Thunderball

De leden van de internationale misdaadorganisatie S.P.E.C.T.R.E. (SPecial Executive for Counter-intelligence, Terrorism, Revenge and Extortion) hebben geld nodig. Onder leiding van tweede man Emilio Largo (Adolfo Celi) kapen ze een Brits RAF Vulcan gevechtsvliegtuig met aan boord twee MOS atoombommen. Ze dreigen de atoombommen boven een grote stad te laten ontploffen, tenzij er 100 miljoen pond aan ruwe diamanten wordt betaald. Alle 00-agenten worden op deze zaak gezet, maar het is James Bond (Sean Connery) die een spoor vindt. Zijn zoektocht naar de onder water verborgen wapens leidt naar Nassau. Bond krijgt hulp van de Amerikaan Felix Leiter (Rik Van Nutter) en maakt kennis met Largo’s voluptueuze maîtresse Domino (Claudine Auger). Zal Bond er in slagen de plannen van Largo te dwarsbomen?

Na drie zeer succesvolle films met geheim agent 007 James Bond in de hoofdrol, verscheen krap een jaar later de vierde Bond film. In Thunderball geeft Sean Connery weer op welhaast niet te evenaren wijze gestalte aan de meest bekende dubbel-00 geheim agent. Wederom neemt hij het in deze film op tegen de misdaadorganisatie S.P.E.C.T.R.E. In de originele Bond boeken van Ian Fleming komt deze misdaadorganisatie alleen maar voor in het boek Thunderball. Terence Young nam weer plaats in de regisseurstoel en kreeg van de producenten en studio een aanzienlijk groter budget beschikbaar. Met 5.6 miljoen dollar was het budget groter dan het totale budget van de eerste drie films tezamen. Behoudens dat de special effects beter en spectaculairder werden, ging Young met deze Bond film de al eerder ingeslagen weg in. Aan de opzet van de film werd weinig tot niets veranderd. Zo zien we vele bekende gezichten weer terug, als Desmond Llewelyn in de rol van Q, Bernard Lee in de rol van M en Lois Maxwell als Moneypenny. Verder is de film natuurlijk doorspekt met de ondertussen bekende kenmerken die alle Bond films sieren. Verleidelijke Bond-girls, bijzondere gadgets, gevatte one-liners en een flinke portie explosieve actie maken ook Thunderball tot een zeer onderhoudend deel uit de serie. Ook deze Bond film kreeg een Oscar, dit keer voor de special effects. Zoals een spectaculaire onderwater gevechtsscène, dat gedeeltelijk realistischer uitpakte dan oorspronkelijk gepland. Dit doordat het beschermende materiaal tegen de haaien niet helemaal optimaal was. De rol van Domino was oorspronkelijk bedoeld voor actrice Raquel Welch. Zij had echter andere verplichtingen en zo speelt Claudine Auger de rol. Auger is een voormalig Miss Frans. Omdat zij niet goed genoeg Engels kon praten, werd haar stem gedubbed door een andere actrice. De keuze voor de Bond titelsong viel deze keer op Tom Jones. Thunderball is voor hoofdrolspeler Sean Connery zijn persoonlijke favoriet. 18 jaar later speelt Sean Connery nog eenmaal Bond in de remake van Thunderball genaamd Never Say Never Again. Deze remake wordt niet gerekend tot de ‘officiële’ Bond films.

Twee jaar geleden zijn alle 20 ‘officiële’ James Bond films (gerekend tot 2006) opnieuw op DVD uitgebracht als een Ultimate Edition DVD uitgave met state of the art gerestaureerd beeld en geluid. Daarmee werd meteen de basis gelegd voor de High Definition uitgaven van de film op Blu-ray Disc. 20th Century Fox / MGM heeft Thunderball in High Definition op Blu-ray Disc uitgebracht. In deze recensie bekijken we de kwaliteit van deze Blu-ray Disc uitgave en maken we natuurlijk een korte vergelijking met de Ultimate Edition DVD uitgave. Die laatste kun je hier nog eens teruglezen.

Beeldkwaliteit

Thunderball is de eerste Bond film die in het brede Panavision formaat werd gefilmd. Het beeld van de film is 2.35:1 en staat in deze verhouding op de Blu-ray Disc. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie, dus 1080 beeldlijnen progressief. Het beeld heeft 1920*1080 beeldpunten, dat is vijf keer het aantal beeldpunten van de DVD uitvoering De beeldsnelheid is 24 beelden per seconde (de originele filmsnelheid). Dit laatste houdt in dat je geen last hebt van de vier procent versnelling, zoals die bij PAL DVD’s wordt toegepast. Deze Blu-ray Disc uitgave is een 50 GB double layer disc. Voor de encoding van het beeld is gebruik gemaakt van H.264 / MPEG-4 AVC (Advanced Video Coding) coderingsmethode.

Een paar jaar geleden heeft DTS Images (voorheen Lowry Digital Images) in opdracht van MGM alle 20 officiële James Bond films (gerekend tot 2006) volledig gerestaureerd. Onder supervisie van John Lowry is elke film vanaf het origineel frame voor frame digitaal gescand en opgeslagen. Hiervoor zijn 600 Apple computers gebruikt met een opslagruimte van 700 terrabyte. Alle films zijn gescand met een zeer hoge resolutie van 4000 x 3000 pixels. Ter vergelijk: Blu-ray Discs hebben een resolutie van 1920 x 1080 pixels. Totaal is ruim 67 kilometer film gescand en vervolgens digitaal ontdaan van vuil en andere ongerechtigheden. Drie jaar heeft DTS Images gewerkt aan deze restauratie. Volgens John Lowry is op deze wijze ruim 37 miljoen stukjes vuil verwijderd. Ook de filmgrain is sterk geminimaliseerd en de kleurbalans is hersteld.

Ook bij deze alweer meer dan 40 jaar oude film is de High Definition beeldkwaliteit erg mooi. Ook nu toont de eerder uitgevoerde digitale restauratie een haast smetteloos beeld. Het kleurenpalet verraadt natuurlijk nog wel de leeftijd van de film. Het beeld is mooi helder met goed verzadigde kleuren. Ten opzichte van de DVD uitgave lijkt de kleurverzadiging ook bij deze film beter te zijn. Het beeld heeft een goed contrast. Het beeld is iets helderder dan bij de DVD uitgave, waardoor ook het schaduwdetail beter is. Toch is bij enkele nachtscènes het beeld zo donker dat het detailniveau in de donkere delen minder is. Ook dit beeld is volledig vrij van ongerechtigheden als gevolg van stof of beschadigingen. Filmgrain is nagenoeg helemaal verdwenen. Het is slechts in lichte mate in de luchtpartijen nog te zien, maar dit mag bijna geen naam hebben. Scherpte en detaillering zijn uitstekend. . Ook bij deze High Definition uitgave oogt het HD beeld vergeleken bij de DVD uitgave scherper, meer gedetailleerd en rijker van kleur. Wederom een zeer fraaie beeldpresentatie van deze Bond klassieker. De film is opgedeeld in 33 chapters. De optionele ondertiteling (wit) heeft een goed leesbaar, klein lettertype. De ondertiteling staat iets te hoog onder in het beeld geplaatst.

Onderstaande HD screenshots zijn verkleind naar 1280*720 formaat en gecomprimeerd opgeslagen. Ze zijn daarom niet representatief voor de hoge beeldkwaliteit van Blu-ray Disc, maar geven wel een goede indruk.

Geluidskwaliteit

De originele (mono) soundtrack is door DTS Images ook onder handen genomen. De originele Engelstalige soundtrack is te beluisteren in DTS HD Master Audio 5.1 surround (48 kHz, 16 bit – gemiddelde bitrate 4,5 Mb/s). De Franse en Duitse nasynchronisatie zijn in DTS 5.1 surround (bitrate 754 kb/s) , de Spaanse, Portugese en Tsjechische audiotrack is Dolby Digital 5.1 (bitrate 448 kb/s).
We beperken onze bespreking tot de originele Engelse soundtrack.

Het muziekgedeelte van de soundtrack, wederom afkomstig van componist John Barry, heeft een redelijk stereogeluidsbeeld. De surroundspeakers worden gebruikt om de muziek een beetje ruimtelijk te laten klinken. De filmgeluiden beperkt zich tot de centerspeaker en de frontspeakers. Hierdoor ligt de nadruk van de soundtrack duidelijk op de voorste kanalen. Het frequentiegeluid blijft beperkt, waardoor explosies een beetje schel klinken. Voor het laag wordt af entoe het LFE kanaal gebruikt, wat de soundtrack toch een goede body geeft. De dialogen komen netjes uit de centerspeaker. De dialogen zijn als gevolg van het later inspreken ervan niet altijd lipsynchroon. Als je er goed op gaat letten, valt dit bij een bepaalde scène met Luciana Paluzzi op. Of dit alleen te wijten is aan het film postproduction proces of aan de HD transfer, kunnen we niet met zekerheid zeggen. Ook nu geeft de DTS HD MA de soundtrack een meer levendig en natuurlijker geluid dan op de DVD uitgave. Wederom leeftijd van de film in acht genomen een prima klinkende soundtrack.

Extra's

De bewegende menu’s zijn qua vormgeving gelijk aan de menuschermen van de eerdere Ultimate Editie DVD uitgave. Tijdens de film maakt de Blu-ray Disc gebruikt van een pop-up menu, dat wordt weergegeven zonder dat het afspelen van de film wordt onderbroken. Het keuzemenu ligt als een ‘overlay’ boven op het filmbeeld. Deze Blu-ray Disc uitgave biedt dezelfde extra’s als de Ultimate Editie DVD uitgave staan. De extra’s hebben MEGP-2 480i SD beeldkwaliteit (tenzij anders vermeld) en zijn Nederlands ondertiteld.

MI6 Commentaar

Audiocommentaar van regisseur Terrence Young en anderen
Ook dit commentaar bestaat net als bij voorgaande Bond films uit interviewfragmenten. Hier is wederom John Cork de gastheer voor onder andere crewleden van de stunts en special effects. De commentaarstukken zijn afkomstig van eerder gemaakte bandopnames.

Audiocommentaar van Peter Hunt, John Hopkins en anderen
Ook dit commentaar is in interviewstijl, nu met onder andere editor Peter Hunt die wat vertelt over de Bond franchise. Ook bij dit commentaar de Bond thema song, nu gezongen door Dionne Warwick.

Vrijgegeven: De kluis van MI6
Met als vervolgkeuzen:

De ongelooflijke wereld van James Bond (49 min)
Een voor NBC televisie geproduceerde promotie special van United Artists over James Bond, dat vlak voor de release van Thunderball werd uitgezonden.

Een handleiding voor kinderen voor het opblazen van een auto(16½ min)
Een wat vreemde kijk op de vernietiging van een auto door actrice Luciana Paluzzi. Filmpje is in 1965 mede geproduceerd door Ford Motor Company.

Op locatie met Ken Adam (12½ min)
Setontwerper Ken Adams gunt ons aan de hand van zelf gemaakte home video’s een kijk op eigen werk en een kijkje op de set.

Bill Suitor: The Rocket Man Films) (4 min)
Met een andere, 8 mm homevideo kijk op het raketpak dat bij de opening van de film wordt gebruikt.

Promotiefilm Thunderball-Boot (3 min)
De alternatieve editing van de onderwater gevechtsscène, die onder andere voor publiciteit tijdens de postproductie van de film is gebruikt.

Bond promoties – Originele commercials uit 1965 (2 min)
Drie reclamespotjes voor Bond hebbedingetjes.

Credits (1½ min)
Is een overzicht van namen die meegewerkt hebben aan deze Blu-ray Disc uitgave.

Controlecentrum 007
Een interactief gedeelte waarbij je een bepaalde scène van de film kunt bekijken gerelateerd aan een bepaalde keuze. Er zijn zeven categorieën waaruit je kunt selecteren, waarbij elke categorie weer een aantal vervolgkeuzen heeft voor de selectie van een bepaalde filmscène. Niet echt zinvol.
Missiedossier

Achter de schermen bij Thunderball (3½ min)
Van Thunderball zijn in de loop van de tijd een aantal verschillende versies uitgebracht.

De Making van Thunderball (26 min)
Patrick Macnee is de gastheer in deze documentaire over het fenomeen James Bond en specifiek de film Thunderball. Met veel interviewfragmenten waarin ingegaan wordt op het ontstaan van de film en de moeilijkheden en uitdagingen tijdens de opnames. De acteurs en crew komen bovendien met enkele leuke anekdotes op de proppen.

Het Thunderball fenomeen (30 min)
Wederom is Patrick Macnee de gastheer in een documentaire uit 1995 waarin dieper ingegaan wordt op de publiciteit rond de film en de verdere marketing (waaronder de hebbedingetjes) eromheen. Ook aandacht voor schrijver Ian Fleming.

De Geheime Geschiedenis van Thunderball (4 min)
Een overzicht van verschillen tussen de filmversie van Thunderball en de op video verschenen versie. Beeld is 1080p HD.

Ministerie van Propaganda

Filmarchief (8 min)
Met drie trailers van de film.

TV Uitzendingen (5 min)
Met keuze uit vijf TV reclamespotjes.

Radiocommunicatie (5 min)
Met keuze uit tien radiospotjes.

Fotodatabase
Een groot overzicht van foto’s en ander statisch beeldmateriaal. Verdeeld over elf verschillende thema’s. De foto’s worden in de vorm van een diashow gepresenteerd.

Met Thunderball kruipt acteur Sean Connery voor de vierde achtereenvolgende keer in de huid van de nog immer charmante gentleman en superspion James Bond. In deze Bond film neemt hij het wederom op tegen de misdaadorganisatie S.P.E.C.T.R.E., die nu twee atoombommen tot ontploffing dreigen te brengen als niet 100 miljoen aan ruwe diamanten wordt betaald. Uiteraard aan James Bond om dit probleem op te lossen. Terence Young kreeg het grootste budget tot dan toe om er een gelikte film van te maken. Aan de opzet van de film werd weinig veranderd, de stunts daarentegen zijn spectaculairder.
Twee jaar geleden zijn de James Bond films opnieuw op DVD uitgebracht als een Ultimate Edition DVD uitgave met state of the art gerestaureerd beeld en geluid. Daarmee werd meteen de basis gelegd voor de High Definition uitgaven van de film op Blu-ray Disc. 20th Century Fox / MGM heeft Thunderball met fraaie kwaliteit High Definition beeld en geluid op Blu-ray Disc gezet. De extra’s van de Ultimate Edition DVD uitgave zijn hierbij overgenomen. Een mooie HD kwaliteit van deze vierde Bond klassieker.

Deze uitgave is beschikbaar gesteld door Fox Home Entertainment.

Lees meer

• Vorige: Chez Maupassant (DVD)
• Volgende: Jimmy Rosenberg – De Vader, de Zoon en het Talent (DVD)