["Legende van de Bokkerijders, De"]

Halverwege de 19e eeuw worden bij de boeren in Zuid-Limburg nieuwe belastingen geïnd door de plaatselijke schout (Hugo Metsers), die deze weer afdraagt aan de kanunnik. Veel boeren kunnen deze nieuwe belastingen niet meer opbrengen, waardoor ze uiteindelijk genoodzaakt zijn om in de mijnen te gaan werken, die onder beheer staan van diezelfde kanunnik. De jonge boerenzoon Martien Kremers (Lennart Hillege) pikt dit niet en bedenkt iets om aan deze misstanden te doen. Hij is echter niet de enige. Ook de Zwarte Kapitein wil met zijn bende van de Bokkerijders de boeren helpen en doet er vanalles aan om de schout en de kanunnik dwars te liggen. Zowel Martien als de Zwarte Kapitein krijgen hulp van Lei, de tinnengieter (Joost Prinsen), die hen bijstaat met raad en daad. De kanunnik laat zich de kaas echter niet van het brood eten en geeft zich niet zomaar gewonnen aan de Bokkerijders.

De Legende van de Bokkerijders bestaat uit de volgende 13 afleveringen:
1. Koningswater
2. Onschuld
3. Goud als water
4. Meer pijlen op de boog
5. Verraad
6. In het licht van de kaars
7. Tussen twee vuren
8. De dubbelganger
9. De schuilplaats
10. De mijnramp
11. Een schijn van twijfel
12. In de val
13. Ontsnapt aan de galg

De Legende van de Bokkerijders is gebaseerd op het boek Ontsnapt aan de galg van Ton van Reen. Scenarioschrijver Dick van den Heuvel schreef er een dertiendelige (kinder) televisieserie van. De karakters zijn ontleend aan het boek, maar het verhaal is dusdanig aangepast dat er iets nieuws is ontstaan. Dit scenario werd uiteindelijk verfilmd door Karst van der Meulen, neerlands bekendste kinderseriefilmer van zijn tijd. De Legende van de Bokkerijders werd mede dankzij een e-mailaktie op ondermeer DVD.nl op DVD uitgebracht. De serie werd oorspronkelijk in 1994 uitgezonden. De vele verzoeken hebben de KRO uiteindelijk doen besluiten de serie in een mooie 3 disc digipack uit te brengen. De eerste twee DVD’s bevatten vier afleveringen, de derde heeft er vijf. Er is veel aandacht besteed aan het uiterlijk en inhoud van de serie. De art-direction is uitstekend verzorgd en doet zeker niet goedkoop aan. Aan de aankleding is een heleboel aandacht besteed. Vooral de decors van de mijnen zijn mooi.gemaakt. Deze zijn geheel in de studio nagebouwd, maar zien er overtuigend echt uit. De acteurs zijn een mengeling van jong en oud, beginnend en gerenommeerd. Hugo Metsers, Gene Bervoets (als dokter Kirchoffs) en Joost Prinsen spelen erg overtuigend, terwijl het spel van enkele jongelingen daarentegen werkelijk tenenkrommend is. Naarmate de serie volgt gaat het wel iets beter en dat geldt zeker voor de jonge Lennart Hillege (tegenwoordig een talentvol cameraman overigens), die als Martien behoorlijk z’n mannetje staat. Niet alle dialogen klinken even natuurlijk, maar hij redt zich naar behoren. De serie is een co-produktie van diverse landen (Nederland, België, Duitsland en Frankrijk) en dat zorgt voor een allegaartje aan dialecten die kris-kras door elkaar worden gesproken. Het verhaal speelt zich af in Zuid-Limburg, maar Joost Prinsen bijvoorbeeld heeft een Brabants accent en Gene Bervoets spreekt met een Vlaamse tongval. In het begin is dat even wennen, maar al snel stoor je je er niet meer aan. Oorspronkelijk is het gemaakt als een kinderserie, maar ook volwassenen zullen zich zeker vermaken met dit vlotte, spannende en goed gemaakt televisiedrama. Deze serie was Karst van der Meulens (voorlopig?) laatste klus. Zijn rol als belangrijkste kinderfilm/serie-regisseur is daarna overgenomen door Ben Sombogaart en Maria Peters.

Beeldkwaliteit

De serie is gedraaid op Super 16mm film. Het beeldformaat van 1.78:1 is helaas niet anamorf overgezet naar DVD. Daardoor wordt er niet optimaal gebruik gemaakt van de beeldlijnen. Dat heeft ook z’n invloed op de scherpte, die is niet meer dan redelijk. Beschadigingen zijn nauwelijks aanwezig. Dat komt doordat er gebruik is gemaakt van de originele uitzendband van de KRO (een hele enkele keer verschijnt ook het KRO-logo in beeld). Voornaamste storingselementen zijn de beeldruis en posterisatie. Dat zorgt voor dansende puntjes in het beeld. Voornaamste oorzaak hiervan is de redelijk lage bitrate (gemiddeld zo’n 3,25 Mb/s). Het contrast wisselt sterk. Naarmate de serie volgt wordt het contrast steeds hoger en wordt de detaillering minder. Vreemd dat de kwaliteit en het contrast niet over de gehele linie constant zijn. De kleuren zijn over het algemeen nog goed in orde. Er is bij de opnames veel aandacht besteed aan het gebruik van contrast met kleuren tussen de boeren en kanunnik. Het camerawerk is erg mooi, met een mooie belichting. Helaas komt die niet helemaal tot z’n recht met deze transfer. De DVD bevat geen ondertiteling en de afleveringen hebben geen afzonderlijke chapterstops. Een aflevering duurt echter niet meer dan 25 minuten, zodat de chapterstops niet echt gemist worden.

Geluidskwaliteit

Het geluid van de serie op deze DVD’s is Dolby Digital 2.0 (224 kb/s). Inhoudelijk is er veel aandacht besteedt aan het geluid. Veel extra atmosferen en effecten maken het geheel behoorlijk af. De postproductie had wel wat voeten in de aarde. Veel acteurs hadden hun eigen recordertje om, terwijl er ook nog een overall geluidsband meeliep. Tussen de takes door werden de recordertjes niet uitgezet, waardoor er ontzettend veel geluidsmateriaal was, waarvan driekwart uiteindelijk rotzooi. Het uitzoeken van de juiste opnames was een hels karwei en het is de geluidsman dan ook niet in dank afgenomen dat hij op deze manier gewerkt heeft. Saillant detail is dan ook dat er geen credit op de aftiteling voor het geluid staat. Toch heeft deze manier van werken prima verstaanbare dialogen opgeleverd. Wel hebben alle dialogen hierdoor ook hetzelfde perspectief waardoor ze allemaal vrij ééndimensionaal klinken. Een negatieve uitschieter hierbij is de stem van de pastoor. Deze is in z’n geheel nagesynchroniseerd omdat acteur Arthur Brauss in de rol van pastoor een enorm Duits accent heeft. Die nasynchronisatie is niet zo best gedaan en past in z’n geheel niet bij de rest van het geluid. Bovendien is de synchroniteit tussen beeld en geluid niet zo best.
Opvallend is het gebruik van stereo. Het stereobeeld is over het algemeen beperkt, voornamelijk is alleen maar de muziek stereo. Enkele atmosferen zijn stereo, maar staan vrij zacht in de mix en er zijn een paar effecten in het linker- of rechterkanaal geplaatst. Bij enkele afleveringen is echter het gehele geluid mono (aflevering 1 & 12), inclusief de muziek.
Inhoudelijk is het geluid dik in orde, technisch is het zeker niet perfect.

Extra's

Het menu van de DVD’s is een statisch scherm in 1.33:1 beeldformaat, zonder achtergrondgeluid. Extra’s heeft deze serie niet. DVD 1 begint met een promotietrailer van Kruistocht in Spijkerbroek.
De verpakking van de DVD is een mooi digipack, met op de hoes tekstinformatie over de Bokkerijders.

In de 18e eeuw zorgen de kanunnik en de schout ervoor dat de boeren veel belasting moeten betalen. Die worden daardoor steeds armer en er blijft voor velen niets anders over dan in de mijnen te gaan werken, die in handen zijn van de kanunnik. Ontevredenheid heerst en het zijn de Bokkerijders onder leiding van de Zwarte Kapitein die hier iets aan willen doen. De Legende van de Bokkerijders is een mooie (kinder)serie die zeker ook geschikt is voor volwassenen. Mede door een e-mailaktie via DVD.nl heeft de KRO besloten de serie op DVD uit te brengen. Beeld- en geluidstechnisch is er zeker wat op aan te merken en jammer dat de serie niet anamorf op de DVD staat. Ook is er geen enkele extra op te vinden, maar het is een goede zaak dat series als deze op DVD worden uitgebracht en de mooie verpakking is daarbij ook mooi meegenomen.