillende culturen in een ongerepte natuur en verveelt daarmee geen seconde.

Al eerder was in ons land de lange, bijna vier uur durende versie verkrijgbaar op een uitgave van Polygram. Deze versie is ondertussen een collector’s item geworden. Nadeel van deze versie was de ingebrande ondertiteling. Later is een kwalitatief uitstekende uitgave verschenen van de 180 minuten durende ‘theatrical release’ (bioscoopversie) van de film, waarbij de soundtrack in DTS was vastgelegd. Deze versie is niet in Nederland uitgebracht. Nu heeft A-Film de vernieuwde MGM uitgave van de 227 minuten durende ‘director’s cut’ in ons land uitgebracht. Bij deze versie is het geluid ook in DTS vastgelegd. Deze uitgave bevat alleen maar de ‘director’s cut’.

Beeldkwaliteit

De film staat in zijn oorspronkelijk bioscoop beeldverhouding van 2.35:1 anamorf op de DVD. Het geremasterde beeld is in één woord gezegd prachtig. Niet geheel zonder fouten weliswaar, maar deze kleine foutjes zijn geenszins storend. Het brede beeld geeft de ongerepte natuur op zeer natuurlijke wijze prachtig weer. Het beeld is zeer kleurrijk met een prima contrast en zwartnviveau. Ten aanzien van de kleur een klein kritiekpuntje over de kleurbalans. Die is namelijk net niet optimaal. Sommige momenten is het beeld iets te rood en valt op dat het gras iets minder groen is. Dit zal de meeste mensen niet opvallen en vindt deels ook zijn oorzaak in de natuurlijke belichting bij de avondscènes met een ondergaande (rode) zon. Het staat het genieten van het zeer fraaie beeld geenszins in de weg. Edge enhancement is niet zichtbaar, slechts heel indicenteel is een spettertje in het beeld te zien. Een scène viel een beetje moiré op. Flimgrain is ook slechts weinig aanwezig. Bij avondscènes valt een iets grovere korrel op. Bij de start van de film staan de begintitels niet helemaal stil in het beeld.
Vanwege de lengte van de film en de aanwezigheid van vijf soundtracks is de film verdeeld over twee discs. Gelukkig, want hierdoor zijn compressie artefacten geen probleem.
Beide discs zijn van het type DVD-9, wat betekent dat ze enkelzijdig en dubbellaags zijn. Op de eerste disc is de laagwisseling wat ongelukkig geplaatste en daardoor kort merkbaar. Deze uitgave heeft gelukkig geen ingebrande ondertiteling. De optionele ondertiteling (wit) is duidelijk, heeft een mooie kleine letter en is onder in het zichtbare beeld, net boven de onderste zwarte balk, geplaatst.

Geluidskwaliteit

De oorspronkelijk Dolby Stereo soundtrack is opnieuw digitaal geremasterd. Bij de soundtrack heb je keuze uit een kwaliteit zeer goede Dolby Digital 5.1 (bitrate 448 kb/s) track en een evenzo schitterende DTS 5.1 (bitrate 768 kb/s) track. Daarnaast is nog een DD2.0 (bitrate 192 kb/s) aanwezig.
De nadruk van de soundtrack ligt op de voorste speakers. Voor de dialogen wordt de centerspeaker gebruikt. De prachtige muziek van John Barry komt met een prima stereobeeld uit beide frontspeakers. De surrounds worden voornamelijk gebruikt voor de ruimtelijkheid van de muziek en de ambiance. Enkele scènes wordt actiever gebruik gemaakt van de surroundspeakes, zoals bij de buffelscène. Het gestamp van de buffels komt dan zeer ruimtelijk uit alle speakers. Het zijn ook deze momenten dat het LFE kanaal voor een wat dieper laag wordt gebruikt. Verder wordt het LFE kanaal in de film niet gebruikt. Een zeer mooie en natuurlijk klinkende soundtrack. Tussen de DD 5.1 en de DTS 5.1 is het verschil niet zo groot. De DTS lijkt iets gedetailleerder, de DD iets voller te klinken.

Extra's

Deze ‘Special Edition’ is uitgebracht in een prachtige 3-disc uitvoering. Voor de verpakking van de schijven is een digipack gebruikt waaromheen een mooi vormgegeven stevige slipcase zit.
De film is zoals gezegd verdeeld over twee discs:
- disc 1 met tijdsduur 2:07:28 en onderverdeeld in 21 chapterstops;
- disc 2 met tijdsduur 1:36:36 en onderverdeeld in 13 chapterstops.
Gedurende de film kun je naar keuze luisteren naar het nieuw opgenomen audiocommentaar van:
- regisseur en hoofdrolspeler Kevin Costner en producer Jim Wilson; en
- film editor Neil Travis en cinematograaf Dean Semler
Prima informatief en onderhoudend commentaar, waar bij de tweede iets vaker een stilte valt. Beide tracks zijn in DD2.0 (192 kb/s) kwaliteit en zijn NIET voorzien van een ondertiteling.

Overige extra’s staan op de derde schijf. Al deze extra’s zijn in 4x3 standaard beeldformaat met DD2.0 (192 kb/s) geluid en voorzien van Nederlandse ondertitels.
Te beginnen met Creation of an epic (74:38 minuten). Een nieuw opgenomen documentaire waarin door Kevin Costner en andere makers teruggekeken wordt op de realisatie van de film. Dan de Making of (20:56 minuten) documentaire, die als easter egg op de eerdere Polygram uitvoering te vinden was.
Vervolgens de Filmographies, waarbij van Kevin Costner, Mary McDonnell, Graham Greene en Tom Everett enkele tekstschermen met hun filmcarrière opgenomen is. Onder Biography staat in acht tekstschermen de biografie van Kevin Costner.
Bij Trailers vind je de trailer voor Dances with Wolves (2:37 minuten) en trailers van drie andere A-Film uitgaven.
Onder de keuze B-Rolls heb je keuze uit een ‘achter de schermen’ blik bij vier verschillende ‘special effects’ scènes:
- Confederate March and Music (2:11 minuten)
- Getting the point (3:56 minuten)
- Burying the hatchet (1:11 minuten)
- Animatronic Buffalo (2:17 minuten)
Dan is er nog een Original Music Video (3:51 minuten), een Photo Montage (9:19 minuten) met inleiding door fotograaf Ben Glass en een Poster Gallery met maar liefst 3 (!) posters.

En er is nog een Easter Egg.

Dances with Wolves is het schitterende regiedebuut van Kevin Costner, die ook zelf de hoofdrol speelde. De film vertelt het poëtische verhaal van de Amerikaanse soldaat John Dunbar die in het ongerepte Westen in aanraking komt met de Sioux indianen. Het contact tussen beide culturen komt langzaam tot stand op basis van wederzijds respect en begrip.
Door A-Film is de langere ‘director’s cut’ uitgebracht in een prachtige ‘3-disc special edition’ set. De film heeft een uitstekende beeldkwaliteit. De soundtrack is beschikbaar in zowel Dolby Digital als DTS en is bijzonder mooi. Op de derde disc staan enkele uitstekende extra’s, waardoor deze set het predikaat DVD.nl TOPPER verdient. Uiteraard is deze uitgave een ‘must have’ voor je filmcollectie.