["Khartoum"]

Omstreeks 1880 leidde de Britse kolonel William Hicks in de Afrikaanse woestijn zichzelf en 10.000 manschappen de dood in, bij een groots gevecht tegen de Islamitische fanaticus die zich ‘de Mahdi’, oftewel ‘de Verwachte’, noemt. Na deze nederlaag zijn de Engelsen uiterst terughoudend om zich verder met het conflict in te bemoeien. Maar ze weten ook dat duizenden onschuldige Egyptenaren in de Soedanese stad Khartoem zullen worden afgeslacht als er niets wordt ondernomen. Daarom besluiten ze generaal Charles Gordon (Charlton Heston) te sturen, om te kijken of hij de situatie zonder verdere Britse overheidssteun kan oplossen. De evacuatie van de Egyptenaren wordt echter niet toegestaan door de Mahdi (Laurence Olivier), waardoor Gordon maar één mogelijkheid ziet: met zijn beperkte strijdkrachten het gevecht aangaan met de fanaticus en zijn duizenden manschappen.

Khartoum is een historische spektakelfilm (in de trant van het klassieke Lawrence of Arabia), die verhaalt over de strijd om de Soedanese hoofdstad Khartoem rond 1880. De film is gebaseerd op de werkelijkheid, maar uiteraard heeft men wel de nodige vrijheden genomen om het geheel tot een boeiende film te maken. En dat is ze redelijk gelukt, Khartoum is een aardige prent binnen het genre. Om te beginnen heeft de film een goede cast, bestaande uit capabele Engelse acteurs, waaronder de geprezen Laurence Olivier (die zwaar geschminkt voor de Islamitische Mahdi moet doorgaan), alsmede de Amerikaanse steracteur Charlton Heston. Met films als Ben Hur en El Cid is laatstgenoemde natuurlijk geen onbekende binnen het genre. Charlton “It’s a madhouse!!!” Heston staat bekend om zijn karakteristieke over-the-top, vaak onnodig melodramatische acteerwerk, maar in Khartoum houdt hij zich in. Gelukkig, want dat is wel zo gepast bij dit historische drama. Qua acteerwerk dus weinig klachten. Maar ook op visueel gebied mag de film er zijn, bijvoorbeeld wat betreft de mooi aangeklede sets en prachtige locaties. En wat is nu een epische spektakelfilm zonder grootschalige massascènes? Ook in Khartoum dus een aantal grote veldslagen en gevechten. En die leveren uiteraard de nodige visueel indrukwekkende fragmenten op, mede omdat je weet dat er geen computer aan te pas is gekomen. De veldslagen zorgen tevens voor de actie in de film, maar toch is Khartoum wat trager dan je zou verwachten. Het grootste gedeelte van de speelduur van 130 minuten (inclusief ouverture, intermission, entr’acte en exit music) bestaat namelijk uit serieus gepraat over politieke, culturele en andersoortige zaken. En dat is niet altijd even boeiend. Maar ondanks het trage en onevenwichtig tempo is Khartoum toch een interessante film voor liefhebbers van de historische spektakelfilms van weleer.

Beeldkwaliteit

Met zijn verhouding van 2.75:1 was Khartoum oorspronkelijk bedoeld voor projectie op de enorme gekromde schermen van zogenaamde Cinerama-bioscopen. Voor normale bioscoopschermen werd echter ook een 2.35:1-versie gemaakt, en dit is de versie die je op DVD aantreft. De anamorfe DVD-transfer ziet er prima uit. Natuurlijk, qua scherpte hebben we wel eens betere DVD’s gezien, en ook de kleuren zijn niet altijd even sprankelend, maar bij een film uit 1966 is dat vrijwel onvermijdelijk. Tevens is het geen verrassing dat er wat vuiltjes en beschadigingen opduiken. De hoeveelheid is echter ontzettend variabel: er zijn scènes die ontzettend schoon zijn, maar ook shots met een buitensporige portie vuil. Gelukkig hebben de schone fragmenten de overhand. Prima dus! Tot slot nog een kleine opmerking over de laagwisseling, die is namelijk vrij ongelukkig geplaatst (na circa 68 minuten).

Geluidskwaliteit

Voor de DVD-release heeft men niet de moeite genomen om het geluid van Khartoum naar volwaardig 5.1 te mixen, en dus zul je het met de aanwezige Dolby Digital 2.0 stereotrack (192kbit/s) moeten doen. En voor een film uit ’66 klinkt het geluid nog niet eens zo slecht. Zo heeft het spoor een bovengemiddelde dynamiek, voldoende laag en redelijk wat detail in het hoog. Vooral bij de orkestrale muziekstukken die tijdens de ouverture en intermission gespeeld worden kun je merken dat het geheel best aardig klinkt. Het spoor is niet als ‘surround’ geflagd, maar met de versterker in de ProLogic-stand kun je desondanks toch profiteren van een toegenomen ruimtelijkheid in de vorm van een mono-achterkanaal.

Extra's

Op het gebied van extra’s is de DVD al even dor als het landschap van Soedan. Net als in de overige regio’s heeft namelijk ook de R2-uitgave enkel een trailer te bieden (2.35:1 anamorf, DD 2.0). Overigens is men vergeten om het menu de breedbeeld-flag mee te geven, de breedbeeldmenu’s worden dus met een verhouding van 1.33:1 weergegeven.

Khartoum is een historische spektakelfilm met Charlton Heston, die zich afspeelt omstreeks 1880 in het woestijnlandschap van Soedan. Het is een aardige film binnen het genre, maar mede vanwege het trage verloop haalt deze niet het niveau van genreklassieker Lawrence of Arabia. Ook de DVD-uitgave van Khartoum kan niet tippen aan die van zijn klassieke genregenoot. Want de DVD mag dan op het audiovisuele front dik in orde zijn, op het gebied van extra’s is Khartoum een karige bedoeling. Alleen het standaard trailertje, meer niet. Desondanks is het een interessante film voor genreliefhebbers, dus zij zouden het schijfje op zijn minst eens kunnen huren.