["Dune (1984)"]

Het is het jaar 10191. De planeet Arrakis (ook wel Dune genoemd) is de enige bron voor de substantie Spice, die de mens in staat stelt om door de ruimte te reizen en zijn bewustzijn te verruimen. Twee huizen strijden om deze planeet, het meedogenloze Huis Harkonnen en het nobele Huis Artreides. De macht over beide huizen ligt bij keizer Shaddam IV, die besluit om Huis Artreides de macht over de Spice-productie te geven. In werkelijkheid blijkt dit echter een slinkse manier om de leider van Huis Artreides, Duke Leto, in de val te lokken...

Dune is de verfilming van het eerste boek uit de bekende science-fiction-reeks van Frank Herbert. Voor de regie tekende niemand minder dan de even controversiële als geniale David Lynch. Het blijkt echter dat de opzet en ideeën van het uitgebreide boek zich niet gemakkelijk laten vangen in een film van 130 minuten. Lynch’ verfilming is dan ook niet bijzonder geslaagd. Het grootste minpunt is het ingewikkelde verhaal. Zonder enige kennis van het door Herbert geschapen Dune-universum is de film namelijk maar moeilijk te volgen, ook al doet men zijn best om de zaken enigszins uit te leggen. Heeft men het boek echter wel gelezen, dan zal men genoeg zaken missen om de geschreven versie duidelijk te prefereren boven de verfilming. Hoe men ook over de film denkt, in één ding is deze zeker geslaagd. Ontwerp van sets en kostuums zijn namelijk uitstekend, met een kenmerkende stijl voor elk van de huizen. Daar staan overigens wel een aantal hopeloos verouderde special effects tegenover. Alleen voor de echte liefhebber!

Beeldkwaliteit

Met zijn prachtige sets en ontwerp komt Dune het best tot zijn recht indien deze bekeken wordt in de oorspronkelijke 2.35:1-verhouding. Dit heeft Boxxz er echter niet van weerhouden om de film in de standaard beeldverhouding van 1.33:1 op de DVD te zetten. De resulterende afname in beeldoppervlak (maar liefst 43%) is in dit geval echt een groot gemis, en het is eigenlijk onvergeeflijk dat men een visueel indrukwekkende film als Dune in een pan&scan-uitvoering op DVD heeft gezet. Helaas blijven de onvolkomendheden van de transfer niet beperkt tot de verkeerde verhouding, want ook de kwaliteit van het beeld is nogal beroerd. Een lage scherpte, slecht zwartniveau en matig schaduwdetail zijn de eerste tekortkomingen. Daarnaast varieert de kleurweergave enorm: de verzadiging is op veel momenten meer dan acceptabel, maar soms ook te slecht voor woorden. Verder verkeerde het voor de transfer gebruikte bronmateriaal in een erbarmelijke staat, getuige de grote hoeveelheden vuil, spetters en beschadigingen. Bovendien heeft ook de digitalisering van het beeld problemen met zich meegebracht, in dit geval voornamelijk de aanwezigheid van compressieartefacten (met name macro-blocking). Het beeld heeft eveneens te lijden onder een ander, meer ongebruikelijk soort artefacting, waarbij over het gehele beeld donker gekleurde streepjes te zien zijn. Voegt men daaraan toe dat het beeld vrijwel nooit mooi stil staat, dan kan men concluderen dat er zelfs videotapes zijn die op beeldgebied beter presteren dan de DVD van Dune.

Geluidskwaliteit

Met het geluid is het iets beter gesteld dan met het beeld. Men vindt zelfs een heuse 5.1-remix op het schijfje terug. Ondanks de hoge bitrate van 448 kbit/s is deze remix echter verre van perfect. Zo is aan de klank duidelijk te horen hier met een oudere film te maken te hebben; de dialogen klinken vaak dof en ook de muziek komt niet goed uit de verf. Het kanaalgebruik is eveneens niet om naar huis te schrijven. Een belangrijk probleem is hierbij het welbekende doorbloeden van de dialogen naar links- en rechtsvoor. Maar ook uit de achterluidsprekers zijn, weliswaar zacht, delen dialoog te horen. Het LFE-kanaal wordt regelmatig aangesproken, maar vestigt met ongepast diepe bassen onnodige aandacht op zichzelf. Het resultaat van dit alles is dan ook een onnatuurlijk klinkend audiospoor, dat bar weinig indruk kan maken.

Extra's

Na geconstateerd te hebben dat de DVD op beeld- en geluidsgebied nogal wat te wensen overlaat, zal het vermoedelijk niemand verbazen dat het schijfje ook wat extra’s betreft zeer weinig te bieden heeft. De enige toevoeging is namelijk een compilatie (1.33:1, DD 5.1)van andere titels uit het assortiment van Boxxz (Xena: Warrior Princess, The Lost World: Land of the Apes, Cleopatra: Space Angels, Witchboard: The Possession en The Immortal).

Dune is een verfilming van het bekende boek van Frank Herbert. Het ingewikkelde verhaal van de film zal het beste begrepen worden door mensen die het boek hebben gelezen, al zullen de meesten van hen tot het oordeel komen dat de verfilming niet bijzonder geslaagd is. Ongeacht hoe men over de film denkt, de DVD-uitgave geeft geen reden tot juichen. Om te beginnen scoort de DVD op beeldgebied een dikke onvoldoende, zelfs als we rekening houden met de leeftijd. Dat de film zo’n achttien jaar oud is in dit geval namelijk geen excuus voor de uiterst belabberde beeldkwaliteit, want er zijn tig oudere producties die een betere transfer hebben dan de DVD van Dune. Ook het matige geluid en de totale afwezigheid van interessante extra’s werken niet in het voordeel van het schijfje. Het mag duidelijk zijn dat de DVD van Dune op alle fronten een uitermate teleurstellende uitgave is, dus laat het schijfje maar mooi in de schappen staan!