Third Man, The

Holly Martins (Joseph Cotten) arriveert op uitnodiging van zijn vriend Harry Lime in het naoorlogse Wenen. In de kapotgeschoten stad verwacht de schrijver van goedkope westerns zijn oude vriend en een baan te vinden, maar hij komt bedrogen uit. Tot zijn grote schok en verbazing blijkt Harry net overleden en rest Holly niets anders dan zijn uitvaart bij te wonen. Gedurende deze plechtigheid ontmoet hij een schare aan excentrieke karakters en leert hij dat het leven, maar ook de dood van Harry door mysterie omgeven is. Hij treft er onder andere Majoor Calloway (Trevor Howard) die hem mededeelt dat Harry onderdeel was van de onderwereld en zodoende betrokken was bij diverse louche praktijken. Tevens leert Holly dat Harry mogelijk is omgebracht. De verklaringen rond zijn dood zijn totaal verschillend en samen met Anna Schmidt (Alida Valli), het liefje van Harry, gaat Holly op zoek naar de waarheid achter de dood van Harry. Hij is met name op zoek naar 'de derde man' die op de plaats van het ‘misdrijf’ is gezien…

Er zullen maar weinig mensen zijn die nooit van The Third Man hebben gehoord. De film wordt al jarenlang onder de klassiekers uit de filmgeschiedenis geschaard. Of het nu in de categorie 'beste film noir' of 'beste Britse film' is, het staat vast dat The Third Man niets minder dan een meesterwerk is. Nagenoeg alles klopt in deze film. De geweldige cast. Het fantastische verhaal, doorspekt met spitsvondige dialogen en vol plotwendingen. De eindscène in de riolen van Wenen kan zich meten met de beste allertijden. Het schitterende gebruik van schaduwen in vele scènes. En last but not least, de muziek van de film. Ook al heb je de film nooit gezien, de themamuziek van de film zal bijna iedereen kennen. De perfect passende citermuziek van Anton Karas zal gegarandeerd nog uren of dagen rondspoken in je gedachten. Regisseur Carol Reed begon de opnames van de film in 1948 in Wenen, dat nog half in puin lag door de bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De beelden van de stad in het begin van de film maken al direct diepe indruk. Door de jaren heen heeft de film nog maar weinig aan kracht ingeboet. Het tempo ligt hoog, zelfs nog als je het vergelijkt met hedendaagse films. Er zit geen moment in de film dat verveelt. Behalve Orson Welles bevat de film niet echt grote namen uit de filmgeschiedenis, hoewel hoofdrolspeler Joseph Cotten, die de rol van Holly Martins speelt, ook de hoofdrol speelde in Citizen Kane, geregisseerd door Orson Welles. Actrice Alida Valli, die Anna, het liefje van Harry Lime speelt, is van Italiaanse afkomst en speelde voor The Third Man voornamelijk in Italiaanse films. Beider acteerwerk is echter van hoogstaand niveau, wat de film weer naar een hoger plan trekt. Opvallend is ook het camerawerk, waar veelvuldig gebruik is gemaakt van Dutch Tilt, waarbij de camera iets scheef staat. Het geeft een extra cachet aan deze film. Vele tijdschriften en sites geven niets dan lovende reviews over deze film. De film is dan ook niet voor niets gekozen als nummer 1 in de 'Top One Hundred British Films Of All Time.' Bovendien is de film de enige niet-Amerikaanse film in de 'AFI's 100 Greatest American Movies.' Typisch een film die iedereen minimaal eenmaal in zijn of haar leven gezien moet hebben.

The Third Man is al eerder op Blu-ray Disc uitgegeven door Criterion. Maar doordat de rechten van de film afliepen werd deze uitgave geschrapt uit de collectie. De Criterion-uitgave is dan ook al snel een collector's item geworden. De rechten gingen terug naar Studio Canal, die de hieronder besproken uitgave hebben uitgebracht.

Beeldkwaliteit

Bij de beeldtransfer van The Third Man op deze Blu-ray Disc van Studio Canal is het originele beeldformaat van 1.33:1 behouden. De film staat op een 50 GB dubbellaags disc, die bijna in z'n geheel is beschreven. Het beeld heeft een resolutie van 1080/24p, dus 1080 beeldlijnen progressief met 1920*1080 beeldpunten en een beeldsnelheid van 24 beelden per seconde. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van de MPEG-4 videocodering.

Wie de Criterion-uitgave kent zal zien dat de kwaliteit van deze Studio Canal-uitgave iets minder is. We zien in deze nieuwe uitgave toch nog een behoorlijk aantal beschadigingen voorbijkomen, voornamelijk in de vorm van spettertjes en kabels. Voor de rest valt vooral de scherpte op, die ondanks de veelvuldig aanwezige filmgrain nog heel goed is. Gelukkig is er nauwelijks of geen ruisonderdrukking toegepast om de filmgrain te verwijderen. Het contrast en vooral het zwartniveau zijn niet altijd even optimaal. Het wisselt soms tussen shots binnen één scène, wat niet zo mooi is. Op zich is de kwaliteit van deze uitgave zeker niet slecht, vooral niet als je de leeftijd van de film in acht neemt, maar de Criterion-uitgave bewijst dat het beter kan. Of je die uitgave echter nog te pakken kunt krijgen is nog maar zeer de vraag. De Studio Canal-uitgave is in ieder geval een prima alternatief.

De High Definition screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom geen exacte weergave van de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk. Wil je de screenshots bekijken in Full HD-resolutie? Neem dan een Platinum Member account!

Geluidskwaliteit

Het geluid van The Third Man is een DTS-HD Master Audio 2.0 (mono) track (16bit/48kHz) in vier talen, waarbij de originele Engelstalige track natuurlijk het belangrijkst is. Van een geluidstrack die zestig jaar oud is mogen we niet verwachten dat hij echt HiFi klinkt en dat is hier ook niet het geval. Toch is de geluidstrack alleszins acceptabel! Er is nog wel lichte ruis aanwezig, maar kraakjes of gesputter zijn nagenoeg afwezig. De opnametechnieken van vroeger waren beperkt en daardoor ontbreekt het hier aan voldoende laag en het hoog heeft een vrij slissend karakter. Ook de dynamiek is beperkt. Maar los daarvan is het een prima geluidstrack. Dialogen zijn uitstekend te verstaan, daar mankeert niets aan. Extra aandacht gaat uit naar de geweldige score van Anton Karas, wiens citermuziek bijna iedereen bekend in de oren zal klinken.

Extra's

De Blu-ray Disc is uitgebracht door Universal in de Studio Canal-reeks. Zoals alle andere uitgaves in deze reeks zit The Third Man in een dun digibook. Deze uitgave bevat een flink aantal extra's, waarvan die gemarkeerd met een * ook aanwezig zijn op de eerder uitgegeven 2-disc DVD-uitgave. De extra's hebben helaas geen ondertiteling, behalve het audiocommentaar, waarvoor Nederlandse ondertiteling beschikbaar is.

Originele Trailers (4½ min)
Twee uitgebreide trailers van The Third Man ten tijde van de release van de film.

In het voetspoor van The Third Man (90 min) *
Een lange documentaire van Frederik Baker uit 2004 over de totstandkoming van The Third Man. Aan de hand van archiefbeelden, fragmenten uit de film, interviews en nieuw gedraaide beelden vertelt John Hurt het verhaal rond deze film en hoe hij gemaakt is. Het is zeer zeker een documentaire die meer inzicht geeft in het geheel.

The Third Man op de Radio (29 min) *
Een hoorspel (met als beeld alleen maar een foto) uit 1951. Het is een 'prequel' van de film van en door Orson Welles als Harry Lime.

Interactieve tocht door Wenen
Met als startpunt een kaart van Wenen kun je via een interactief menu een rondleiding krijgen langs verschillende locaties uit de film, zoals het beroemde reuzenrad of de Josephsplatz. Brigitte Timmermann is hierbij je gids.

Fotogalerie (2½ min)
Een diavoorstelling met zwart-wit foto's van de filmset. Het zijn geen beelden uit de film zelf, maar van de opnames.

Guardian NFT Interviews – Joseph Cotten (47 min)
Een radio-interview met hoofdrolspeler Joseph Cotten uit 1987. Cotten is met zijn hese stem vanwege een ziekte moeilijk te verstaan. Cotten haalt herinneringen op aan de opnames en weet nog wel wat sappige details te vermelden.

Guardian NFT Interviews – Graham Greene (8 min)
Scenarioschrijver Graham Greene vertelt over wat er nu waar is van de geruchten dat er scènes door Orson Welles zijn geschreven. Veel meer invloed kwam er van regisseur Carol Reed, van wie veel meer ideeën zijn verwerkt in het verhaal.

Alternatieve voice-over voor het begin (1½ min)
Een andere versie van de voice-over, zoals die in het begin van de film is gebruikt voor de Amerikaanse versie. Deze is niet ingesproken door Joseph Cotten, maar door regisseur Carol Reed.

Interview Cornelia Mayer (5 min)
Cornelia Mayer is citerspeelster en zij speelt en vertelt over de beroemde themamuziek van de film, gecomponeerd en gespeeld door Anton Kardas. Mayer kon het stuk van Kardas al spelen toen ze 15 jaar oud was. Haar Duitse accent klinkt heel charmant.

Audiocommentaar
Een audiocommentaar met opnameleider Guy Hamilton, acteur Simon Callow en second unit continuïteitsdame Angela Allen. Een geanimeerd gesprek waarbij veel herinneringen aan de opnames worden opgehaald. We komen ook wat achtergrondinformatie te weten. Stiltes vallen er nauwelijks.

Boekje
Een informatief boekje, in het Engels, geschreven door filmhistoricus Charles Drazin.

Holly Martins reist naar Wenen om zijn vriend Harry Lime te bezoeken. Bij aankomst blijkt deze echter al dood en haalt hij nog net diens begrafenis. Holly vertrouwt de omstandigheden niet waaronder Harry om het leven is gekomen en gaat op onderzoek uit. The Third Man is een thriller die zestig jaar na dato nog steeds staat als een huis. Uitstekend acteerwerk, een uitmuntend script en een hoog tempo zorgen ervoor dat deze film nog heel goed te verteren valt. Deze Blu-ray Disc-uitgave van Studio Canal (Universal) heeft een redelijk goede beeld- en geluidskwaliteit, al heeft de (niet meer leverbare) Criterion-uitgave aangetoond dat het toch nog iets beter kan. De extra's geven een mooi beeld van hoe de film is gemaakt en welke impact deze gehad heeft op de filmgeschiedenis. Een aanrader voor iedereen die zichzelf filmliefhebber noemt.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Universal Pictures Benelux.

Lees meer

• Vorige: Crazies, The (Blu-ray)
• Volgende: Bannen Way, The (DVD)