Matrix, The

"What is The Matrix?" Dit is de vraag die Thomas Anderson (Keanu Reeves) zich al zijn hele leven afvraagt. Hij heeft een saaie kantoorbaan als computerprogrammeur. 's Nachts slaapt hij bijna niet en speurt hij het internet af als hacker Neo op zoek naar een antwoord op deze vraag. Dan wordt hij benaderd door Trinity (Carrie-Anne Moss) die hem vertelt dat hij in gevaar is en wordt gezocht door diverse Agenten met aan het hoofd Agent Smith (Hugo Weaving). En als hij een antwoord op die vraag wil dan zou hij Morpheus (Laurence Fishburne) moeten gaan ontmoeten. Als Neo van de agenten weet te ontsnappen ontmoet hij Morpheus die hem de waarheid vertelt: de wereld zoals Neo die kent is niet echt. Het is een computer gegereerde droomwereld die eigenlijk een gevangenis is voor je geest. De werkelijkheid is dat machines en computers de wereld regeren en dat de mens slaaf is. Een klein groepjes verzetstrijders, waaronder Morpheus en zijn team, vechten tegen deze machines. En om te kunnen winnen gelooft Morpheus dat De Ene, ofwel The One, nodig hebben die de hele machinewereld naar zijn hand kan zetten. En hij gelooft dat Neo deze Ene is. Neo gelooft echter niet in lotsbestemming en gelooft niet dat hij de Ene is. Totdat hij krachten bij zichzelf ontdekt en de verantwoordelijkheid moet nemen om de strijd tegen de machines aan te gaan. Maar dan is er nog Agent Smith, waarvan nooit iemand heeft gewonnen en die het gevecht met Neo graag aan wilt gaan. De strijd voor het lot van de mensheid is losgebarsten.

The Matrix is alweer ruim 20 jaar oud en was destijds een waar fenomeen. De baanbrekende special effects, het futuristische uiterlijk en de aanstekende marketingcampagne ("What is The Matrix?") zorgden voor een groot succes in de bioscopen. De film staat jaren na dato nog steeds als een huis en blijft de beste van de trilogie. Het verhaal is nog steeds aansprekend, de effecten kunnen nog steeds mee (Bullet-time blijft gaaf om te zien) en ook het uiterlijk van de film is nog steeds niet helemaal afgezaagd (hoewel het spandex en het vele leer af en toe wel een beetje overdreven is). The Matrix is dan ook het minst pretentieus van de drie films, er worden wel verwijzingen gemaakt naar diverse mythologiën (de namen van de karakters en bijvoorbeeld het ruimteschip zijn hier voorbeelden van) maar het valt nog allemaal binnen de perken. Het gaat om de zoektocht van Neo en als kijker voel je je verbonden met hem. Dit maakt dat je als kijker je erg kan invoelen met zijn lotsbestemming en dat maakt dat de eerste film de beste blijft. The Matrix blijft een baanbrekend spektakel en het is dan ook niet vreemd dan in 2012 werd besloten dat The Matrix werd opgenomen in het Nationaal Film Archief door de nationale bibliotheek van de Verenigde Staten.

The Matrix is al vele malen op fysieke media uitgebracht. Ten eerste was er de DVD-release en dit was een gigantisch succes. Voor velen was het de eerste DVD die men aankocht en het zorgde voor een gigantsiche stijding in DVD-verkopen en de uitgave heeft voor een groot deel gezorgd voor het succes van het medium DVD. Onze recensie van de de eerste DVD-uitgave vind je hier. Omdat het langer duurde voordat het vervolg in de bioscopen kwam gaf Warner een zoethoudertje, namelijk de eerste film tezamen verpakt met de twee uur durende documentaire The Matrix Revisited in een bookcase. Ook deze hebben we gerecenseerd en die recensie vind je hier. Vervolgens kwam het HD-tijdperk en Warner bracht ten tijde van de 'format-war' hun films uit op zowel HD DVD en Bluray Disc. Van The Matrix hebben we beide versies besproken en de recensie van de HD DVD vind je hier en die van de Blu-ray Disc hier. Voor de HD-uitgaven werd de beeldtransfer nogal aangepast om het eerste deel qua uiterlijk en kleurenpalet meer te laten lijken op het kleurenpalet van de vervolgen. De twee uiterlijken hebben we vergeleken en het artikel hierover kan je hier nog eens teruglezen. De BD was jaren de beste manier om de The Matrix te bekijken, tot aan het 4K-tijdperk. Warner heeft de film op zowel UHD als op BD een volledig nieuwe transfer meegegeven. Ook zijn er diverse extra's bijgevoegd op een aparte BD, en dat pakket is gelijk aan de BD-uitgave. The Ultimate Matrix Collection (recensie vind je hier) bevat nog vele DVD's met nog meer extra's. De UHD-uitgave bevat uit drie schijfjes en wordt hieronder besproken. De UHD+BD-uitgave van The Matrix is als enige film van de trilogie afzonderlijk verkrijgbaar (en werd ook eerst los uitgebracht) en in de UHD-set The Matrix Trilogy.

Beeldkwaliteit

Blu-ray Disc
Voor de UHD-uitgave van The Matrix is de beeldtransfer voor zowel de BD als de UHD opnieuw geremastered via een 4K-scan van het originele filmnegatief. De mastering is overzien door de cinematograaf van de trilogie, Bill Pope. Vooral het eerste deel uit de trilogie was een ietwat vreemde eend in de bijt qua kleurenpalet. De eerste uitgave (die ook op DVD werd uitgebracht) had een nogal groene tint over het beeld, dit om het kunstmatige van de computer-omgeving te benadrukken. Echter vond het publiek, en de makers zelf ook, de groene tint wel wat overdreven en werd er een nieuw kleurenpalet gemaakt die ook op de eerste BD-uitgave werd uitgebracht. Het groene was nog wel aanwezig, maar meer verfijnder en subtiel. Ook werden meer warmere en aardse kleuren binnen het kleurenpalet gebracht. Op de BD van deze UHD-uitgave is deze nog eens verfijnd, plus dat de 1080p-transfer, uitgebracht in het originele beeldformaat van 2.40:1, ook profiteert van de 4K-scan. Het beeld komt veel strakker over, met een betere scherpte en betere detaillering. Contrast en zwartniveau is ook een stuk strakker en duidelijker. Het beeld "staat" beter en komt veel gebalanceerder over dan de voorgangers op zowel DVD als BD.

UHD
Uiteraard zijn 'die-hard'-fans van The Matrix nu wel eens benieuwd hoe deze film, die bekend staat om de visuele effecten, nu scoort in 4K. Nou, dat is een ware home-run geworden. Wel is duidelijk dat The Matrix is geschoten op 35mm film en dat grain wel meer aanwezig is in deze 2160p-transfer. Deze native 4K-transfer is ook uitgebracht in het originele beeldformaat van 2.40:1 en bevat zowel HDR10 als Dolby Vision beeldverbetering. De film is bekeken met Dolby Vision en dis is een zeer interessante kijkervaring. De scherpte is optimaal, net als detaillering en contrast. Wel is grain is sommige scènes meer zichtbaar, bijvoorbeeld bij de ondervaging van Neo door de Agents is de korrel zeer prominent aanwezig. In andere scènes minder, maar dit kan alleen maar een stijlkeuze zijn geweest. Verder is zwartniveau en schaduwdetail zeer goed gedaan en brengt Dolby Vision een prachtige schakering van kleuren mee, en dan vooral in de donkere en nachtelijke scènes. De UHD met een geweldige 4K-transfer is de ultieme manier om The Matrix te bekijken.

N.B. Screenshots zijn afkomstig van de Blu-ray Disc.

Geluidskwaliteit

UHD+BD
Ook de audiotrack van The Matrix is onder handen genomen, alhoewel de Dolby TrueHD 5.1-track van de Blu-ray Disc niet echt afzien was. Voor zowel de BD als de UHD heeft Warner een nieuwe Dolby TrueHD 7.1-track geproduceerd met een Dolby Atmos-extensie erbij. Deze audiotrack is geen openbaring qua kwaliteit geworden, maar meer een verfijning van een al geweldige audiotrack. Spreiding, plaatsing en dynamiek is strakker geworden en ook detaillering en prioritering van het geluid is beter gedaan. Spraak is zoals altijd netjes verstaanbaar, maar alle overige geluidseffecten zijn beter hoorbaar, ook door de dreunende muziektrack die gonst door de film heen. De hoogte-kanalen worden goed gebruikt, zeker als de scène in de film daar naar vraagt (de scène aan het einde met de helikopter is een duidelijk voorbeeld hiervan). Het is een geweldige geluidsbeleving geworden die een stapje hoger gaat dan voorheen. Een geweldige audiotrack.

Extra's

The Matrix heeft op alle fysieke uitgaven nogal wat extra's meegekregen. Dat begon op de eerste DVD-uitgave nog wat summier maar dat werd al snel uitgebereid, tot aan de DVD-uitgave van The Ultimate Matrix Collection. Voor de UHD-uitgave van The Matrix heeft Warner hetzelfde pakket aan extra's meegegeven als op de eerste BD-uitgave stonden, alhoewel nu op een apart schijfje. Hieronder staan alle extra's benoemd, allen zijn in SD en Nederlands ondertiteld. Op de UHD staan alleen de commentaren.

UHD+BD

Commentaries

Written Introduction by The Wachowski's.
Een negental tekstschermen met enige uitleg van de beide regisseurs.

Philosophers Commentary By Dr. Cornel West & Ken Wilber
De ‘filosofen’ Dr. Cornel West en Ken Wilber gaan dieper in op de gedachte achter The Matrix en alles wat daarbij te interpreteren is. Hun insteek is zowel cultureel, technisch, maatschappelijk als religieus van aard.

Critics Commentary By Todd McCarthy, John Powers & David Thomson
De ‘critici’ Todd McCarthy, John Powers en David Thomson geven een tamelijk positief commentaar over het vernieuwende en natuurlijk het commerciële succes.

Cast and Crew Commentary By Carrie-Anne Moss, Zach Staenberg & John Gaeta
Actrice Carrie-Anne Moss, editor Zach Staenberg en visual effects supervisor John Gaeta vertellen meer over de productie van de film.

Composer Commentary by Don Davis with Music-Only Track
Je bekijkt de film feitelijk met alleen de filmmuziek, dus zonder de filmgeluiden en de dialogen. Tijdens de stiltes die vallen in de muziek geeft componist Don Davis enige uitleg.

Blu-ray disc - movie

In-Movie Experience
Gedurende de film krijg je op gezette tijden een soort picture-in-picture (PiP) video te zien met allerlei informatieve fragmenten over de productie van de film. Grotendeels zijn de fragmenten van deze video’s ook terug te vinden in de featurettes, maar er is ook wat nieuw materiaal. Een bijzondere filmbeleving met deze visuele toelichting tijdens de film.

Blu-ray Disc - Bonus

Behind the Story

The Matrix Revisited (123 min)
Deze twee uur durende documentaire behandelt vrijwel alle aspecten van de eerste The Matrix film; van pre- tot postproductie. Deze twee uren worden voornamelijk gevuld met interviews met de betrokkenen (regisseurs, acteurs, producer, editor, music supervisor, director of photography, enz.) en opnames achter de schermen. Je ziet hierin veel interessante zaken, zoals de diverse problemen die bij de productie opdoken. Zo komen we bijvoorbeeld te weten dat de vechtscènes bijna geen doorgang konden vinden omdat Keanu Reeves vóór de opnames een nekoperatie had moeten ondergaan. Hij wilde echter kostte wat kost meetrainen en doet dit dus ook, met een nekband om. Je ziet veel fragmenten over de zware vier maanden durende vechttraining, die de uitputtende voorbereiding van de cast tonen (inclusief blauwe plekken en gekneusde enkels). Dit is echter slechts het topje van de ijsberg wat informatie betreft. Verder komen namelijk ook de kostuums, de storyboards, het setontwerp en vele andere zaken aan bod.

Behind The Matrix (43 min)
Bevat negental vervolgkeuzen met korte making of featurettes. Ook met Play All in één keer te bekijken.

Follow The White Rabbit (23 min)
Bij de originele The Matrix uitgave was dit een baanbrekende optie, waarbij je tijdens de film een wit konijn zag en dan een korte achtergronddocumentaire kunt bekijken. Deze optie wordt tegenwoordig bij veel meer films toegepast. Hier kun je de negen korte making of video’s bekijken, die toen te selecteren waren.

Take The Red Pil (18 minuten)
Twee apart te selecteren korte featurettes over een bijzonder aspect van The Matrix:
- What is ‘Bullet Time’?
- What is the Concept?

Audio

Music Revisited
Was op de originele DVD release een easter egg. Met 41 vervolgkeuzen van korte muziekfragmenten, zonder beeld trouwens.

Rock Is Dead (3 min)
Muziekvideo met Marili=yn Manson.

Trailers
Met enkele vervolgkeuzen:
- The Matrix Teaser (1 min)
- The Matrix Trailer (2½ min), de bioscooptrailer.
- The Matrix TV Spots (4 min), met acht televisiereclamespotjes.

"The Matrix has you..." Thomas Anderson/Neo (Keanu Reeves) leert dat hij in een kunstmatige droomwereld leeft en dat de werkelijkheid een hel is met machines die alles controleren. Samen met een team onder leiding van Morpheus (Laurence Fishburne) en met Trinity (Carrie-Anne Moss) gaat hij de strijd aan met de machines en met de Agenten (Hugo Weaving) die de dreiging van de machines representeren. The Matrix was destijds aan het einde van het vorige millennium een ware kaskraker en een fenomeen. Het verhaal, de wereld van The Matrix, de effecten, alles was baanbrekend. En nog steeds, ruim 20 jaar later, staat de films als een huis. The Matrix is al op diverse DVD/HD DVD/Blu-ray Disc-uitgaven verschenen en nu was het dan ook tijd voor een 4K-uitgave op UHD. Voor zowel beeld als geluid is Warner terug gegaan naar de tekentafel. Voor wat betreft het beeld betekent dit nu een perfectie van de al in gezette weg om de eerste film meer aan te laten sluiten op het uiterlijk van de vervolgen. De 4K-presentatie is dan ook een perfecte transfer van de film. Qua audio is de Dolby Atmos-track meer een upgrade en verfijning van de al geweldige TrueHD-track. De extra's zijn nu mooi toegevoegd op een aparte BD (om de film meer schijfruimte te geven) en zijn gelijk aan de eerste BD-uitgave. Een geweldige uitgave.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Eigen Collectie.

Lees meer

• Vorige: Matrix Revolutions, The (UHD)
• Volgende: 21 Bridges (Streaming)