["D-Day to Berlin"]

Na de intocht van de troepen van Adolf Hitler in Polen op 1 september 1939 verklaarde Engeland en Frankrijk de oorlog aan Duitsland. Dit was het begin van een oorlog die al gauw de hele wereld zou omvatten. De Tweede Wereldoorlog zou vele jaren duren, en een ontelbaar aantal mensen het leven kosten. Op 6 juni 1944 werd met de landing van Amerikaanse en Britse troepen op het strand van Normandië een begin gemaakt met de bevrijding van het door Duitsland bezette Europa. De Geallieerden stuiten op veel weerstand van Duitse kant, maar een groots tegenoffensief bleef uit, waardoor de opmars in Frankrijk traag maar gestaag voortgezet kon worden. Op 25 augustus werd met behulp van het Franse verzet Parijs bevrijd. Daarna trokken de Britse troepen richting België en de Amerikaanse richting de Frans-Duitse grens. Langzaam maar zeker gaven de Duitse bezettingstroepen zich over, en op 8 mei 1945 was de Geallieerde overwinning een feit.

De bekroonde documentaire D-Day to Berlin gaat over de bevrijding van Europa, die begon op 6 juni 1944, beter bekend als D-Day. Nu zijn er natuurlijk talloze documentaires over dit onderwerp verschenen, maar wat D-Day to Berlin zo uniek maakt is dat deze vrijwel uitsluitend bestaat uit zeldzame kleurenbeelden. Beroemd filmmaker George Stevens (A Place in the Sun, The Diary of Anne Frank) had namelijk de opdracht om samen met een handvol anderen met het leger mee te reizen om de opmars van de Geallieerden op film vast te leggen, van de landing op het strand van Normandië via de bevrijding van Parijs tot de intocht in Berlijn. Naast de zwart-wit camera’s waarmee het ‘officiële’ materiaal geschoten werd nam Stevens ook zijn eigen 16mm-kleurencamera mee. Hiermee schoot hij een soort van ‘filmdagboek’ van zijn tocht. Een deel van het resulterende beeldmateriaal is te zien in D-Day to Berlin. En het blijkt toch wel een aparte ervaring om beelden van de (gevolgen van de) Tweede Wereldoorlog in kleur te zien. Op een of andere manier maken de kleurenbeelden namelijk beduidend meer indruk dan de schokkerige zwart-wit-beelden die je kent uit de doorsnee documentaire. Daar komt nog bij dat het niet van die gekunstelde propagandistische filmpjes zijn, maar gewoon beelden ‘van de straat’. Als gevolg krijg je een zeer realistisch en soms rauw beeld van de gebeurtenissen. De leeftijdskeuring van 16 jaar is dan ook geheel gerechtvaardigd, want sommige beelden (met name die van het concentratiekamp Dachau) zijn niet bepaald geschikt voor jongere kijkers. Toch valt er wel wat aan te merken op D-Day to Berlin. Ten eerste dat het zoals gezegd meer een filmdagboek is dan een standaard documentaire. Ben je op zoek naar een leerzame uiteenzetting van de gebeurtenissen die leidden tot de val van het Duitse Rijk, dan ben je dus aan het verkeerde adres. Ook als je een overdaad aan oorlogsgeweld à la Saving Private Ryan verwacht zul je teleurgesteld worden. De duur (een kleine drie kwartier) valt eveneens wat tegen. Desondanks is D-Day to Berlin verplichte kost voor ieder die geïnteresseerd is in de Tweede Wereldoorlog.

Beeldkwaliteit

D-Day to Berlin bestaat natuurlijk vrijwel geheel uit oud beeldmateriaal, en dus is het niet meer dan logisch dat het 1.33:1-beeld er wat gedateerd uitziet en er regelmatig vuiltjes, krasjes en andersoortige gebreken zichtbaar zijn. Maar moeten we de DVD hier zwaar voor bestraffen? Wij vinden van niet, want gezien de aard van de documentaire is het totaal geen ramp dat het materiaal in zijn originele, ietwat verweerde staat gepresenteerd wordt. En ach, eigenlijk ziet het beeld er gezien leeftijd en origine niet eens zo heel slecht uit. Bovendien valt er weinig te klagen als we de kwaliteit van de transfer naar DVD bekijken. Compressiefoutjes zijn nauwelijks aan de orde, en ook andere digitale artefacting ontbreekt. En dus verdient de transfer in onze ogen een ruime voldoende.

Geluidskwaliteit

Over het monogeluid dat bij deze documentaire hoort valt zoals verwacht weinig spannends te vertellen. De Dolby Digital 1.0-track (192kbit/s) doet namelijk wat er verwacht wordt. Het voornaamste is dat de toelichting van de presentator, de zoon van George Stevens, immer goed verstaanbaar is. Daarnaast komen ook enkele andere betrokkenen aan het woord, en in dit (audio-) archiefmateriaal is soms enige ruis hoorbaar. Maar dat heeft ongetwijfeld te maken met de leeftijd van de opnames. Storend is het in ieder geval nergens.

Extra's

Deze DVD bevat geen extra’s.

In 1944 trok filmmaker George Stevens mee met de Geallieerde troepen om de bevrijding van Europa op film vast te leggen. Daarbij hield hij met zijn eigen kleurencamera een soort van ‘filmdagboek’ bij. In het met drie Emmy’s bekroonde D-Day to Berlin is een deel van dit zeldzame kleurenmateriaal te zien, gepresenteerd door George Stevens’ zoon. Wat betreft de DVD-uitgave zijn de audiovisuele prestaties natuurlijk totaal ondergeschikt aan de inhoud. Wat maakt het immers uit dat deze documentaire geen 5.1-geluid bevat, maar gewoon een monospoor, of dat er de nodige vuiltjes en krasjes in het getoonde materiaal zitten? Wat wel jammer is, is dat er geen enkele extra op de DVD te vinden is. Wat historisch achtergrondmateriaal zou niet misstaan hebben, zeker gezien de vrij korte duur van de documentaire zelf (een kleine drie kwartier). Maar dat neemt niet weg dat D-Day to Berlin voor geïnteresseerden zeker het bekijken waard is.