Memoria Del Saqueo

De afgelopen 25 jaar – sinds het einde van de militaire dictatuur – is Argentinië in een diepe economische crisis beland. Corruptie, omkoping, de verkoop van staatsbedrijven tegen uiterst lage prijzen en het oplopen van de buitenlandse staatsschuld zijn hiervoor volgens maker Fernando Solanas de redenen. De voornaamste veroorzaker van deze ellende is voormalig president Carlos Menem. Ook het steunen van het beleid door het IMF maakt dat het probleem alleen maar groter wordt. Het land belandt in grote problemen. De staatsschuld loopt enorm op tot 145 miljard dollar. Staatseigendommen worden voor een schijntje verkocht. 60% van de bevolking leeft onder de armoedegrens, 90% van de kinderen is ondervoed. Er vindt een ‘sociale genocide’ plaats. Pas in december 2001 komt het volk massaal in opstand en pikt het niet langer.

Memoria Del Saqueo (Herinnering aan een plundering) is een interessante, maar geen gemakkelijke film. Met name door het veelvuldig gebruik van economisch jargon is de film lastig te volgen als men geen economische kennis heeft. Regisseur Solanas maakt veelvuldig gebruik van een door hemzelf ingesproken voice-over. Zo’n 80% van de film is gesproken woord en dit, samen met het lastige taalgebruik, maakt geconcentreerd bekijken van de film noodzakelijk. De film bestaat uit tien hoofdstukken die ieder een eigen onderdeel van het verhaal vertellen. Dit gebeurt d.m.v. interviews, archiefbeelden en origineel materiaal. En dit in een verhouding van ongeveer 33% elk.

Deze documentaire is geen filmografisch hoogstandje, maar moet het hebben van de inhoud. De zelfgedraaide beelden zijn met name economische gebouwen (banken, kantoren, ministeries) en dienen met name voor de voice-over van Solanas. Hij klinkt duidelijk gefrustreerd door de diepe crisis waar het land in verzeild is geraakt door het beleid van de regering in de afgelopen 25 jaar. Met name voormalig president Carlos Menem krijgt een veeg uit de pan. Maar dat kan ook van persoonlijke aard zijn, daar er ooit een aanslag is gepleegd op Solanas en Menem zou daar de opdrachtgever voor zijn geweest. Het relaas van het verhaal is nogal eenzijdig: anti-regering. De opponent is niet aan het woord, maar volgens Solanas wilde deze niet meewerken aan de film. De vraag “hoe kan het dat Menem na zo’n wanbeleid herkozen wordt voor een tweede termijn als president?” wordt niet beantwoord. Aan het woord komen economen, ex-politici, vakmensen maar ook de man in de straat. De meest aangrijpende scène van de film is als twee doktoren in Túcuma vertellen hoe de bezuinigingen ervoor hebben gezorgd dat veel Argentijnen ondervoed zijn en geen zuiver drinkwater of een dak boven hun hoofd hebben. Zo’n scène maakt diepe indruk. Duidelijk wordt in ieder geval wel dat het Argentijnse volk het de laatste 25 jaar steeds dieper in een crisis verzeild is geraakt en het is de vraag of dit op korte termijn zal veranderen.

Beeldkwaliteit

De documentaire staat in de beeldverhouding 1.85:1 anamorf op de DVD. Door het veelvuldig gebruik van archiefmateriaal is de beeldkwaliteit nogal wisselend. Met name de oudere beelden van de Argentijnse televisie zien er soms beroerd uit. Het zelfgefilmde materiaal bestaat voornamelijk uit opnames van gebouwen en interviews. Met name de shot van gebouwen zijn niet spectaculair, maar zien er wel verzorgd uit. Enkele reportages zijn gefilmd op digitale video en de kwaliteit hiervan is minder dan de “gebouwen-shots”. Sommige interviews zijn gefilmd op filmmateriaal met een hoge lichtgevoeligheid, wat meer filmgrain tot resultaat heeft (zie screenshot 3). Over het algemeen zijn de originele opnames goed van contrast en helderheid. De kwaliteit van het archiefmateriaal is erg wisselvallig. Het zijn voornamelijk opnames van oude televisiebeelden die zijn overgezet naar film. Als er dan ook nog eens wordt ingezoomd worden de beeldlijnen duidelijk zichtbaar. De film is onderverdeeld in 10 hoofdstukken die elk beginnen met een titelkader. De - optionele - ondertiteling is goed leesbaar en staat keurig geplaatst, maar is soms moeilijk te volgen door het afkappen van zinnen, die pas op een volgende ‘bladzijde’ weer verdergaan. Mogelijk dat dit te maken heeft met de Spaanse taal (die ik niet machtig ben).

Geluidskwaliteit

Het geluid van deze documentaire staat in Dolby Digital 2.0 met een bitrate van 192 kb/s op DVD. Vanwege het karakter van de film (veel gesproken woord en archiefmateriaal) is stereotrack voldoende. Sommige scènes hebben echter een duidelijk mindere geluidskwaliteit dan het merendeel van de film. Een interview op een stuwdam lijkt wel opgenomen met een ouderwetse cassetterecorder, zo mager en dun klinkt het geluid daar. De voice-over is duidelijk verstaanbaar en verzuipt nergens in de bijgeluiden. Storend is dat bij enkele scènes die gedraaid zijn met de digitale camera het beeld en geluid niet synchroon lopen. Het zou een kleine moeite zijn geweest om dit te corrigeren. De stemmige muziek is speciaal voor de film gecomponeerd door Gerardo Gandini.

Extra's

Het menu van de extra’s is 1.33:1, waar het menu van de hoofdfilm 1.85:1 is. Het menu bevat bewegende fragmenten van regisseur Fernando Solanas aan het werk.

Interview met regisseur Fernando Solanas (39 min)
Onderverdeeld in 7 hoofdstukken vertelt Solanas over het tot stand komen van de documentaire. Ook geeft hij een goed beeld van de economische situatie waarin Argentinië zich de laatste 25 jaren bevond en legt dit met heldere woorden uit. Eigenlijk heeft hij hier een concreter en duidelijker verhaal dan in zijn film. Verder heeft hij veel kritiek op het IMF (Internationaal Monetair Fonds).
Spaans gesproken, Nederlands en Frans ondertiteld.

In het hart van de herinnering (15 min)
Een ‘making of’ verhaal, vertelt door regisseur Solanas. Gelardeerd met beeldfragmenten legt hij uit waarom hij bepaalde scènes op die bewuste manier gefilmd heeft. En ook waarom hij voor de vorm heeft gekozen die het uiteindelijk geworden is. Verder een beeld van de uitreiking van de Speciale Gouden Beer op het filmfestival van Berlijn en premières in onder meer Venezuela en Cuba (waarbij een omhelzing is te zien tussen Solanas en Fidel Castro).

Trailer (1½ min)
Een Franse trailer van de documentaire in 1.33:1. Met Spaanse voice-over en ingebrande Franse ondertiteling. Bij de keuze van Nederlandse ondertiteling wordt deze met een zwarte balk als achtergrond getoond en maskeert zo de Franse ondertiteling.

Memoria del Saqueo is een document over een periode van armoede, corruptie en economische misère in Argentinië. Fernando Solanas heeft een boeiende, maar niet altijd even makkelijke film gemaakt. Met name de vaktermen die gebruikt worden zullen niet voor iedereen begrijpelijk zijn. Maar de film geeft wel een duidelijke - maar ook eenzijdige - weergave van de uitzichtloze situatie waarin veel Argentijnen zich bevonden. De film is door Total Film uitgebracht op DVD en dat heeft ze gedaan in een nette, anamorfe beeldversie, waarvan de kwaliteit over het algemeen voldoende is, net als de geluidskwaliteit.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Total Film Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Herman Finkers - Tot Nu Toe (DVD)
• Volgende: Als Je Begrijpt Wat Ik Bedoel (DVD)